(Human Story)

Сари 1 пиёла чой

13.06.2020 бо сафари корӣ дар ноҳияи Мир Саид Алии Ҳамадонӣ қарор доштам. Сари роҳ тасодуфан мӯйсафеди нурониеро дидаму бо эшон ҳамсуҳбат гаштам.  Амиралӣ Мадалиеви 80 сола худро мухлис ва дӯстдори ҳафтаномаи СССР муаррифӣ кард. Ба хонаи амаки Амиралӣ расидан замон зироаткории хоси замини назди ҳавлигияшон диққатамонро ҷалб сохт. Ҳарчанд ҳавлии ин деқони асил на онқадар бузург буд, аммо дар он қариб, ки ҳама намуди сабзавоту полезӣ ва дарахтҳои мевадиҳандаро дидан мумкин аст. Дар 1 тараф картошкаю лубиё, тарафи дигар помидору бодиринг, қаламфури булғориву ҷуворимакка, боимиҷон, сабзаҷот ва кабудӣ. Воқеан ӯ заминро моҳирона ва самаранок истифода намудааст.

Маҷбуран моро сари 1 пиёла чой даъват намуда, дар ҳалқаи ҳамсару фарзандон аз зиндагӣ ва рӯзгори худ суҳбат кард. Аз хотираҳои ширини зиндагияш дар замони Шӯравӣ, хизмат дар артиши СССР нақл намуда, ашкҳояш равон гардид. Хизмати ҳарбиро дар қисми низомии сохтмонӣ-стройбат дар назди кули Балхаши Ҷумҳурии Қазоқистон адо намуда, барои хидмати шоён рутбаи сержанти калон гирифтааст. Ин марди накӯ 32 сол собиқаи корӣ дошта 22 соли охир, аниқтараш аз соли 1976 то 1998 дар автобазаи 27-уми ноҳияи Москва (ҳозира Ҳамадонӣ) чун ронанда, фаъолият карда, соли 1970 оиладор шудааст.

Фирефтаи замин

Ҳамсари амаки Амиралӣ-Сайвалиева Заҳро низ бо хушҳолӣ аз зиндагии ширинашон ёд намуд. Ӯ меӯяд дар ҳама ҳолат бо ҳам тифоқ будем ва якдигарро зиёд дӯст дошта, эҳтиром мекардем. Бо мӯйсафед 9 фарзандро тарбия намуда, ба воя расонидем. Бо нони ҳалол фарзандонро бо хости худашон оиладор карда, ҳар якеро соҳиби хонаву дар намудем ва то ҳол ба қадри тавон ба онҳо ёрӣ мерасонем...

Холаи Заҳро дар бораи зиндагиаш бо ҳамсари меҳрубони худ ба некӣ ёд намуда, таъкид кард, ки “Дар ҳаёти мо кишоварзӣ муҳимтар аз ҳама чиз аст. Мӯйсафед заминро зиёд дӯст медорад ва агар 1-рӯз ба замин надарояд, саломатиаш бад шуда, худашро нотоб ҳис мекунад”. 

Аз 1,5 сотих 1 т. 156 кг картошка

 Ҳосили ғундоштаи картошкаи амаки Амиралиро дида, ҳисси кунҷковиямон боло гирифт ва аз вай дар бораи ҳосили заҳматҳояш пурсидем. Ӯ мегӯяд ҳамагӣ аз 1,5 сотих замини картошка, зиёда аз 1 тоннаю 156 кг ҳосил гирифтааст. Сирри ин муваффақиятро пурсон гардида, посухи аҷоиб гирифтем. 

   -Ман хоҷагии деҳқонӣ надорам, танҳо дар 12 сотих замини наздиҳавлигиям кишти зироатҳои гуногунро гузаронида, зиндагиямро аз ин ҳисоб пеш мебарам. Аз падару бобоёни худ насиҳат гирифтаам, ки баъди ҷамъоварии ҳосил ҳатман “ъушр”-и заминро ба ҳаққу ҳамсояҳо тақсим кунам. Сирри муваффақият ва ҳосилфаровонии замини ман низ маҳз дар ҳамин аст. Ана имсол дар 1,5 сотиқ замин картошка кошта, аз он ҳосили хуб гирифтам ва наздики 200 килограмми онро ба ҳамсояҳо ва хешу табор чун ъушр, яъне андози замин дар пеши Худои Азза ва Ҷалла, тақсим кардам, мегӯяд амаки Амиралӣ. 

