03.03.2021. Ба хонаам аз Нозироти андози н.Фирдавсии ш.Душанбе Огоҳинома-Даъватнома омад, ки дар он гуфта шудааст, ки ман, ҳамчун соҳибмулк барои азнавбақайдгирӣ, муайян намудани ӯҳдадориҳои андозӣ ва пардохти андозҳо ба нозироти андози ноҳия, шӯъбаи ташкили андозбандӣ аз шахсони воқеӣ ҳозир шавам. Андоз бақои миллат аст ва пардохти он вазифаи аввалиндараҷаи ҳар 1 шаҳрванди мамлакат. Андозро бояд супурд ва ман аз пардохти он ҳеҷ гоҳ саркашӣ нахоҳам кард, аммо шеваи корбарии намояндагони Нозироти андози н.Фирдавсии пойтахт ва Огоҳинома-Даъватномаи бо имзои сардор А.Изатуллозода фиристодаи онҳо, ки аз он бӯи таҳдид меояд, хеле нигароникунанда буд.
Додувой чаро?
Кормандони Нозироти андози н.Фирдавсӣ ба бинои истиқоматии мо, ки навсохт аст, 2-3 ҳафта пеш омада, ба қавле хуб ба сокинон дӯғу пӯписа карда рафтанд. Шояд ин корашон баъзан дуруст бошад, зеро ҳастанд сокиноне, ки солҳои зиёд аз пардохти андоз гурехта, худро ба қавле ба девонагӣ мезананд. Аммо набояд фаромӯш кард, ки мардум имрӯз он мардуми 15-20 сол пеш несту маърифати пулсупориро хуб ёд гирифтааст, бо мардум, ки пеш аз ҳама маоши шумо ва нақшаи иҷрои коратон маҳз аз онҳо вобаста аст, бархӯрд ва муомилаи хуб кунед, на додувой дар подъезд!
Шартномаи иҷора чаро???
Дигар ин, ки дар Огоҳинома-Даъватномаи Нозироти андози н.Фирдавсӣ аз ман ҳамчун соҳибмулк талаб карда шудааст, ки ҳангоми ба нозирот рафтан бо худ Шиносномаи техникии хонаи истиқоматӣ, РМА (ИНН) рақами мушаххаси андозсупоранда ва Шартномаи иҷораро бо худ барам?
Ман 1 чизро намефаҳмам: вақте бинои истиқоматии мо ҳанӯз аз Комиссияи давлатӣ нагузаштааст (!) ва ман ҳоло дар даст ҳуҷҷати техникии хона-Техпаспортро надорам, чи гуна бояд Шиносномаи техникии хонаро ба Шумо бубарам? Лутфан дар бораи бинои истиқоматӣ камбуд накобед-МИҲД ш.Душанбе ба хотири мардуми зиёди иҷоранишин ва камбизоат, ки аксарият мисли ман аҳли ҳунару фарҳанганд, иҷозати зистро пеш аз мӯҳлат додааст!
Масъалаи дигаре, ки маро нигарон сохт ин талаби шартномаи иҷораи хона аст. Вақте ман хонаро аз ширкати давлатии биносозӣ харидааму дар ин бора шартнома дорам ва ширкат дар навбати худ андозсупоранда аст, ман чӣ гуна бояд боз шартномаи иҷораро ба Нозироти андоз пешниҳод кунам?
Ман иҷоранишин нестам, ман дар хонаи худам зиндагӣ мекунам ва шартномаи хариду фурӯшамро низ ҳуқуқшиносони Газетаи мардумии СССР ӯушикофона омӯхтаанд! Пас, чаро шартномаи иҷораро бояд ба шумо пешниҳод кунам, вақте ҳам агар хонаро ба тариқи иҷора гирифтаам, шартномаи ону маблағаш бояд сирри байни ману соҳиби хона бошад!? Ё не мӣ???
