Салом, СССР! Мо-мусофирони хатсайри №55, ки ҳар саҳар аз истгоҳи бозори «Балх» ба тарафи маҳаллаи 46 (чорроҳаи бозори Саховат-Маркази савдои Содот) ба кор меравем, бо назардошти адолат ба СССР муроҷиат мекунем. Гап сари он аст, ки ронандаҳои ин хатсайр низомномаи ташкилоташон ва қонунҳои таъйинкардаи Ҳокимияти ш.Душанберо пушти по зада, аз пеши худ қонуни нав эҷод мекунанд. Аниқтараш, масофаи аз рӯи қонун таъйиншудаи хатсайр (яъне то маҳаллаи 46)-ро худсарона кӯтоҳ карда, мусофиронро дар истгоҳи ГАИ пурра мефароранд. Баъди ин 100-200 метр поёнтар рафта, аз нав мусофир мегиранд ва роҳро давом медиҳанд. Ба ин восита онҳо пули бисёртар даромад мекунанд, лек дар натиҷа садҳо коргар ва донишҷӯ ба замми 2 сомонии изофагӣ вақти қимати худро бой дода, ба кор ва дарс дер мемонанд. Боиси таассуф аст, ки нозирони сершумори ин хатсайр ин қонуншиканиро дида, қасдан чашм мепӯшанд. Инчунин ба назар гирифтан даркор, ки 2 сомонӣ барои донишҷӯён аҳамияти калон дорад. Чунин қонунвайронкунии рӯиростро дар аксарияти хатсайрҳо дидан мумкин. Мо аз аввал хостем рост ба Ҳукумати ш.Душанбе муроҷиат кунем. Вале бо маслиҳати якчанд нафари босавод редаксияи шуморо интихоб намудем. Зеро бовар дорем, ки шумо ба мушкилиҳои ба сари халқи оддӣ омада бетараф нестед ва барои ҳалли пурраи онҳо кӯшиш менамоед. Аниқтараш Мо Метавонем!
Ахмедов С., Зоиров Ш., Баҳодурзода Ю.Ҷ. ш.Душанбе,
тел: 93 593 23 28, 92 878 29 90
Пагоҳ, 26.10.2019 дар назди Маҷмааи савдои «Меҳргон»-и пойтахт Фестивал-намоиши шолӣ ва биринҷ баргузор хоҳад шуд. Он бо ташаббуси Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатӣ дар ш.Душанбе ва Вазорати кишоварзии ҶТ сурат гирифта, қарор аст дар он хоҷагиҳои шоликори кишвар маҳсули дастранҷи хешро ба сокинони пойтахт пешниҳод намоянд.
Тавре ба мухбири СССР дар маркази матбуоти Вазорати кишоварзии мамлакат хабар доданд, ҳамчунин дар фестивал таомҳои миллии аз биринҷ омодагашта, хони миллӣ, гӯшаи анъанаҳои миллӣ густурда ва барномаи фарҳангӣ доир хоҳад гашт.
(«Ликбез» барои масъулини эродгир)
Вазорати фарҳанги ҶТ бо ирсоли 1 номаи эътирозӣ ба унвони идораи Газетаи мардумии СССР-аз 20.09.2019, таҳти №1-04/2597, ки бо имзои шахсии Шамсиддин Орумбекзода расидааст, ҳайати эҷодии ҳафтаномаро ба вайрон намудани муқаррароти моддаҳои 3-и Қонуни ҶТ «Дар бораи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон» ва моддаҳои 4 ва 6-и Қонуни ҶТ «Дар бораи матбуоти даврӣ ва дигар воситаҳои ахбори омма» айбдор сохт. Дар номаи Орумбекзода аз ҷумла омадааст: «Дар мақолаҳо овардани мафҳумҳои «оппонентҳои мо», «муфаххирам», «ҷалабизм», «фархак-памперс», «тряпка-латтамард» ва бисёр дигар мафҳумҳо ба муқаррароти қонунҳои мазкур ҷавобгӯ набуда, маълумот ва ҷавобгарии муаллиф ва нашрияро талаб менамояд». Инчунин, дар идомаи нома гуфта мешавад, ки ҳангоми навишти ин калимаҳо имлои забони тоҷикӣ риоя нагаштааст.
