Ҳаитбой Асомиддинов, нафақахӯр, мухлиси ашадии СССР аз н.Лахш занг зада, (тел: 901 50 01 95) дар бораи набудани банкомати «Амонатбонк» шикоят кард. 

   - Дар ноҳияи мо ягон банкомати «Амонатбонк» нест. Якто ҳаст, бо фоиз маблағ медиҳад. Барои нафақаамро гирифтанӣ равам,  мебинам, ки  чунон одам бисёр аст, ҳисобаш гум. Дар ин вақти авҷу хуруҷи бемории сироятӣ, якдигарро зер карда, нафақаву маош мегиранд. Аз масъулон хоҳиш дорам, ки дар ноҳияи мо ақаллан якто банкомати «Амонатбонк» насб кунанд, то ин ки кори мо нафақахӯрон осон гардад. 

Салом ба аҳли рӯзноманигорони ҳафтаномаи СССР! Дар ҷаҳон паҳншавии Сovid-19 ба маротиб меафзояд. Аз ҷумла ин вабои аср дар ҷумҳурии мо низ қадами номубораки худро гузошт. Дар шаҳри Исфара ситоди махсус ташкил карда шуд, аммо имрӯз аъзои ситод, кормандони ҳукумати шаҳр, маркази санитарию эпидемиологӣ, волонтёрон, кумитаи танзими ҷашну маросимҳо бепарвоӣ зоҳир менамоянд. Ҳоло дар ҷойҳои серодам, бозори марказии шаҳр ва микроавтобусҳо, боғи марказӣ бонувону кӯдакон бе ниқоб мегарданд, ки боиси сироятёбӣ ба ин вирусро дорад. Табибон мунтазам аз шабакаҳои телевизионӣ баромад намуда, маслиҳатҳои муфид медиҳанд. Бояд масъулин ҳам ҳамеша миёни халқ гашта корҳои таблиғотиро зиёд намоянд. Охир чаро мо ин қадар бепарвоем??

Муқсидҷон Сатторов, 

ш.Исфара

Дар мактабҳои миёна хатмкунандагони синфҳои 11 барои донишҷӯ шудан ҳаққи хизматрасонӣ ва барои иштирок дар имтиҳонҳои марказонидаи дохилшавӣ 240 сомонӣ ба ММТ месупоранд. Аммо бешак ҳастанд волидоне, ки камбизоатанд ё намехоҳанд фарзандашон таҳсилро идома диҳанд, вале аз ҷониби роҳбарони мактаб ё ба гуфти худи директорон (мо нақшаро иҷро мекунем!) иҷборан аз хонандагон хоҳ ба ММТ ҳуҷҷат супоранд хоҳ не 240 сомонӣ мегиранд. 

Ин ҳолатро Хуршед Икромӣ, директории Маркази миллии тестии назди Президенти ҶТ чунин шарҳ дод:

- 240 сомоние, ки довталаб барои ҳаққи хизматрасонӣ барои иштирок ба имтиҳонҳои марказонидаи дохилшавӣ месупорад, маҷбурӣ нест. Агар аз ҷониби довталаб, омӯзгоре ё фарде дар ин бора ба мо муроҷиат шавад, мо ҳатман чораандешӣ мекунем. 

Дар идомаи сӯҳбат Хуршед Икромӣ қайд кард, ки ҳар касе хоҳад, метавонад барои дохил шудан ба мактабҳои олӣ саводи худро дар имтиҳоноти марказонидаи дохилшавӣ санҷад. Аммо дар ягон маврид ҳолати маҷбурӣ пул ситонидан нест. Мо дар тамоми баромадҳоямон таъкид мекунем, ки дохил шудан ба ММТ ихтиёрист, на маҷбурӣ. 

Мудирон посухгӯянд

Пас саволе, ба миён меояд, ки чаро роҳбарони макотиби миёна аз хонандагон маҷбурӣ 240 сомонӣ меситонанд? Ҳоло он ки директори Марказ Хуршед Икромӣ мегӯяд, ки амали маблағгирӣ маҷбурӣ нест?! Ба саволи дар боло зикршуда, директорон не, бояд мудирони шуъбаҳои маориф посух гӯянд, зеро директорон зертобеанд. Агар пурсӣ, албатта мегӯянд, ки (фармон аз …боло). Пеши роҳи чунин маблағситониро зуд бояд гирифт! 