Аз Давлатзода ёд бигиред!
Дур намеравем. Чанд ҳафта пеш устод Сайёфи Мизроб дар бораи шеваи таҳдидомези мактубу огоҳномаҳои идораҳои давлативу ширкатҳои хусусӣ, ки вақтҳои ахир ба маротиб афзудаанд, матлаби хубе навиштанд. Воқеан ҳам чаро имрӯз вазорату кумитаҳо, ширкатҳо ва хосса ниҳодҳои барои таъмини буҷаи давлатӣ муваззаф, ба чунин муомилаи дурушту таҳдидомез бо мардум гузаштаанд? Шояд махсус ба хотири коста гардонидани эътимоди мардум нисбат ба давлату ҳукумат? Ё ба хотири 100 сомонӣ-шояд пули андози хонаи хурди ман барои 2 сол аз ин маблағ зиёд нашавад?
Пас аз чунин бархӯрд бо мизоҷ, ба ёдам Нусратулло Давлатзода, раиси Кумитаи андози назди Ҳукумати ҶТ меояд, ки қаблан бо эшон чандин мулоқоту суҳбатҳо доштам. Мавсуф он қадар бо мулоиматӣ ва мӯшикофона масъалаи пардохти андозҳоро мефаҳмонад, ки пас аз он ба қавле, мегӯӣ, ки тамоми андозҳояро барои 10 соли оянда рафта биспорам.
Эй масъулин! Чаро шумо, кормандони мӯҳтарами Нозироти андози н.Фирдавсӣ аз раиси Кумита кор кардан бо мардумро ёд намегиред!? Ёд гиред! На ин, ки мардумро бо моддаи 600-и Кодекси ҳуқуқвайронкунии маъмурии ҶТ ва моддаи 73 Кодекси андози ҶТ тарсонед! Мо наметарсем, вале ҳурмат мекунем. Мо метавонем!
Ҷамила Ҳусейнова, СССР
Бонки давлатии амонатгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон «Амонатбонк» фаъолияти худро дар соли 2020 дар радифи иҷрои дастуру супоришҳои Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти ҶТ, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, санаду меъёрҳои амалкунандаи Ҷумҳурии Тоҷикистон, “Самтҳои асосии фаъолияти БДА ҶТ “Амонатбонк” барои соли 2020”, “Самтҳои афзалиятноки фаъолияти БДА ҶТ “Амонатбонк” барои соли 2020” ва “Консепсияи рушди БДА ҶТ “Амонатбонк” барои солҳои 2016-2020” амалӣ намуд.
Имрӯзҳо “Амонатбонк” ба зиёда аз 22 ҳазор корхонаю ташкилотҳо, зиёда аз 750 ҳазор нафар нафақагирони мақомотҳои ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ ва мақомотҳои ҳифзи ҳуқуқ, зиёда аз 1,7 млн. нафар пасандозгузорон тавассути 75 филиал ва 546 адад марказҳои хизматрасонии бонкӣ бо шумораи зиёда аз 2900 нафар кормандон дар тамоми манотиқи ҷумҳурӣ хизматрасонӣ менамояд.
Ба санаи 31 декабри соли 2020 дороиҳои Бонк маблағи 4,9 млрд. сомонӣ ва уҳдадориҳои Бонк 4,5 млрд. сомониро ташкил додааст, ки нисбат ба соли 2019 мутаносибан 19,4% ва 20,9% зиёд мебошад. Дар соли ҳисоботӣ пардохтпазирии Бонк дар сатҳи баланд нигоҳ дошта шуда, маблағҳо сари вақт ба ҳисобҳои дахлдор гузаронида шуданд. Сармояи Бонк ба андозаи 6,8% афзоиш ёфта, ба 458 млн. сомонӣ баробар шудааст. Даромади софи Бонк дар ин давра 51,3 млн. сомониро ташкил намуд, ки нисбат ба соли 2019 22% зиёд мебошад.
