Шоми 13.06.2019 Асадулло Сӯфиев аз олами сифлӣ бибридаву бар олами улвӣ васл гардид. Ҷанозаи марҳум дар масҷиди Сари Осиёи пойтахт, дар намози Ҷумъа баргузор мегардад. Худо раҳмату мағфират кунад. Омин!
Факултаи филологияи Тоҷики Университети Давлатии ба номи В.И.Ленин (баъдан ДДМТ) чанд шоҳсутун дошт:
-Профессорон Тоҷиев, Асрорӣ, Ҳусейнзода, Маҳмуд Давлатов, Хаскашев, Эргаш Шоев, Асадулло Сӯфиев, Раҳими Мусулмониён...
Бо шунидани номи шарифи устод Сӯфиев ханда бар лаб беш аз 70.000 хатмуттаҳсилини ин факулта дар тӯли 69 соли ахир, ҳатман қиссаи мазкурро пеши назар меоранд, ки боре ӯ ба нишони эътироз ба профессор Воҳид Мирашӯрович Асрорӣ гуфта буд:
-Асрорӣ! Ғазалро на ту дониву на ман!!!
Ӯ ғаввосе буд, ки дар такхонаҳои андешаи миллат фурӯ мерафт ва дурдонаҳои фолклор ҷамъовар менамуд. Хидмате, ки профессор Асадулло Сӯфиев барои эҷодиёти даҳонии халқ-фолклор кардааст, шояд дар 1000 соли баъдӣ касе карда натавонад.
Бо тамомии лаҳҷаҳои Тоҷикистони азиз сӯҳбат мекард ва ту гӯӣ зодаи ҳамон деҳаву қишлоқ аст. Рубоиву дубайтиҳои ҳама маҳаллаҳои Тоҷикистонро бо диалекти вежаи ҳамон маҳалла месуруд...
Даҳҳо ҳазор шогирд тарбият кардааст. Бо бовар метавон гуфт, дар тӯли 70 соли ахир тамомии филологҳои мо шогирди ӯ буданд ва ҳама дӯсташ медошт. Зеро чӣ будани “тағо”, “через”, ришваву фасодро усулан намедонист!
Коммунисти поквиждон ва матинирода буд. То лаҳзаҳои ахир бар ормонҳои Марксу Энгелсу Ленин содиқ монд...
Соли 1992, вақте Ҳукумат дар дасти оппозитсияи исломӣ буд, бо устод, дар хонааш сӯҳбате доштам, ки баъдан дар газетаи “Тоҷикистон” (сардабираш Насрулло Асадуллоев) бо номи “Мо ҳатман ба сотсиализми сталинӣ бармегардем” нашр шуд. Дар ана ҳамон шабу рӯзи муҳлик, ки таассубгароёни исломӣ дилхоҳ муддаиро мепарронданд, устод сарҳетан “қозии мусалмонони ҷумҳурӣ, Тӯраҷонзода, Сайид Абдуллои Нурӣ, Шодмон Юсуф” ва ҳама дастандаркорони табаддулоти давлатиро сахт танқид кард. Ин кор дар он соли пурдаҳшат заҳраи Шер талаб мекард, ки устод онро дошт!
Ҳамон сол, Сӯфиев ягона интеллигент буд, ки ба парлумони кишвар зада даромад, минбарро ба даст гирифт ва сӯи аҳли толор гуфт:
-Ватанро нафурӯшед. Шуморо садқаи сухани ҳаққ кунад!
Ва баромада рафт. Ҳини баромадан афзуд:
-Сари кишварро мехӯред...
Хеле нотарс ва муҳимтар аз ин ИНСОН бо ҳарфи бузурге буд. Садҳо саҳифа камӣ мекунад, то 1 сифати устодро ин ҷо ҳаккокӣ кунем.
Танҳо 1 нукта, ки дар пахтачинӣ аз субҳ то шом бо студентон буду барои мо рубоиву дубайтии халқӣ мехонду мисли дигар муаллимин дуртар не, ки назди мо нишаста, аз 1 табақ ғизо мехӯрд...кофист, то абадан номаш дар тафаккуру симояш дар чашм ва муҳаббаташ дар дилҳои мо-донишҷӯёни асри ХХ абадан маҳфуз монад.