Роҳ ба тақсимот

Зимни суҳбат ба хабарнигори СССР директори Маркази миллии тестӣ Хуршед Икромӣ дар бораи роҳ ёфтан ё наёфтани довталабон ба тақисмот, ки мушкилии аксар довталаб шудааст, чунин гуфт:

-  Масалан, довталаби мо аз 1 ё зиёда имтиҳон баҳои 2 бигирад ба тақсимот роҳ намеёбад. Ва агар довталабоне, ки ба тақсимот роҳ меёбанд, пас онҳо аз ягон имтиҳон баҳои 2 нагирифта, холҳои гузаришро ба даст овардаанд…

М.Мурод, СССР

18.08.1991. Геннадий Янаевро шояд имрӯз касе нашносад. Вале ӯ нахустин нафаре буд, ки расо 30 сол пеш нахустин табаддулоти давлатӣ ва президентро канор кардаву худро президенти мо эълон намуд. Оре, аккурат, президенти мову шумо, хонандаи ин сутур. Зеро сӯҳбат сари ГКЧП дар СССР меравад. Табаддулоте, ки ҳамагӣ 3 рӯз давом кард...

ГКЧП охирин талоши “верхушка” барои ҳифзи СССР буд. Имрӯз аксарият, бо шумули ун нафароне, ки барои шикасти ин Путч камар баста буданд, афсӯс мехӯранд, ки агар тарафдорони табаддулот пирӯз мешуданд, шояд СССР боқӣ мемонд. Вале он чӣ шуд, ки шуд!!!

Ҳамааш аз он сар шуд, ки бо сари кор омадани Горбачеви камхирад дар соли 1986, СССР ба оҳистагӣ мақому манзалати хешро аз даст додан гирифт. Мишка Раискаашро ба ҳама ҷо таки каш карда мебурд ва ин 2 сакалту зери фишори равонии Амрикову Аврупо қарор гирифтанд. Баъдан СРУ дар депешаҳо менависад, ки Раискаву Мишка кореро ба осониву ройгонӣ карданд, ки олами капитал дар тӯли 70 сол бо сарфи миллиардҳо доллар наметавонист. Тавассути таблиғу ташвиқи дурӯғини “акам зӯрай! Апамда гап нест!” ва бардор-бардорҳову таърифу тавсиф, ки ТВ ва Радиоҳои Ғарб 1 соат бе чеҳраҳои манфури ин 2 тан набуданд, ишонро реформатори бузургтарини ҳама давру замонҳо эълон карда, ба зери деворҳои Кремл об монданд. 

Бозсозиву демократияву “сухой закон”-и Горбачёв аккурат то ҳамин 18-21 август давом кард. Бо хатми ГКЧП СССР барҳам хӯрд ва Горбачёву занашро дигар саг суроғ накард. Воқеан ҳам сарнавишти инҳо дарси ибрат ба тамоми сарварони давлатҳост, ки ба таърифу таблиғу ташвиқу подхалимизм дода нашаванд, ки оқибаташ, гуфти Бобои Ғулом “турб аст”.

Вале баргардем сари ГКЧП. Чун Горбачёв бо Раискааш ба Форос дамгирӣ рафт, Янаев, Пуго, Павлов, Лукянов, Язов... дар кишвар соати комендантӣ эълон кардаву ӯро “бо сабаби маризӣ” аз вазифа канор ва Янаеви витсе президенташро садри абарқудрат қарор доданд. Вале ба кор Амрикову Аврупо қӯш шуда, ба Елтсин, Кравчук, Шушкевич-президентҳои Россия, Украина ва Белорусия амр карда шуд, ба кор дахолат кунанд. Бо даъвати Елтсин халқ ба кӯчаҳои Маскав рехт. Полки Таманӣ, ки бар ҳифзи СССР омада буд, бо танкҳояш сӯи халқ гузашт. Зеро он вақт мардуми гумроҳ воқеан ҳам тарафи Елтсинро гирифт.

Баъди шикасти ГКЧП ин 3 президент, ки аз асосгузорони СССР буданд, пресс-конфронс дода, аз барҳамрезии СССР ва бунёдгузории СНГ дарак медиҳанд. Елтсин бошад, дар ҳолате, ки ҳама телефонҳои давлатии “сотка” фаол нест, тавассути телефони ба истилоҳ 2-тина, ба Ҷорҷ Буш занг зада, рапорт медиҳад:

-Ҷаноби Президент. СССР дигар вуҷуд надорад!!!