Бонк аз рӯи фаъолияти худ ба андозаи 96,3 млн. сомонӣ андозу пардохтҳои ҳатмиро ба буҷети давлатӣ пардохт намудааст, ки дар муқоиса ба соли 2019 ба андозаи 15,7 млн. сомонӣ ва ё 19,5% зиёд мебошад.
Бояд тазаккур дод, ки ҷиҳати ҷорӣ намудани технологияи қабули андозҳо ва пардохтҳои ҳатмӣ аз аҳолӣ, дар ҳамбастагӣ бо мутахассисони Кумитаи андози назди Ҳукумати ҶТ, то имрӯз 300 нуқтаи қабул дар марказҳои хизматрасонии филиалҳои “Амонатбонк” дар шаҳру ноҳияҳои ҷумҳурӣ бо истифода аз барномаи “Қабули пардохтҳо” фаъолият намуда истоданд, ки пайвастшавии 65 адади он ба соли ҳисоботӣ рост меояд.
Инчунин, бо мақсади таъмини шаффофият дар самти қабул ва интиқоли маблағҳои коммуналӣ ва ҳамзамон огаҳ шудани муштарӣ аз ҳолати қарздорӣ ва пардохти маблағҳо бо ин мақсад, то имрӯз ба барномаи “Қабули маблағҳои коммуналӣ” шумораи 585 адад марказҳои хизматрасонии бонкӣ пайваст карда шудааст, ки дар муқоиса ба соли 2019 112 адад зиёд аст.
Барномаи мобилии Бонк (“Амонат-мобайл”), ки барои пардохти маблағҳои коммуналӣ, пардохтҳо ба телефонҳои мобилӣ, интиқоли маблағ аз як корт ба корти дигар ва дигар амалиётҳои бонкӣ имкон медиҳад, дар тарҳи нав бо дарназардошти талаботҳои имрӯзаи бозори хизматрасониҳои бонкӣ мавриди истифода қарор дода шуд.
Ҳамзамон, бо мақсади рушди ҳисоббаробаркуниҳои ғайринақдӣ “Амонатбонк” шумораи 10 адад ташкилотҳои қарзиро ба низоми биллингии худ пайваст намуд. Ташкилотҳои қарзии мазкур имкон пайдо намуданд, ки тавассути низомҳои дохилиии корти бонкӣ, ҳамёни электронӣ ва мобилбонк ба муштариёни худ дар самти пардохти ҳаққи қувваи барқ, об ва шабакаҳои гармидиҳанда хизматрасонӣ намоянд. Ба санаи 31 декабри соли 2020 филиалҳои Бонк 2,1 млрд. сомонӣ маблағҳои коммуналиро аз аҳолӣ қабул намуданд, ки нисбат ба соли 2019 13,2% зиёд мебошад.
Фаъолияти “Амонатбонк” дар самти дарёфти сарчашмаҳо барои пешниҳоди маблағҳои қарзӣ, рӯз аз рӯз васеъ гардида истода, бақияи пасандозҳои шахсони ҳуқуқию воқеӣ дар “Амонатбонк” ба санаи 31 декабри соли 2020 маблағи 3,8 млрд. сомониро ташкил дод. Бонк аз рӯи ин нишондиҳанда дар низоми бонкии кишвар яке аз ҷойҳои намоёнро ишғол намуд. Аз он ҷумла, бақияи пасандозҳои аҳолӣ ба 1,5 млрд. сомонӣ расонида шудааст, ки 40,8%-и ҳаҷми умумии амонатҳоро ташкил медиҳад.
Фоизҳои ба аҳолӣ пардохташуда дар давраи ҳисоботӣ 78,4 млн. сомониро ташкил додааст. Ин албатта, ба сатҳи даромади аҳолӣ ва ҳамзамон баланд гардидани сатҳи некӯаҳволии онҳо мусоидат намуда истодааст.
