(Дебочаи кӯтоҳ)
Тамоми размандагон ва ҷангҷӯёндартаърихибашар заминаи иделогӣ доштанд. Дар зеҳни Адолф Гитлер фашизм ба ҳайси идеологияе қарор гирифт, ки дар заминаи он ҷаҳонробаҷанги хунбор кашид. 1 нафар бо идеологияи аблаҳонаихуд боис шуд, ки даҳҳомиллионнафародамонибегуноҳбатавридаҳшатбор қурбоншаванд. Гитлер ба сандуқисинаихудмезадва мегуфт:
“Барои амалӣшуданиидеяибузургиманфазотангӣмекунад”.
Зерпояи идеологияи ҳаракати даҳшатафканиТолибоннизтаълимотифирқаииртиҷоииДевбандӣаст. Пайравони он дар қаламрави шимолии Покистон ҳаракатеротаъсис доданд, ки ҳадафи аслиаш бунёди Хилофат буд. Ҳаракат дар заминаи мазҳабисуннӣсоли 1867 даршаҳриДевбандиҲиндустонбунёдгузорӣшуд. Ба таври густурда ва ба зудӣ паҳншуданиҳаракати Девбандӣ дар охири асри 19 ва ибтидои асри 20 байни мусалмонони Ҳинд, вобаста ба он буд, ки ҷараёни мазҳабииДевбандӣалайҳимустамликадорони Англисбамуборизабархостанд. Вале баъдтар ҳадафубарномаҳоионтағйирхурдва дар манотиқишимолиПокистон, ҷанубиАфғонистон, АфриқоиҶанубӣ ва Британияи Кабир ривоҷ ёфт.
Назарияи Девбандӣ ба таълимоти ҳаракатиСалафияваВаҳҳобия, ки иделогияи ғолиб дар баъзе кишварҳоиараб, азҷумлаАрабистониСаудӣ ва Қатар маҳсубмешавад, хеле наздик аст. Гурӯҳҳои “СипоҳиСаҳоба” ва “Толибон” аз мадориси ДевбандӣдаршимолиПокистонобишхӯредоранд.
Толибон шиаи исмоилияро кофар мехонанд
АлоқамандониДевбандӣшиамазҳабониПокистонромусалмоннамешуморанд. Бархӯрди онҳобошиаҳоиисмоилӣбозҳамтундтар аст. Онҳодастовардҳои тамаддуни ҷаҳонимуосирро инкор мекунанд ва талош мекунанд то шеваи зиндагии қурунивусторо дар қаламравиисломэҷодкунанд. Дар мадориси Дор-ул-улуми Девбандӣ кӯдаконро аз тамос бо фанҳоиғайриисломӣ, мисли риёзиёт, нуҷум, ҳандасаҷилавгирӣнамуда, сайъкардандботамаркузбоулумисуннатӣ, танҳо ҳувиятидиниионҳоротақвиятдиҳанд. Ҳатто мутакаллимон ва адибону файласуфони маъруфи ҷаҳони Ислом, ки то андозае назарашон таҳдидбанизомидавлатдории замонашон эътироф мешуд, мисли Саид АҳмадиҲиндӣ, МуҳаммадИқболиЛоҳурӣ, Саид Абдул Алии Маъдудӣ, танҳобахотирипешниҳод, киисломбоядазтамаддуниҷаҳонӣандешаҳоимусбиро бардошт кунад. мавриди таҳдидиҷиддӣқароргирифтанд. Ба ин фирқаииртиҷоӣҳаттофалсафаиинсонпарваронаи бузургоне мисли МуҳаммадАлФоробӣ, Абуалӣ Ибни Сино, Мавлоно ҶалолиддиниРумӣ, СаъдӣваҲофиз, ки мероси гаронмоя ва арзишманди онҳобахазонаифарҳангиҷаҳонӣворидшудааст, бегонамебошад.
Зан ва Девбандия
Девбандия нисбат ба занон хостаҳоишадид дорад. Кор ва таҳсилизанонмамнуъаст. Маъмуриятизан танҳодархонанишастан, таваллудвабузургкарданифарзандонаст. Зан бидуни ҳамроҳӣ бо мард, иҷозати ба кӯчабаромаданро надорад. Сурати ӯбоядбониқобваёҳиҷобкомиланпӯшнидашавад. Барои зане, ки ин талаботро вайрон мекунад, ҷазодаршаклизарбаҳобочӯб пешбинӣшудааст (ДарИнтернетвидеое дар гардиш аст, ки дарКобулТолибон 1 ҷавондухтареро, ки хилофи хостаҳоионҳоамалкардааст, бо чӯб мезананд. Аз навҳаи дилхароши зан ҳар инсони солимақл хеле нороҳатмешавад).