Албатта, коллапси СССР ба 15 ҷумҳурӣ, истиқлолияту озодӣ овард. Ва тавре мегӯянд, ҳар коре мешавад, бе ҳикмат нест. Вале бар ивази чӣ ва кӣ? Дар СССР ҷангу ҷидолҳо шуруъ шуданд. Олам ба коми хунрезӣ рафт, ки то ҳанӯз оқубати он норавшан аст. Қораи арабу пораи ислом дар хун ғарқ аст. Магар СССР мебуд, НАТО ба чунин густохӣ даст мезад? Суоли матраҳ ва риторикист, албатта.

Ва муҳимтар аз ҳама. Беҳтарин посухро роҷеъ ба пошхӯрди СССР Путин В.В. гуфта буд:

-Касе барои СССР зиқ намешавад-дил надорад. Вале касе дар фикри барқарории СССР аст-ақл надорад!

Муҳимтарин афроди иштирокчии ГКЧП дар таърихи 18-21.08.1991.

•Тарафдорон

oЯнаев Г. И.

oПавлов В. С.

oЛукянов А. И.

oКрючков В. А.

oЯзов Д. Т.

oПуго Б. К.

oАхромеев С. Ф.

oВаренников В. И.

oМакашов А. М.

oКалинин Н. В.

oШенин О. С.

oСамсонов В. Н.

•Муқобилон

oЕлтсин Б. Н.

oРутской А. В.

oСилаев И. С.

oХасбулатов Р. И.

oКобетс К. И.

oИваненко В. В.

oБаранников В. П.

oГрачёв П. С.

oПопов Г. Х.

oСобчак А. А.

oБурбулис Г. Э.

oЛобов О. И.

  Минтақаи Рашт, махсусан Ҳоит таърихи зиёда аз 2200 сола дорад. Пештар ҳар  мулк дорои 1 қалъа буд, аммо Ҳоит 3 қалъа дошт. Яке аз ин қалъа қалъаи асосӣ, дар ғарбу ҷануби Ҳоит буда, қалъаи Қурғано ном дошт. Қалъаи дуюм дар маркази шаҳр Қалъаи марказӣ ном дошт, ки  соли 1949 ба пуррагӣ зери сел монд. Қалъаи сеюм дар деҳаи Ярхич ҷойгир буда, дорои тӯпхона будааст. Ҳоит яке аз шаҳрҳои калони дар шоҳроҳи Абрешим ҷойгирифта буд.

Зодагони Ҳоит

    Ҳоит аз қадим ватани донишмандони бузурги динӣ, дунявӣ ва чеҳраҳои шинохта буд. Олими бузурги дин Муҳаммадхаёли Валӣ (дорои каромот), Эшони зарафшонӣ, ки 1 рӯз пеш аз заминларзаи мудҳиши Ҳоит мардумро хабар мекунад, ки аз Ҳоит бароед, ки Ҳоит зери хок мемонад, аммо касе гапашро аҳамият намедиҳад. Худаш бошад Ҳоитро тарк мекунад. Баъд аз ҳодисаи заминларза бо 2 халта нон дар дасташ пайдо мешавад. 

    Дигаре халифа Ҳасан яке аз архитекторони замони худ, ки чандин ҷойҳоро дар водии Зарафшон обёрӣ намудааст. 2 нафари дигар эшони Ҳасанхуҷа ва домулло Нозим. Ҳатто гирди гӯристоне, ки онҳо хобидаанд сел ба баландии 10-ҳо метр баромада, ба дохили гӯристон ворид нагардидааст. Устодони санъат Саймумиё Бурҳон ва Зафар Нозим зодаи Ҳоити бостонӣ мебошанд. 

Дар байни 3 дарё

   Дар бораи қалъаи Қурғано ривояте аст, ки яке аз шоҳзодаҳо ба бемории сахт гирифтор мешавад. Табибон ҳарчанд табобат мекунанд, лек шоҳзода табобат намеёбад. Мунаҷҷиме мегӯяд, ки шоҳзодаро ба мавзее бурдан лозим аст, ки дар байни 3 дарё ҷойгир бошад. Аз ин дарёҳо якеаш аз тарафи қибла омада, боз ба тарафи қибла равад. Дигаре аз муқобили қибла омада ба тарафи қибла равад ва сеюмин аз байни ҳардуи инҳо омада, бо ҳамроҳии ин 2 дарё якҷо шуда, ба тарафи қибла равона шавад. Вақте навкарон ҷустуҷӯ мекунанд чунин ҷой-Ҳоитро пайдо мекунанд. Пасон шоҳзодаро ба ин ҷо меоранд ва шоҳзода дар ин ҷо шифо меёбад. Шоҳзода ин ҷоро хуб мепазирад ва барои худ қалъа бунёд мекунад. 