   Аз оилаи ҳалиму некандеш 1 ҷаҳон “позитив” гирифта, бо дуои неки пирони рӯзгордида ва меҳрубонии фарзандону келинҳои хонавода роҳ ба сӯи Душанбе гирифтам, то Худотарсиву Худопарастии ишонро манзури якояки аъзои Ихвон ал СССР созам. Тавонистам???

Исмоилҷон Маликов

Душанбе-Ҳамадонӣ-Душанбе 

   Вазорати маориф ва илми ҶТ ҳафтаи гузашта хабар дод, ки бо мақсади пешгирӣ ва паст кардани шиддати паҳншавии бемории COVID-19 ва дигар бемориҳои сироятӣ дар байни мардум ва ҳифзи солимии аҳолӣ, аз ҷумла омӯзгорону хонандагони муассисаҳои таҳсилоти умумӣ дар ҳамкорӣ бо созмони ЮНИСЕФ ва дастгирии Иттиҳоди Аврупо Нақшаи омодагӣ ва андешидани чораҳои зарурӣ дар соҳаи маорифро таҳия намуд, ки он масъалаҳои омодагии ҳамаҷонибаро ҷиҳати таъмини беҳдошти саломатии кӯдакон дар муассисаҳои таълимӣ ва берун аз он, ҳамчунин идомаи таҳсилро дар давраи таътил фаро мегирад. 

   Тавре маркази матбуоти вазорати номбурда иттилоъ медиҳад, нақшаи мазкур усулу воситаҳои алтернативӣ барои таълими фосилавии хонандагон, дастуру тавсияҳо ба падару модар оид ба дастгирии таҳсили кӯдакон дар хона, пурра аз худ шудани барномаҳои таълимӣ, омодагӣ ба имтиҳонҳои марказонидаи дохилшавӣ ба муассисаҳои таҳсилоти миёна ва олии касбӣ тавассути Маркази миллии тестӣ ва ҳамзамон, эмин доштани кӯдакон аз сироятшавӣ ба COVID-19-ро муайян месозад. Вазорати маориф ва илми кишвар вобаста ба вазъи кунунӣ, дар асоси таҷрибаҳои пешқадами ҷаҳонӣ, инчунин бо истифода аз имконият ва захираҳои мавҷуда, роҳу усулҳои алтернативии таҳсили хонандагон, аз ҷумла тариқи шабакаҳои телевизионӣ, платформаҳои рақамии онлайн ва офлайнро кор карда истодааст. 

   Хуб, бо дарназардошти вазъияти кунунӣ беҳтарин тасмим ва иқдом аст, ки вазорати маориф ва илми мамлакат пеш гирифт. Аммо бояд гуфт, ки ҳануз ҳам дар ин самт, яъне таҳсили фосилавӣ ва ё он-лайн мушкил зиёд асту муҳимтарини он дастрасӣ ба Интернет ва маблағи истифодаи он мебошад, ки на ба ҳама муяссар аст.

Мактаби Кембриҷ: он-лайн аз мову интернет аз шумо!

Гаронтарин мактаб ба назари ман имруз Мактаби Кембриҷ аст, ки маблағи солонаи таҳсил дар он барои 1 нафар хонанда новобаста аз сину сол аз 70 000 то 100 000 сомониро ташкил медиҳад. Ҳарчанд шартномаи таҳсил дар мактаби мазкур миёншикан асту шароити на ҳар кас барои пардохти он мерасад, дар нимсолаи 2-юм хонандагони он танҳо 3 моҳ дарс хондаанду тамом. 

Ин мактаб низ аз моҳи апрел хонандагони худро новобаста аз он, ки ҳама пули яксолаи таҳсилро пешпардохт супоридаанд, ба таътил фиристоду дарсҳои хешро ба таври он-лайн роҳандозӣ кард. Дарсҳо имруз низ тариқи он-лайн баргзор мешаванд, хосса барои хонандагони синфҳои 7-ум низ, лек касе аз ин мактаби номдори Кембриҷ дар фикри пардохти пули истифодаи интернет, ки барои хонандагон ҳамаруза аз ҳисоби волидайн пардохт мешавад, нест.

Харҷ кам шуд, аммо...