Даҳсолаҳои охир таълимоти Девбандӣбосуннатваоинимардумипуштун, пуштунволӣ омезиш ёфта, бархӯрдионҳобозанонбозҳамбераҳмонатаршудааст. Баъзе қавонини пешазисломии Пуштунволӣбодастури Қуръон ва ҳадисҳоипаёмбариИсломихтилофисахтдоранд. Мутобиқи қавонини шариат зане, ки муртакиби гуноҳшуд (ба шавҳарашхиёнаткард), бо шиддат муҷозот, яъне сангсор мешавад. Дар шариат ин амр дар ҳолатетатбиқмешавад, ки 4 нафармусалмонинамозгузор ба хиёнати зан шаҳодатдиҳанд. Бар асоси қонуни Пуштунволӣ гумон ва овоза кифоя аст, ки зан ба бадтарин усул ба марг маҳкумшавад!
Аркони Пуштунволӣ ё Девбандия
Дар заминаи таълимоти Девбандӣ, шароитизербамусалмононтаҳмилмешавад:
-Танҳо марзҳоимазҳабиихудроташхисдиҳандваҳеҷгоҳбамарзимиллӣ маҳдуднашаванд;
-Дар ҳолатилозимба хотири ҳифзимусалмононидигаркишварҳодарҷиҳодширкаткунанд. Ин ақидаваҷаҳоншиносӣ, баонҳоимконмедиҳад, ба ҳар кишваре, ки ба назари эшон дар умури ислом кӯтоҳӣ кард, ҷиҳодэълонкунанд.
Ҳамин минвол, таълимоти Девбандӣбобаъзеқонунҳоидавраиҷоҳилӣомезишёфта, нерӯерорӯикоровард, ки аз номи ислом ва мазҳабиҲанафӣҳарфмезанад, валеба Ислом ҳеҷиртиботваназдикӣнадорад. ТаълимотиинмадориснатанҳобафармудаҳоиҚуръон ихтилоф доранд, балки ба обрӯиисломисуннатӣдарҷомеаиҷаҳонӣлатмаворидмесозанд ва пайравони дигар адёнро алайҳиисломангезамедиҳанд.
Девбандӣимрӯз хатаре барои оташ гирифтани хушунати мазҳабӣвадинӣ, таҳдид ба ҷомеаимутамаддинаст. Назди инҳоҳаётиинсонарзишнадорад. Аз ин лиҳозҳангомибақатлрасониданиинсон, гумон мекунанд, ки даст ба кори савоб задаанд ва “инсонро аз содир кардани гуноҳҳоидигар дар замин озод кардаанд”.
Ҳанӯз солҳои 70 қарнигузаштадарПокистонмадориси зиёде бунёд шуданд, ки бар асоси таълимоти Девбандия барномасозӣмешуд. СобиқПрезидентиПокистонПарвизМушаррафазпайравон ва алоқамандони ин назария буд. 8 нафар хатмкардагони мадрасаи “Ҳақонӣ”, ки бо таълимоти девбандӣалоқамандбуданд, дар Ҳукумати Толибон ба вазифаҳоикалидӣтаъиншуданд.
АМИРАЛМУЪМИНИН –АМИРИ МУСАЛМОНОНИ ТАМОМИ ҶАҲОН
Яке аз иллатҳоимуносибатихушбинонаиҷомеаиҷаҳонӣ аз ҳаракатитеррористииТолибон, баназаримо ин надонистани табиат, ҷаҳонбинӣвазеҳниятихосионҳост. Чанде қаблПрезиденти Русия Владимир Путин дар яке аз баромадҳояштаъкидкард. кибоядбаТолибонфурсатдодашавад, кихудродарвоқеъиятнишондиҳандвамуаррифӣкунанд. Толибон ин фурсатро хеле устокорона истифода намуданд. Аз рӯзҳоиаввализеритасаллутихудқарор додани хоки Афғонистон, ваъдаҳоипешини худро ба боди фаромӯшӣдодандвадартамомиқаламравикишвариҷборанқавониниасримиёнагиихудро, ки дархурди зарфияти мафкураашон аст, ҷорӣнамуданд.