Хуб, ҷаноби вазир! Дар масъалаи калимаҳои дигар чизе намегӯям, зеро агар хуб кобему ҷӯему омӯзем, ҳатман онҳо решаи тоҷикӣ хоҳанд пайдо кард, аммо ҳоло ман мехостам таваҷҷӯҳи шуморо ба 1 калима-«фархак» ҷалб намоям. Бояд бигӯям, ки фархак калимаи шевагӣ буда, мардуми кӯҳистони тоҷик аз қадимулайём 1 латтаеро печонида байни пои кӯдаки навзоду ширхор мегузоштанд, то ин ки либосҳои дигарашро тар накунад, фархак мегуфтанду ҳоло ҳам мегӯянд. Бовар дорам, ҳатман рӯи сибаи гоҳвораи шумо ва дигар нуктагирони газетаи мардумӣ, модаронатон ҳатман фархак мегузоштанд! Истифодаи ин калимаи зебои лаҳҷавӣ ба ҷои «ӯребча», ки аз памперси имрӯз қабулшуда садҳо км дур аст, чӣ бадӣ дорад!? Охир, ба истифода баровардани калимаҳои зебои лаҳҷавию шевагии забони тоҷикиро, ки ганҷинаи пурфайзи забони модарӣ ба ҳисоб мераванд, чанде пеш дар арафаи таҷлили Рӯзи забони давлатӣ Президенти ҶТ Эмомалӣ Раҳмон низ ба Шумо ва дигар масъулони ин соҳа таъкид ҳам карда буд:
«Дар раванди таҳияи дастурҳои истилоҳсозӣ ба лаҳҷаву шеваҳои забони тоҷикӣ, ки ганҷинаи пурфайзи забони модарӣ ба ҳисоб мераванд, бояд таваҷҷуҳи хос зоҳир карда шавад. Дар таркиби шеваҳои мардуми мо ҳазорон калимаҳои асилу ноби тоҷикӣ мавҷуданд, ки бо сабабҳои гуногун аз доираи истеъмол берун мондаанд. Вазифаи аввалиндараҷаи забоншиносону фолклоршиносон ин аст, ки зимни таҳқиқоту ҷустуҷӯҳои илмӣ чунин калимаҳоро аз дохили шеваҳо дарёфт карда, онҳоро ба доираи муомилоти забони адабии тоҷикӣ ворид намоянд.»
Эмомалӣ Раҳмон, 4.10.2019, ш.Душанбе
Уребча-рӯмоли секунҷа ё памперс?
Калимаи уребча дар Фарҳанги тафсирии забони тоҷикӣ маънои рӯмоли сегӯша ва ё секунҷаи занонаро дорад. Ҳатто тарҷумаи он бо забони русӣ низ «косынка» буда, дар саҳфаи интернетии «Вожаҷӯ» низ уребча ба маънои сарбандаки сегӯшаи занона омадааст. Кумитаи забон ва истилоҳоти назди Ҳукумати ҶТ бояд сари ин масъала ҷиддӣ андешад, ки чӣ гуна сарбандаки сегӯшаи занона имрӯз памперс шудаву кушоду равшан бо ин ном таблиғ мешавад.
Воқеан, ҳам калимаи уребча дар шеваи мардуми Суғд, хоса, Истаравшану Зафарободу Деваштичу Исфараву Конибодом ва Ашту Мастчоҳ хеле зиёд истифода шуда, чуноне ки модари ҳамкасби мо-Пӯлод Нуров иброз дошт, он ба маънии рӯмоли секунҷаест, ки занҳо дар иду тӯйу сур яктарафа карда мебастанду ба ҷашн мерафтанд. Арӯсони нав низ рӯмоли сегӯшаро гирди тоқӣ баста, ба сар мекарданд. Дар ин бора ба мо ҳатто холаи кӯлобӣ-момаи Бибихоли 82 сола аз н.Ҳамадонӣ, ки меҳмони духтараш буд, иттилоъ дод. Холаи Бибихол низ афзуд, ки арӯсони суғдӣ рӯмоли сегӯшаро ба сар қаҷ баста, онро уребча мегӯянд. Дар Кӯлоб ин тарзи рӯмолбандиро «чунг ё чунгак» мегӯянд. Ин маъниро боз 10 нафар занони рӯзгордида низ тасдиқ намуданд ва ҳоло боз ҳам суол ба Гавҳарбону Шарофзода ва Шамсиддин Орумбекзода дорем, ки чаро ва чигуна уребчаро аз тоқи сари арӯсон то таки кӯдак фаровардаву памперс кардаанд? Оё ҷои таҳқири уребчаи бонувони шимол, «памперсу подгузник»-ро фархак гӯем, беҳтар нест!? Ба пиндори мо фархак 100% метавонад номи русии «памперс» ё «подгузник»-ро иваз намояд ва ин дурусттарин намунаи тарҷумаи ин калимаҳост, на уребчае, ки ҳоло ба пуррагӣ истифода мебаред! Мо Метавонем!