Ҳамкориҳои “Амонатбонк” бо ташкилотҳои молиявии байналмилалӣ ҷиҳати ҷалби бештари сармоягузориҳои хориҷӣ ба иқтисодиёти кишвар идома дошта, аз оғози ҷалби сармоягузориҳо 69,6 млн. доллари ИМА ҷалб намудааст, ки бо истифодаи маблағҳои қарзӣ дар 51 шаҳру ноҳияи кишвар 90 лоиҳаи сармоягузорӣ барои рушди соҳаҳои мухталифи иқтисодиёти мамлакат амалӣ шуда истодааст.
Ҳамзамон, бо мақсади саҳмгузорӣ дар татбиқи босуботи санадҳои барномавии давлатӣ дар самти дастгирии иҷтимоии шаҳрвандон, бахусус дар давраи кунунӣ, Бонк иқдоми пешниҳоди қарзҳои имтиёзнокро таҳти унвони “Таҳсил-2020” таҳти 18 фоизи солона ҷорӣ намуд. Иқдоми мазкур, ҷиҳати харидории сару либоси мактабӣ, лавозимоти хониш ва пардохти маблағи шартномаи таҳсил пешбинӣ шуда, аз санаи 1 август то 30 сентябри соли 2020 амалӣ гардид.
Аз ҷумла, дар иртибот ба эълон гардидани солҳои 2019-2021 “Солҳои рушди деҳот, сайёҳӣ ва ҳунарҳои мардумӣ”, Бонк ҷиҳати саҳмгузорӣ дар рушди соҳаи сайёҳии мамлакат, эҳё намудани анъанаҳои миллӣ ва рушди минбаъдаи ҳунарҳои мардумӣ, аз ҳисоби захираҳои худӣ дар соли 2020 ба 343 нафар соҳибкор ба маблағи 5,8 млн. сомонӣ маблағҳои қарзӣ пешниҳод намуд.
Сандуқи қарзии Бонк (бо дарназардошти қарзҳои ғайринизомӣ) ба ҳолати 31 декабри соли 2020 966,3 млн. сомонӣ ва шумораи қарзгирон аз рӯи бақия 40 787 нафарро ташкил медиҳад, ки аз ин ба соҳаҳои саноат 10,9%, кишоварзӣ 17,5%, истеъмолӣ 22,7%, сохтмон 7,9%, тиҷорат 28,7%, нақлиёт 8,7% ва дигар хизматрасонӣ (сайёҳӣ, тандурустӣ, хӯроки умумӣ) 3,6% рост меояд.
“Амонатбонк” бо мақсади баланд бардоштани сифати хизматрасониҳои бонкӣ, зиёд намудани ҳаҷми пардохтҳои ғайринақдӣ, танзими муомилоти нақдӣ ва дар ин замина устувор нигоҳ доштани қурби пули миллӣ, дар маҷмӯъ бо 7 768 адад ташкилоту муассисаҳои буҷетӣ ва ғайрибуҷетӣ ҷиҳати гузаштан ба лоиҳаи “Музди меҳнат” тавассути кортҳои пардохтии бонкӣ ҳамкориро ба роҳ мондааст.
Шумораи дорандагони кортҳои пардохтии бонкӣ ба 1 миллиону 534 ҳазор нафар, теъдоди банкоматҳои харидоришуда дар Бонк ба 284 адад ва постерминалҳо ба 1739 адад расонида шудааст.
Бонк ҷиҳати саҳмгузорӣ дар самти амалишавии стратегияи рушди низоми пардохт ва истифодаи васеи кортҳо, 502 адад постерминалҳои худро дар нуқтаҳои савдо ва хизматрасонӣ насб намудааст.