Дар рӯзҳоиаввалитасхириКобулбахубӣдаркнамуданд, ки озодии занон ба ҳукуматионҳо хатар дорад. Аз роҳитеррорва хушунат пешгирии ин хатар ғайриимконаст, чунки ин иқдомметавонадэътирозиҷомеаибашарироалайҳиҳукумати онҳобаборорад. Ҳамоишҳои эътирозии занон дар Кобул ва дигар шаҳрҳоибузургимузофот роҳбариятиТолибонродарҳолишокандохт. Валеонҳозудбахудомадандвачораҳоипешгирироандешиданд:
1. Ба занон иҷозаикорватаҳсилдоданамешавад. ИндастуразнисфбештариаҳолииАфғонистонро, ки иборат аз занонанд ба ҳабсихонагӣмаҳкумкард. Акнун гирифтани ҷилавинисфидигариаҳолиикишваросонтаршуд.
2. Ректори Донишгоҳи Кобул, олими маъруфи сатҳиҷаҳонӣ МуҳаммадУсмонБобурӣбарканорвабаҷоиӯМуҳаммадАшрафҒайрат, киботерроридонишҷӯёнмаъруфаст, баинмансабтаъиншуд.
3. Забони ӯзбекӣ аз мақомидавлатӣмаҳрумшуд.
4. Мазҳабиаҳлисуннатдини расмии Афғонистон эълон шуд, ки ҳазораҳои ба Толибон завқзадароазмазҳабашон маҳрумкард
Девбандия асоси маориф мешавад!
Дур нест, ки дар ДонишгоҳиКобул ва дигар макотибу мадориси Афғонистон ба ҷоиулумизамонавӣтаълимотиДевбандӣтадрисшавад ва бо ин равия тамоми кӯдаконванаврасониинкишварфарогирифташаванд. Ниёз ба ҳадсугумоннест, киинкӯдакончигунабузургхоҳандшудваазкадом маърифат баҳравархоҳандбуд. Мағзионҳоро, ки дар заминаи террор, хушунат, бадбинӣнисбатбанамояндагони дигар мазҳабу адён, мусалмонони муртад ташаккул меёбад, дигар тағйирдоданғайриимконаст. Дар ин ҳолҷомеаиҷаҳонӣнабоартишисадҳазорнафараиТолибон, балкибо “муҷоҳидин”- и миллионнафарае, ки алайҳиҷомеаимутамаддинмуборизахоҳандкард, рӯбарӯ мешавад.
Биёед ба хотир меорем, чи гуна кӯдакони 10-12 солае, ки падаронашон шомили ДОИШ буданду баъд аз фавти онҳо, аз Сурия баргардонида шуданд, бо наҷотбахшонихудаз кадом зовия бархурд мекарданд. Онҳо, дар Россия, қасам мехӯрданд, ки барои падаронашон қасдмегирандвавақтебузургшудандҳатманҷиҳодхоҳандкард! Агар ин назару андешаро ба мағзикӯчакионҳоҳамагӣдардавоми2-3солҷой карда бошанд, пас тасаввур кунед, ки баъд аз 10 солҷомеаиҷаҳонӣ шоҳиди чи гуна Афғонистоне хоҳадбуд...
«АҲКОМИ ШАРИАТ”-И ТОЛИБОН
ПешорӯитаслимшуданиКобул, даргуфтушунидиМаскавТолибонбаВазириумурихориҷииРусияСергейЛавровитминондоданд, кибаОсиёиМиёнабаҳеҷваҷҳҳамланахоҳандкард. Аммо... Чанде қаблнамояндаиаршадиҳукуматиТолибондар1нишастиматбуотӣзикркард:
“Амиралмуъмининимоамиритамомимусалмонониҷаҳонаст. АзинлиҳозхокиЭрон, ТоҷикистонваУзбекистонқаламравиаморатимост” (иннавордарЮтубҳамворачархмезанад ва хонандаи гиромӣметавонадонропайгирӣбикунад).Толибоншоядҳолоазҳамлабакишварҳоиҳамсояхуддорӣкунанд. Валечандсолпас, киазҳисобикӯдаконунаврасонартишимиллионнафараропарваришватарбияткарданд, ҳатманбавасеъкарданисарҳадиАморати исломии Афғонистонтасмиммегиранд.