Олиҳа ва қабрҳои хумӣ

   Дар солҳои 70-уми асри гузашта ин маконҳои таърихиро ба фермаи молпарварӣ табдил медиҳанд. Дар вақти бунёди ферма хумҳои зиёди калон, дар дарунашон устухонҳои инсон пайдо мегарданд. Хумҳо шабоҳат аз он медиҳанд, ки дар ин ҷо гӯристони шахсони пеш аз пайдоиши Ислом будааст. Яъне давлатмандонро пеш аз пайдоиши Ислом дар даруни хум ба хок месупоридаанд.

   Ҳамингуна солҳои 40-ум барои аввалин раиси Президиуми Шӯрои Олии Тоҷикистони шуравӣ Мунаҳвар Шогадоев дар деҳаи Ҳисорак хона бунёд мекунанд. Устоҳо аз лойхонаи он ҳайкалчаи тиллоини қадаш 60 см бо номи «Аша» (Олиҳаи биҳишт)-ро пайдо мекунанд. Дар дасти олиҳа миҷмар ва дар нӯгаш ёқути сурх буд, ки шабоҳат ба оташро медод. Онро ба М.Шогадоев медиҳанд. Айни ҳол ин Олиҳа дар осорхонаи Эрмитажи Санкт Петербург маҳфуз аст. 

 Ҳоит-маркази Рашт

    То Инқилоби Октябр Ҳоит дорои бозор ва корвонсарой буд. Дар он тоҷирон аз Ҳинду Чин ва кишварҳои дурдастро дидан мумкин буд. Ин далолат ба шаҳри ободу пешрафтаро медод. Дар ибтидои асри 20 профессори рус, таърихнавис Семёнов бо номи «Таърихи Қаротегин ва Дарвоз» китобчае навишт, ки дар он аз Шумон (Ҳисор) то Рашт масофабандӣ намуда, дар он маркази Рашт Ҳоитро нишон додааст.

    Зилзилаи 10.06.1949 ин минтақаи таърихӣ ва зеборо дар байни чанд сония аз байн бурд, ки 18 ҳазор ҷони худро аз даст дод. Онҳое, ки зинда монда буданд ба ҳар тараф пароканда шуданд. Аз соли 1951 ҳоитиҳои бо нангу номус барои дубора обод намудани зодбум ба Ҳоит баргаштанд. Соли аввал дар зери замин (землянка) хона бунёд намуданду азобҳои зиёди зимистонро паси сар карда, таҳти шиори «Дубора эҳё шудани Ҳоит» барои эҳёи ин сарзамини аҷдодӣ камари ҳиммат бастанд. 

Муҳаммадиброҳим Сайғуфронов,   

омӯзгори собиқадори МТМУ №22, Ҷамоати деҳоти Ҳоит, н.Рашт

(Аксҳо аз бойгонии бошандагони Ҳоит ҷамъоварӣ карда шуданд.

Афсари ҷангдида, яке аз қаҳрамонҳои Фронти халқӣ дар соли 1992-93, ватандифоъи асил дар марзи Исфараву Қирғиз, полковник Лангарӣ Лангариев, меҳмони редаксия шуда гуфт:  

   - Ин шабу рӯз ҳодисоти Афғонистон мардумро нигарон кардааст. Вале ба сокинони кишвар мерасонам, ки ором бихобанд, зеро то мо-афсарони Тоҷик ҳастем, пойи мухолифе, номуборакқадаме ин марзу бумро убур намекунад, чӣ қирғиз бошад, чӣ паштун, чӣ толибу чӣ наҳзатӣ. Мо мемурем, вале душманеро ба ин хокдон раҳ намедиҳем. Шахсан барои ман, бародарони ман, фарзандони ман, табори ман, ки аксарият солдатанд, марг дар ҷабҳа, дар окоп, дар ҳифзи Ватан Шараф аст. Зиҳӣ марге, ки маро дар ҷабҳаи номусу нанги ватандорӣ дармеёбад. Мо Метавонем!