«ЮНЕСКО»-яке аз ташкилотҳои бонуфузтарини СММ (ООН) дар ҷаласаи охирини худ, рӯзи 29.11.2018 дар байни тамоми мамолики дунё «чакан»-ро моли халқи тоҷик шинохт ва ба қайд гирифт. Ин яке аз дастовардҳои бузурги фарҳангии Тоҷикистон аст. «ЮНЕСКО» дар баробари ин қайд кард, ки асосан «Чакан» дар вил.Хатлон ва махсус гурӯҳи навоҳии собиқ вил.Кӯлоб рушд кардааст. Аз ин рӯ, ватани асосии «Чакан» ин шаҳри Кӯлоб аст. Шинохтани «Чакан» аз тарафи «ЮНЕСКО» ин эҳтироми бузург ба дирӯзу имрӯзи тамоми бонувони тоҷик аст. Дар яке аз маъракаҳои хурсандӣ дар ш.Кӯлоб, яке аз меҳмонҳо аз ман пурсид, ки Кӯлобиҳо чӣ доранд? Гуфтам, ки Кӯлоб ҳеҷ молу мулк надорад, фақат «чакан», «фалак» ва «мушти сахт» дорад. Ба гуфти рафиқони рус, «Чакан», «Фалак» ва «Мушт» ин бренди халқи Кӯлоб аст.
 «Фалак» низ дар баробари «Чакан» аз тарафи созмонҳои байналхалқӣ моли халқи Тоҷикистон ва махсус аҳолии собиқ вил.Кӯлоб шинохта шуда, шуҳрати ҷаҳонӣ пайдо кардааст. «Мушт»-и кӯлобӣ бошад дар солҳои ҷанги шаҳрвандӣ худро нишон дод. Дар пуштибонӣ аз давлати конститутсионӣ, ки аввалин шуда халқи Кӯлоб хест, ягон намуди яроқ надоштанд. Фақат бо мушту зӯрию тифоқ мубориза бурданд. Ин халқ ҳамчун 1 «мушт» бо ифротиён ҷангиданд. Дар аввалин саршавии ҷанги шаҳрвандӣ, дар 1 барномаи телевизионӣ дида будам, ки 1 хабарнигори амрикоӣ дар хабари худ гуфт, ки «Кӯлобиҳо бе яроқ ба воситаи мушт ва овози баланд меҷанганд». Ин исботи он аст, ки «Мушти сахт»-и кӯлобиро ҳама ҳис кардааст. Маҳз бо ҳамин «Мушти» Кӯлобӣ «дуздакони» Кӯлобӣ (самакбачаҳои айёр) Ҳукумати конститутсиониро пуштибонӣ карданд.

Ватани Наврӯз куҷост?
 Дар н.Шурообод (ҳоло Ш.Шоҳин), собиқ вил.Кӯлоб мавзеъе ҳаст бо номи «Дашти Ҷум», ки хело худманзараҳои зебо ва ҷои сайру гашт ва шикор аст. Ин дашт бо номи ҳамон Шоҳ Ҷамшед аст, ки «Наврӯз» аз давраи шоҳигарии ӯ қайд карда мешавад. Пас, мо бо пуррагӣ гуфта метавонем, ки ватани «Наврӯз» ин н.Шамсиддини Шоҳин аст. Ҳоло «Чакан», «Фалак» ва «Наврӯз» бренди халқи Тоҷикистон шудааст. Маҳз бо ин брендҳо тамоми ҷаҳониён, Тоҷикистонро шинохт.
 Вале ба ман 1 чиз номаълум аст, ки чаро собиқ вил.Кӯлоб бо чунин «брендҳои» умумиҷаҳонӣ вилоят нест??? Аз ин рӯ, ба Ҳукумати Тоҷикистон пешниҳод менамоям, ки собиқ вил.Кӯлобро барқарор карда, ба номи Пешвои Миллат «Раҳмонобод» гузоранд. Ин ҳурмату эҳтиром ба Ҷаноби Олӣ ва халқ аст. Ин хело туҳфаи арзанда ба муносибати 30-солагии Истиқлолияти давлатии ҶТ аст.

Тағоймурод Ҷумъаев,
собиқадори меҳнат, ш.Кӯлоб