“Лготи исломӣ”-и Толибон
ҚаблазҳамлабаАфғонистонроҳбарониқанотиҷангииТолибон (СироҷиддинҲаққонӣ, фарзандиҶалолиддинҲаққонӣасосгузоришабакаитеррористии“Ҳаққонӣ” ) размандагонитолиброитминонмедоданд, кимутобиқифармудаиШариат “ҷанговарониИслом”азҳамагунаимтиёзҳобархурдорхоҳандбуд:
“Бахши ғолибихалқиАфғонистон“муртад” (зоҳиранмусалмон, валеботинанкофир) мебошанд. Азинлиҳозҳангомитасхириҳарулусволӣваёмузофот, толибонҳақдоранд, ғаноимбигиранд (амволе, ки пас аз пирӯзӣаздушманситонидамешавад-трофей). Замин, хона, зироат, боғ, ҳайвонотваамволидигарметавонанддаристифодаиғолибонбошанд. Занонвадухтаронимуртад, низимкондорадзанваёканизи“лашкариислом”, яънетолибонбошад. Агарбо онҳоалоқаиҷинсӣ (зино)кунанд, муртакибигуноҳнамешаванд!”.
Дар ҳаминҳолроҳбаронисиёсииҳаракатиТолибонҷомеаиҷаҳониромутмаинмесозанд, кибаробарҳуқуқиитамомимардумиАфғонистонротаъминмекунандваиҷозанамедиҳанд, кихонавамоликасетасарруфватороҷшавад. Алорағмиинизҳоротҳо, размандагонишабакаи“Ҳаққонӣ”, киамалҳоихудропобанди“аҳкомишариат”меҳисобанд, бахонаҳоишаҳрвандонворидмешаванд, ҳарамионҳорохалалдормесозандвабодухтаронашонбатаврииҷборӣиздивоҷмекунандваёбаунвони каниз (алоқаи ҷинсии бе никоҳ-зино) аз онҳоистифодамекунанд.
Дар аксари музофоти Афғонистоназманзилизистберункарданимардумимулкии мусалмонони“муртад”оғозшудааст. ЧандрӯзқаблдарвилоятҳоиПанҷшер, Қундуз, Дойкундӣвамислиинмардумимаҳаллӣазхонаҳояшонбасамтиномаълум ронда шуданд. Дар Дойкундӣ 800 оилаиҳазораҳотаъкидшуданд, кидардавоми 3 рӯзхонаҳоихудротарккунанд. Баонҳоиҷозашудааст, танҳолибосе, кидарбардорандвамаводиғизоиробароичандрӯзбаҳамроҳгиранд (Гитлерчиён айни корро бо яҳудиён намекарданд?).
Тамоми хоҳишҳоиМуллоБародар, ки ҳаддиақалтомуддатепешичашмиҷомеаиҷаҳонӣазтеррору, хушунату, ғоратдастбардоранд, бапайравониҲаққонӣҳеҷтаъсирнадорад, ки мегӯянд, “Модарзаминаиваъдае, кидодем, дардоираифармудаишариатамалкарддорем, молимуртадбамоҳалоласт!”. Даргирии лафзӣ ва гоҳо бархурдҳо байни Толибони дуронӣ ва ғалҷоиҳо (ғалзоиҳо), хеле шиддат гирифтааст ва имкон дорад ба даргирии ҷиддӣ мувоҷеҳ шавад.
ДАВЛАТ ДАР ДОХИЛИ ДАВЛАТ
Покистон кишварест, ки шаҳрвандонашчандиндаҳсолаҳодаргаравгонитеррористонқарор гирифтаанд. Дар ин кишвар амалиёти инфиҷориизиёдрухмедиҳад, кисадҳошаҳрвандонимулкӣвабегуноҳқурбонмешаванд. Инамалиётҳоитеррористиротолибонипокистонӣанҷоммедиҳанд. Артиши Толибон, ки беш аз сад ҳазорсарбоздорад, азфориғутаҳсилинимадрасаҳоивижаи“Ҳаққонӣ”, киботаълимотиДевбандӣалоқаибевоситадорад, ташкилшудаандвабештарионҳоимрӯззерипарчами ислом азроҳитеррорваваҳшатнизомиасримиёнародарАфғонистонбарқарор мекунанд. Бахшидигарионбономи“ТаҳрикиТолибон”дар Покистон мустақарастваҷомеаиинкишварромавридиҳадафқарордодааст. ИмрӯзҲукуматиПокистонхудзерифишори“ТаҳрикиТолибон”қарордорад.