Мину Аминзода, СССР
Салом, СССР! Миёнаҳои моҳи июл-чилаи тобистони имсол сафаре доштам бо дӯстон ба Бадахшон. Сафари мо тақрибан соатҳои 17:30 аз ш.Душанбе оғоз ёфт. Шабро дар ш.Кӯлоб гузаронидем. То Кӯлоб роҳ ба дараҷаи олӣ буд. Саҳар барвақт, яъне соати 5:00 сафарро давом додем. Агар гӯем, ки аз Кӯлоб сар карда он тараф роҳи дурустеро надидем, шояд воҳима нашавад. Зеро ҷо-ҷо, то Шӯробод, баъдан то н.Дарвоз асфалтпӯш буду бас. Машаққати роҳ аз ақл берун аст ва сабаб бероҳист! Фикр мекунам, дар асри 21 надоштани роҳи дуруст ақаллан то маркази 1 вилояти калони кӯҳистон айб аст. Тасаввур кунед аз Кӯлоб то маркази вил.Бадахшон-ш.Хоруғ қариб 400 км роҳ ва онро бояд дар 6-7 соат тай кунед. Лек ин роҳро дар 19 соат тай кардем. Фаразан, 3 соатро дар хӯрокхӯрӣ сарф кардаем. Аҷиб ин аст, ки боз ба ҳамин аҳвол сайёҳон ба Бадахшон меоянд. Худо накарда агар дар роҳ мошинатон вайрон шавад, намедонам чӣ кор мекунед. Хуб мешуд, агар ҳар 1 ноҳияи вилоят бригадаҳои ёрии таъҷилӣ ва техникӣ ташкил карда, рақамҳои телефонҳои онҳоро бо забонҳои тоҷикӣ, русӣ ва англисӣ дар роҳ баъди 5-6 км насб мекарданд.
Агар кӯҳи Бадахшон лаъл гардад…
Дар бораи мардуми Бадахшон фақат суханҳои нек метавон гуфт. Шаби аввал дар ш.Хоруғ меҳмони хонадони дӯсти азиз Султонназар Холиқназаров будем. Ӯ собиқ роҳбари МЧС дар вилоят будааст. Мошини фарсудаи худро барои таъмир ба дӯши писараш-Лоиқ гузоштем. Баъдан, Султонназар моро то чашмаи «Авҷ»-и н.Ишкошим, ки аз Хоруғ 80 км дур асту ҷои табобати чашм, бо мошинаш бурд. Дар «Авҷ» дар меҳмонхонаи «Шодӣ» ҷой ҷудо карда буданд.
Ба инсони наҷиб, акаи Алидод-роҳбари меҳмонхона ташаккури самимонаи худро мерасонам. Аҳолии н.Ишкошим тоҷикӣ ҳарф мезананду хеле меҳрубонанд. Сайёҳонро дидем, ки аз тамоми давлатҳои Аврупо, Осиё, Амрико, Россия бо мошинҳо, мотосикл, велосипед дар чангу хок ҳаракат доштанду фақат чашмонашон медурахшид. Аз онҳо пурсидам, ки таассуроти шумо аз Бадахшон чист? Онҳо аз набуди инфрасохтор шикоят мекарданд. Чизи дигаре, ки маро азият медод, ин обҳои дарёи бузурге, ки асрҳои аср ба коми бегонагон ройгон меравад. Ба назари ман агар дар Бадахшон НБО-ҳои бузург сохта шаванд, ин ҳам ба фоидаи Ватани азиз ва ҳам ба фоидаи табиат хоҳад буд.
Ба дидори бадахшонӣ наарзад!