Маъмурияти мактаби Кембриҷ дар оғози соли хониш аз хонандагони синфҳои 1-6 70 000 сомонӣ, аз синфҳои 7 боло 100 000 сомонӣ ҷамъ карда гирифт. 3 моҳи ахир хонандагон ба мактаб нарафтанду харҷи худро камтар карданд: пули обу барқ, хурок, хизмати фаррошон, нигоҳубини гирду атрофи мактаб, боғбону посбону партову ғайраву ҳоказо ҳатман коҳиш ёфт. Вале чаро маъмурияти мактаби Кембриҷ боқимондаи маблағро ба волидайн бозпас надод ва ё аз ин ҳисоб барои беҳтар ба роҳ мондани дарсҳои фосилавӣ лоақал хонандагонро бо алоқаи ройгони интернет таъмин накард!? 

Яке аз хонандагони мактаби Кембриҷ Мубориз Достиев аст, ки айни замон дарсҳоро тариқи он-лайн тавассути барномаи Zoom мехонад. Zoom яке аз барномаҳои муосири интернетӣ буда, бо назардошти сифати интернету нархи он дар кишвари мо, ки гаронтарин ба ҳисоб меравад, на ҳар падару модар имкон доранд дарсҳои фосилавии фарзандони худро таъмин намояд. 

Мубориз Достиев барои қафо намондан аз дарсҳо ва иҷрои вазифаҳои хонагӣ ҳар моҳ ба маблағи 800 сомонӣ алоқаи интернет сарф мекунад. Маълум аст, ки ин маблағро волидайн пардохт мекунанд. Агар фароҳам овардани шароити мусоиди таҳсил вазифаи муассисаи таълимӣ бошад, пас чаро онҳо дар пардохти маблағи интернети хонандагони худ муваззаф нестанд!? 

Омиронаи Сайёф, СССР

   Сар аз 30.04. 2020 пас аз оне, ки нахустин беморони сироятёфта аз COVID-19 дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ба қайд гирифта шуданд, корҳои безараргардонӣ-дезинфексия дар кӯчаву маҳаллаҳо, хиёбону гулгаштҳо, боғҳои истироҳативу фароғатӣ ва биноҳои истиқоматӣ оғоз шуда, тавре аз гузоришҳои телевизионӣ бармеояд, то ба имрӯз ҳам дар тамоми кишвар идома доранд. 

    Ин хуб аст, вақте масъулон дар фикри солимии сокинону тозаву озода ва бидуни вирус будани муҳити зистанд. Бо гузаштии беш аз 1,5 моҳ шояд даҳҳо нафар гӯянд, ки оре, роҳраву биное, ки ман истиқомат мекунам, дар ин муддат 2-3 маротиба дезинфексия карда шуд, вале боз ҳам шояд даҳҳо нафари дигар бигӯянд, ки кӯчаву биное, ки мо зиндагӣ мекунем, ба гӯшаи фаромушӣ рафт ё барои дезинфексия аввал пул ҷамъ карданду пасон ба подъездҳо каме хлор пошида рафтанд. Ман ҳамчун сокини маҳаллаи 24-уми пойтахт-минтақаи Сирки н.Фирдавсӣ ба гурӯҳи дуюми сокинон шомил мешавам, ки дар бинои истиқоматии навбунёди 18-ошёна зиндагӣ карда, боре ҳам надидаам, ки сохторҳои дезинфексионии шаҳр дар он корҳои безараргардонӣ гузаронида бошанд.

Безараргардонӣ ё масъулкобӣ?

   Чун дидам, ки бо гузашти 1,5 моҳ нафаре аз сохторҳои масъули дезинфексияи пойтахту н.Фирдавсӣ ба суроғи мо-сокинони бинои навбунёд намеояд, худам дунболи онҳо шудам. 