Ҷоят ҷаннат ва хонаи ахиратат обод бод, устоди фавқулодда маҳбуби мо...
С. Мизроб
Аз номи куллияи хатмуттаҳсилини факултаи филологияи Тоҷики УДТ ба номи В.И.Ленин
Ҳолномаи Сӯфизода
Профессор Асадулло Сӯфизода 20.03.1932 дар деҳаи Баландчашмаи н.Данғара ба дунё омадааст. Соли 1956 факултаи таъриху филологияи УДТ-ро (ҳоло ДМТ) ба итмом расонда, дар Донишкадаи давлатии педагогии ш.Кӯлоб аз забон ва адабиёти тоҷик дарс додааст. Солҳои 1958-1962 дар Пажӯҳишгоҳи забон ва адабиёти ба номи А.Рӯдакии АИ Тоҷикистон ба сифати ходими хурди илмӣ кор карда, ҳамзамон дар аспирантураи он хондааст. Аз соли 1963 дар кафедраи фолклор ва адабиёти УДТ корро шурӯъ намуд ва қариб ним аср ба таълиму тарбияи мутахассисони ҷавон шуғл варзид. Баробари фолклоршиносӣ ба адабиётшиносӣ, шевашиносӣ, усули таълими адабиёт, танқиди адабӣ шуғл варзида, беш аз 300 таълифот ба нашр расондааст. Хидматаш бахусус дар таҳқиқи жанри фолклории чистон бебаҳост.
Маҳсули Сӯфизода:
Сӯфизода, А. Инъикоси воқеияти советӣ дар фолклори тоҷик. – Душанбе. – Ирфон, 1977.
Сӯфизода, А. Фолклор - афкори эстетикӣ ва иҷтимоӣ халқ: Сарсухан аз И.С. Брагинский. – Душанбе: Ирфон, 1982. – 223 с. Китоби дуюм.
Сӯфизода, А. Фолклор - санъати сухан. – Душанбе: Ирфон, 1985. – 205 с.
Сӯфизода, А. Таҳаввулоти назми шифоҳии тоҷик. – Душанбе: Ирфон, 1992. – 272 с.
Сӯфизода, А. Фолклор-ҳамрадифи таърих. – Душанбе: Адиб, 1994. – 108 с.
Сӯфизода, А. Фолклор маҳзани сухан. – Душанбе: Адиб, 2007. – 112 с.
Сӯфизода, А. Фолклор ва воқеият. – Душанбе, 2008. – 112 с.
Сӯфизода, А. Сухан ҷавҳари фикр: Эҳдо ба шастсолагии Донишгоҳи миллии Тоҷикистон. – Душанбе, 2009. – 109 с.
Сӯфизода, А. Оид ба таълими чистонҳои халқӣ дар мактаб // Мактаби советӣ. – 1963. – №10. – С.16-18.
Сӯфизода, А. Мирзо Турсунзода ва эҷоди халқ // Садои Шарқ. – 1981. – №8. – С.119-128.
Сӯфизода, А. Ленин падари халқи ҷаҳон аст: Ба пешвози 113 – солагии В.И. Ленин // Тоҷикистони советӣ. – 1983. – 20 март.
Сӯфизода, А. Ситоиши қаҳрамонони ватан дар фолклор // Тоҷикистони советӣ. – 1985. – 12 апрел.
Сӯфизода, А. Аз кафши Карим-Девона то тавсифи Сафар Махсум // Комсомоли Тоҷикистон. – 1987. – 9 декабр.
Сӯфизода, А. Вақти бараҳна гуфтан аст…: Роҷеъ ба поси хотири бузургони илму фарҳанг // Адабиёт ва санъат. – 1989. – 19 январ.
Сӯфизода, А. Дӯш мекардӣ ҳисоб…: Оид ба робитаи риёзиёт бо адабиёти классикӣ // Омӯзгор. – 1994. – 9 феврал.