Дар «Авҷ» 8 рӯз мондем ва ман аз он ягон фоидае надидам, аммо одамонеро вохӯрдам, ки мегуфтанд, баъди бори аввал омадан бе айнак баргаштаанд. Инро ба виҷдони онҳо ҳавола мекунам ва шахсан инро тасдиқ ё инкор намекунам. Вале ин маънои онро надорад, ки ин сафар ба ман маъқул нашуда бошад. Чизи дигаре, ки ба ман маъқул уфтод ин обу ҳавои тозаи Бадахшон аст. Вақте обуҳавошиносон гармии ҳаворо дар Душанбе +48 градус мегуфтанд, он ҷо гармии ҳаво +23-25 дараҷа буд. Дар охир, сипоси худ ва рафиқонамро ба хонадони акаи Султонназар мерасонам. Илоҳо, ҳаргиз дасти камро набинед, акаи Султонназар, янгаи меҳрубон ва Лоиқи азиз. Ҳар мушкиле дидем ин дар роҳҳои Бадахшон буд, дигар камбудие нест. Бовар дорам, вақтҳои наздиктарин Ҳукумати марказӣ роҳҳои Бадахшонро таъмири ҷиддӣ мекунад.
Зиёҷон Хошматов,
деҳаи Шайнаки Муллогадо, н.Рӯдакӣ
Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ш.Душанбе аз фаъолияти хатсайри нави автобусӣ таҳти №37а, ки маҳаллаҳои Қаротегин ва Бунёдкоронро ба ҳам мепайвандад, хабар медиҳад.
Гуфта мешавад, ки хатсайри нав аз 7.10.2019 ба фаъолият оғоз намуда, тавассути кӯчаю хиёбонҳои С. Айнӣ, Дӯстии Халқҳо, Шириншоҳ Шоҳтемур, А.Рӯдакӣ, И.Сомонӣ, Н.Ҳувайдуллоев, А.Сино ҳаракат мекунанд.
Чанд нафар аз хонандагони газетаи мардумии СССР аз ноҳияҳои Шаҳристону Айнӣ, Балҷувону Ховалинг, ш.Панҷакент ба редаксия занг зада, дар мавриди буридани дарахтон, ҷаримаи он ва ба ҷавобгарӣ кашидани вайронкорон тибқи қонун пурсиданд. Дар пайи ин мо тасмим гирифтем бо масъулони Шӯъбаи милитсияи экологии ВКД ҶТ вохӯрда, дар бораи буриши ғайриқонунии ҷангалзор ва дарахтони сояафкан дар кишвар, чораҳои нисбати бурандагони дарахтон андешидашуда ва ба ҷавобгарӣ кашидани онҳо пурсон шавем.
Чинор ва арча-дарахтони муҳимтарин
Чуноне ки дар сӯҳбат бо мухбири СССР Раҷабалӣ Сафарзода, муовини сардори Шӯъбаи милитсияи экологии ВКД ҶТ иброз дошт, дар 6 моҳи аввали с.2019 аз ҷониби шӯъбаи мазкур доир ба буриши ғайриқонунии ҷангалзор ва дарахтони сояафкан 69 адад протоколҳои ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ тартиб дода, ба миқдори 1174 м. куб ҳезум мусодира шудааст, ки ин назар ба ҳамин давраи с.2018 422,4 куб кам аст. Маблағи зарари он ба табиат дар ин давра 140880 сомонӣ (1 метри кубӣ ба ҳисоби миёна 120 сомонӣ) ҳисобида шудааст.
Шӯъбаи милитсияи экологӣ дар ноҳияҳои тобеи марказ дар 6-моҳаи якуми соли ҷорӣ 10 протоколи ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ тартиб дода, ба миқдори 215 метри кубӣ ҳезум мусодира кардааст. Дар ш.Душанбе бошад дар ин муддат 20 протоколи ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ тартиб дода шуда, ба миқдори 272 м.кубӣ ҳезум мусодира шуда, дар вил.Суғд ин нишондод 30 протоколи ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ ва мусодираи 142 м.кубӣ ҳезумро нишон медиҳад. Шӯъбаи милитсияи экологӣ дар вил.Хатлон бошад дар нимсолаи якуми соли равон 5 протоколи ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ тартиб дода, 209 м.кубӣ ҳезум мусодира кардааст. Дар минтақа ва ноҳияҳои Кӯлоб 2 протоколи ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ бо мусодираи 286 м.кубӣ ҳезум ва дар минтақа ва ноҳияҳои Рашт бошад дар ин муддат 1 протоколи ҳуқуқвайронкунии маъмурӣ бо мусодираи 50 м.кубӣ ҳезум ба қайд гирифта шудааст.