   Нахуст ба Раёсати тандурустии ш.Душанбе муроҷиат кардам. Дар онҷо посух доданд, ки масъулияти корҳори безараргардонӣ дар пойтахт, бар дӯши Стансияи дезинфексионии ш.Душанбе, воқеъ дар к.А.Дониш, дар гардиши фурудгоҳ будааст. «Пири ту мардон!»-гуфта он ҷо рафтам. Вале аз онҷо маро ба Маркази назорати давлатии санитариву эпидемиологӣ дар н.Фирдавсӣ равон карданду санитарҳои ноҳия бошанд дар навбати худ ба Раёсати хоҷагию-манзилии микрорайон, ки сардораш шахсе бо насаби Сайфуллозода асту чанд рӯз шуд ӯро намеёбам…

   Бояд гуфт, ки дезинфексияи биноҳои истиқоматиро дар н.Фирдавсӣ ин 2 сохтори ахир байни ҳам тақсим карда, якеро Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолии ҶТ маблағгузорӣ мекунаду дигареро МИҲД н.Фирдавсӣ. Тибқи қарори вежаи раиси ш.Душанбе Рустами Эмомалӣ корҳои безараргардонӣ дар баробари иншоотҳои муҳиму биноҳои маъмурӣ ва маишӣ дар биноҳои истиқоматӣ, новобаста аз ҳама ҳолат бояд гузаронида шаванд, вале чаро кормандони Сайфуллозода аз бинои мо, ки навбунёд аст, сарфи назар мекунанд, наметавонам бифаҳмам?! Боз ҳам дар он замоне, ки бино бо сохтори зертобеи мавсуф шартнома дорад…

   Магар дастури раиси ш.Душанбе Рустами Эмомалӣ ба Сайфуллозода ва раиси ноҳияи Фирдавсӣ Усмонзода Фатҳиддин Бадриддин дахл надорад!? Чанд бинои дигар дар ин ноҳия ба гӯшаи фаромушӣ рафтаасту касеро парвое на! Дар замоне, ки тамоми сайёра бо ин пандемия мубориза мебараду мардум оламро дезинфексия доранд, мо бошем идора ба идора гашта, масъул мекобем!!!

Дезинфексия ройгон аст!

   Тавре дар суҳбати ихтисосии худ бо мухбирони Газетаи мардумии СССР Хушвахт Шарифзода, сардори Раёсати тандурустии ш.Душанбе таъкид дошт, чорабиниҳои безараргардонӣ дар ҳудуд ва атрофи биноҳои истиқоматӣ айни замон тариқи ройгон гузаронида мешаванд.

   Яъне, сокинони пойтахт ва на танҳо пойтахт, балки дигар шаҳру навоҳии мамлакат низ бояд бидонанд, ки дезинфексия аз ҷониби сохторҳои маҳалии СЭС, Раёсатҳои хоҷагию манзилӣ айни замон ба таври ройгон гузаронида шуда, барои ин маблағҳои иловагӣ аз буҷаи Ҳукумати ҶТ ва МИҲД дар ҳар шаҳру ноҳия пешбинӣ ва ҷудо гардидааст. Ба ҷуз он ҳолатҳое, ки агар шумо аз хизмати ширкатҳои хусусӣ, амсоли КВД «Фавз» истифода накунед, дигараш ройгон аст, мардум!

Вале акнун, хонанда ба СССР нависад, ки барои безараргардонӣ-дезинфексия аз онҳо пул гирифтаанд, ё на? Ин хабарро мо ҳатман ба масъулин ва мақомоти назоратӣ мерасонем. Зеро Мо Метавонем!

Ҷамилаи Мақсуд, СССР

Қодир Қодиров, сокини ноҳияи Деваштич меҳмони редаксияи газета шуда, нахуст гуфт, ки саломи худро ба ҳамаи  дӯстдорони газетаи СССР мерасонад. Пасон бо алам иброз намуд, ки амонати дар шуъбаи амонатгузории “Агроинвестбонк”-и ш. Хуҷанд дар соли 2016-ум мондаашро то ба ҳол гирифта наметавонад.

   - Миқдори умумии амонати ман 9 ҳазор доллари ИМА-ро ташкил медод. Аз ҳамон рӯз то ин ҷониб бонки “Агроинвестбонк” наметавонад  маблағи маро бозпас диҳад. Борҳо ба номи раиси бонки мазкур Муродалӣ Алимардонов аризаи шикоятӣ навишта будам, вале бенатиҷа. Агар М.Алимардонов пул надошта бошад, пас галаи аспону чорвои беҳисоб дорад, онҳоро фурухта, пули мардуми амонатгузорро баргардонад! 1 аспаш пули ман мешавад. Вале ин пул маро 4-сол шуд, дарбадар кардааст. Инсоф дорад, ин мардак?! Вазъият дар ҷаҳон рӯз аз рӯз бадтар шуда истодаасту мабодо Алимардонов ба ҳамин бемории коронавирус гирифтор шуда аз олам чашм пӯшад, пуламро, ки ба ман бозпас медиҳад? Ман фардо рӯзи қиёмат ҷои ин пул аз Алимардонов эмонашро талаб мекунам ва барои ин ҳаққу ҳуққ дорам! Мо Метавонем! 