Чанд рӯзқаблдаршаҳриЛоҳур, толибонипокистонӣбақисминизомӣҳамлаиинтиҳорӣанчомдоданд, кидарнатиҷа 25 нафарафсаронусарбозонҷонбохтанд. “Тамомикишварробахокяксонмекунем!”таҳдиднамудандроҳбаронитолибониПокистон. Инҳушдоребудбаҳукумати Покистон, ки “ҲарчизудтарҳукуматиТолибонродарАфғонистонбарасмиятшиносед, вагарнаПокистонроҳамбахунухокмекашем!”
Аз ин лиҳозҳукуматдорониПокистонҳеҷимконнадоштанд, киамалиётиинфиҷорироалайҳишаҳрвандонихудинтиқодкунанд. Онҳо бо изҳоротидухураихудбатолибонипокистонӣпаёмдоданд, кимоомодаемшумороэътирофкунем, валеҷомеаиҷаҳонӣинқазияроҳанӯзбадарозомекашад.
Покистон ва тарси он аз Толибон
Бубинед, Вазири дифои Покистон Парвиз Хатток, рӯзепасазтеррорчӣизҳоротедод: “Ба расмият шинохтан ва дастгирии ҳукуматиТолибондарАфғонистон, баманфиатиПокистонаст”. Сарвазири Покистон Имрон Хон низ аз минбари иҷлосияи 76 МаҷмааиумумииСММҷомеаиҷаҳониродаъватваҳаттоилтиҷомекард, киҳукуматиТолибонродарАфғонистонтаҳким ва танзим кунанд: “Танҳо1роҳҳаст. Мобоядҳукуматифеълиробахотиримардумиафғонтаҳкимбахшемвабанизомдарорем”.
Аҷаб“меҳрубонӣ” ... Мислиин, киИмронХонқаблазбаромадихудазминбариСММбохалқиАфғонистонмаслиҳаткардабудваинакхостаҳои онҳоробаҷомеаиҷаҳонӣмерасонад. ҲамоишуэътирозҳоипайиҳамдарКобулушаҳрҳоимузофотииАфғонистоналайҳиҳузуринизомӣвадахолатиПокистонбаумуридохилииинкишварбошад, гӯё“изҳорисипос”-и мардуми афғонбаИмронХонаст.
Эҳтимолизиёддорад. кипасиамалҳоитеррористӣ, хадамотиистихборотииПокистон ISI истода бошад, ки ба ҳукуматашитоатнамекунадвабаъзанамалиётероанҷоммедиҳад, киҲукуматиПокистоназонҳаттодаракнадорад.
ОХИРСУХАН
ЛоиҳаиТолибонмисли лоиҳаҳоипешиниАлҚоидаваДОИШаст, валехеледурандешонавагустурдатар. Аз ин рӯбо“Толибон”гуфтушунидғайримумкинаст. Азонҳотақозоитаъсиси1ҳукуматиҳамашумулнизмаънӣнадорад. Ҳамон5 нафаре, киазшумулитоҷиконвадигарқавмҳоиАфғонистонбаҳукуматитакқавмииТолибоншомилшуданд, хатмкардагонимадорисиДевбандӣ, дақиқтараштеъдодеазонҳомуҳассилин“Зиёулмадорис”буданд, киазҷониби ISI сарпарастӣмешавад.
Толибон ҳеҷгоҳҳукуматиҳамашумулнамесозанд, пешионҳовазифаҳои дигар гузошта шудааст: Сар то сари Афғонистонҷорӣнамуданиҳукуматипуштунтаборватангкарданимавқеимиллатҳоидигар.
Толибон чанд рӯзи ахирбаунвонитаҳдидбакишварҳоиОсиёиМиёна, бавижаТоҷикистонҳазороннафарҷангиёниинтиҳориихуд, гурӯҳи“Лашкари Мансур”-ро ба Тахор, ҚундузваБадахшонфиристоданд, кигурӯҳитеррористии“Ансоруллоҳ”низонҷомустақараст. Ин таҳдиднатанҳобаТоҷикистон, балкибакишварҳоиОсиёиМиёна, ҚазоқистонваРусиянизҳаст. Русия ва кишварҳоиОсиёиМиёнатанҳо дар ҳолидаршимолиАфғонистоназҷонибиНерӯиМуқовимат ташкилшуданиМинтақаи Амн, метавонандсарҳадихудроазвурудиҳаргунанерӯҳоирадикалӣҳифзкунанд. Модаринмавриднавиштабудемвазарурдонистем, кидаринматлабборидигарёдоваршавем.
Саломуддин Мирзораҳматов
Бахтиёр Ҳамдамов
Махсус барои СССР