-Дарахтони чинору арча аҳамияти муҳим ва худсарона буридани онҳо ҷавобгарии ҷиддӣ доранд. Ғайр аз ҷарима зарари расидаи шаҳрванд ҳангоми буридани дарахт ба муҳити зист низ ҳисобида мешавад. Барои шахсони воқеӣ тибқи Кодекси ҳуқуқвайронкунии маъмурии ҶТ ҷаримаи ин амал аз 5 то 10 ва гоҳо аз 15 то 20 нишондодро ташкил менамояд. Барои шахсони мансабдор бошад ҷарима барои худсарона буридани дарахтон аз 50 то 60 нишондод ва барои шахсони ҳуқуқӣ тибқи чанд моддаи ин Кодекс аз 100 то 300 нишондодро тақозо менамояд, - таъкид медорад Р.Сафарзода.
Ҳезум ба ятимхонаҳо…
Ҳезуми мусодирашуда пас аз ба расмият даровардану ба тасвиб расидани асноди лозима, баррасӣ ва омӯзиш ба бархе аз муассисаҳои иҷтимоии мамлакат дода мешавад. Аз ҷумла, дар нимсолаи якуми с.2019 аз ҷониби Шӯъбаи милитсияи экологии ВКД ҶТ ба Хонаи кӯдакони ш.Турсунзода, ба Раёсати қушунҳои дохилаи ВКД ҶТ, ба «Хона-интернати пиронсолон ва маъюбони шаҳри Турсунзода», ба машқгоҳи Мағоб, ба қисми ҳарбии №5453, ба Коллеҷи оташнишонии ВКД ҶТ, ба 1 қатор мактабҳои таҳсилоти миёна ва мактаб-интернатҳои шаҳрҳои Хуҷанд, Конибодом, Панҷакент, Кӯлоб ва ноҳияҳои Б.Ғафуров, Айнӣ, Деваштич, Мӯъминобод, Тоҷикобод ва Рашт ба таври ройгон супорида шуд.
Дарахти бесоҳиб нест!!!
Сафарзода таъкид медорад, дар Тоҷикистон дарахти бесоҳиб нест ва буриши ғайриқонунии он низ ҷиноят маҳсуб мешавад.
-Сокинони кишвар фикр накунанд, ки дарахтоне, ки дар кӯчаву хиёбон, талу теппаву адиру кӯҳистон месабзанд, соҳиб надоранду буридани онҳо осон аст. Ҳар 1 дарахти ҳудуди кишвар соҳиб дорад ва соҳиби ин дарахтон ҳукумати ҷумҳурист, ки назорати ҷангалзор ва дарахтзори мамлакатро тавассути сохтору ниҳодҳои зертобеаш пеш мебарад. Ғайр аз Шӯъбаи милитсияи экологии ВКД ҶТ боз Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати ҶТ асту кормандони ин 2 сохтор дар самти эмин нигоҳ доштани ҷангалзор ва дарахтзори мамлакат якҷоя кор мекунанд. Сокинон бояд бидонанд, ки пеш аз буридани ҳар гуна дарахт, ҳатто хушкшуда пеш аз ҳама бояд ба идораи ҳифзи муҳити зисти маҳалашон муроҷиат кунанд ва танҳо пас аз ба даст овардани ҳуҷҷатҳои лозима метавонанд дарахтонро бибуранд, - афзуд Р.Сафарзода.
Ҷамила Ҳусейнова, СССР
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
- Мунодии Истиқлолият ва таронсарои Давлат Назар
- Аскар Тажибаев: «Самое главное богатство Таджикистана - это открытые и гостеприимные люди!» Назар
- Хитоиҳо замини моро заҳролуд мекунанд… Назар
- 20 млн.Еврои ИА ва KfW барои бунёди НБО дар Бадахшон Назар
- Барӯйхатгирии аҳолӣ ва фонди манзил дар Душанбе Назар
- Соли таъмири мактабҳо! Назар
- Юбилейи Маэстро… Назар
- Тоир Раҷабов: «Назарияҳои Нютону Эйнштейн аз танқид холӣ нест!» Назар
- Истаравшан: Баландошёна ҷойи «Гулбоғи адибон»… Назар
- ДИДОРҲО БА ҚИЁМАТ: ХОНАИ ОХИРАТАТ ОБОД БОШАД, ВАЛИҶОН! Назар
- Муаррифии китоби Зиҷи радиометеорҳои Тоҷикистон Назар
- “Юнистрим” ҳаққи хизматрасониро барои Тоҷикистон коҳиш дод Назар