Умеди Англия

 Субҳи 22 июни соли 1941 Олмони гитлерӣ ба Иттиҳоди Шӯравӣ ҳамла кард. Гитлер тарҳи ҳамла ба СССР-ро баъд аз торумори Фаронса тасдиқ карда, нақшаи фюрер «Барбаросса» (ба хотири императори олмониҳо Фридрих Барбаросса) номгузорӣ гардид. Ба нақшагирии бевоситаи амалиёти "Барбаросса" аз ҷониби ҳайати корӣ, таҳти роҳбарии генерал Фридрих Паулюс дар таърихи 21 июли соли 1940 оғоз шуда, нақшаи он, 18 декабри соли 1940 бо дерективаи № 21-и Сарфармондеҳии нерӯҳои мусаллаҳи Олмон (Вермахт), аз ҷониби роҳбарияти артиш тасдиқ карда шуд.                                                                                                       

Гитлер сабаби асосии ҳамла ба СССР-ро ин тавр маънидод намуд: "Умеди Англия танҳо Руссия ва Америка аст. Агар умед ба Россия барбод биравад Америка низ аз Англия даст мекашад, чун торумори Россия ба пурзӯршавии Япония дар Шарқи дур меоварад. Агар Россия торумор гардад, Англия охирин умеди худро аз даст медиҳад.Он вақт дар Аврупо ва дар Балкан мо ҳукмронӣ хоҳем кард. Пас натиҷатан Россия бояд аз байн бурда шавад. Вақт- баҳори соли 1941. Ҳар чӣ зудтар мо Россияро торумор кунем барои мо беҳтар. Амалиёт, танҳо вақте маъно пайдо мекунад ва натиҷа медиҳад, агар мо бо як зарбаи тезу пурзӯр, тамоми давлатро аз байн бибарем». Тибқи нақшаи амалиёт, қисматии асосии Артиши Сурх, мебоист дар ғарби дарёҳои Днепр ва Двинаи Ғарбӣ торумор мешуданд ва  ақибнишинии онҳо ба шарқи кишвар ҷилавгирӣ мегашт. 

 Дар рӯзи ҳаштуми амалиёт, артиши Олмонӣ мебоист ба мавзеи Каунас, Барановичи, Лвов, Могилев-Подолский мерасиданд. Дар рӯзи бистуми баргузории "Барбаросса" немисҳо ният доштанд ба соҳилҳои Днепр бирасанд. Баъди ин, дар амалиёт тавақуфи бистрӯза пеш меомад, то нерӯҳо аз нав ҷо ба ҷо карда шаванду аскарон дам гиранд ва базаҳои таъминотии нав ташкил гарданд. Дар рузи 40-уми ҳамла бошад, марҳилаи дувуми амалиёт оғоз мегардид. Дар ин марҳила немисҳо мебоист Москва, Ленинград ва Донбасро ишғол мекарданд. Диққати махсус ба ишғоли Масква дода мешуд. Фармондеҳии олмонӣ гумон дошт, Артиши Сурх барои ҳимояи Маскав тамоми нерӯҳои боқимондаи худро мепартояд ва ин ба онҳо имконият медиҳад, дар як муҳориба онҳоро торумор кунанд. Тибқи нақша, дар интиҳои амалиёт немисхо мебоист ба хати Архангелск-Волга-Астрахан мерасиданд. 

"Марита" - таъхири думоҳа

    Фюрер мӯҳлати наздиктарини амалиётро 15 май муайян кард, аммо рӯйдодҳо дар Балкан ва Юнон мӯҳлати баргузории амалиётро ба ақиб партофт. Иттифоқчии Фюрер дар Аврупо, Итолияи фашистӣ он шабу рӯз ба Югославия ва Юнон лашкаркашӣ кард. Аммо лашкари Муссолинӣ баъди чанде торумор гашта, Гитлер маҷбур шуд, ба кумаки иттифоқчиаш биёяд.