Бояд қайд намуд, ки аз соли 2019 инҷониб Бонк иқдоми ба ҷойҳои сераҳолӣ ва ба сайёҳон дастрас кӯчонидани марказҳои хизматрасонии бонкиро амалӣ намуда истодааст. То ба имрӯз 192 адад ё 35,2%-и марказҳои хизматрасонии бонкӣ, ки 24 адади он ба соли ҳисоботӣ рост меояд, ба шафати роҳҳои байналмилалӣ, дохили маркази савдову бозорҳо ва чорроҳаҳо кӯчонида шуданд.
Дар баробари ин, фаъолияти 20 адад хазинаҳои бегоҳӣ ва шабона дар шаҳру ноҳияҳои Душанбе, Ҳисор, Исфара, Хуҷанд, Бохтар, Ҷ.Балхӣ, Кӯлоб ва Хоруғ, ки ба аҳолӣ ва сайёҳон хизматрасониҳои гуногуни бонкиро пешниҳод намуда истодаанд, пурзӯр карда шуд. Аз ин шумора таъсиси 8 адади он ба соли ҳисоботӣ рост меояд.
Бо мақсади бевосита аз ҷониби раиси Раёсат баррасӣ намудани пешниҳодҳо, арзу шикоят ва масъалаҳои ҳалталаби соҳа дар самти хизматрасониҳои бонкӣ, дар шабакаи иҷтимоии “Telegramm” суроғаи “Murojiat_bonk” кушода шудааст, ки муроҷиаткунандагон аз он бемамоният истифода бурда истодаанд. Маркази тамос низ, дар дастгоҳи марказии Бонк таъсис дода шудааст, ки муштариён метавонанд бо рақами кутоҳкардашудаи “1885” барои ҳалли мушкилоти худ ба Бонк муроҷиат намоянд.
Дастгирии иҷтимоии табақаҳои осебпазири ҷомеа, яке аз ҳадафҳои Бонк мебошад. Бонк ҳамасола дар арафаи ҷашну маросимҳо ба табақаҳои ниёзманди аҳолӣ дар доираи имкониятҳо кумакҳои молиявӣ мерасонад.
Дар ин раванд, “Амонатбонк” дар асоси Амри Президенти ҶТ аз 29 декабри соли 2017, барои аз ҷиҳати моддӣ дастгирӣ намудан, ба мактаб-интернати №1-и (ятимон) ш.Душанбе вобаста карда шудааст. Дар соли ҳисоботӣ ба мактаб-интернати мазкур ба маблағи 87,3 ҳазор сомонӣ маводҳои хоҷагидорӣ, дафтардорӣ, хӯрока ва дигар лавозимотҳои зарурӣ дастрас карда шуданд. Дар маҷмуъ кӯмакҳои расонидашуда аз ҷониби Бонк дар соли ҳисоботӣ маблағи 362,4 ҳазор сомониро ташкил медиҳад.
Дар соли 2020 биноҳои ҷашнии филиалҳои “Амонатбонк” дар ноҳияҳои К.Мастчоҳ, Рӯшон ва №66-и шаҳри Хоруғ бо иштироки бевоситаи Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти ҶТ, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва бинои филиали Бонк дар ноҳияи Ишкошим бо иштироки намояндагони Ҳукумати ҶТ ба истифода дода шуданд. Сохтмони бинои филиалҳои Амонатбонк дар ноҳияҳои Данғара ва Балҷувон босуръат идома доранд.
Шуъбаи матбуоти БДА ҶТ “Амонатбонк”
Вокуниш ба маводи нашркардаи хабаргузории «Азия-Плюс» аз 26 феврали соли 2021, «БМТ ба ошкор намудани хориҷиёне, ки дар Тоҷикистон хизмати электронӣ мерасонанд, кумак мекунад”
Дар мақолаи нашрнамудаи хабаргузории «Азия-Плюс» аз 26 феврали соли 2021 зери унвони «БМТ ба ошкор намудани хориҷиёне, ки дар Тоҷикистон хизмати электронӣ мерасонанд, кумак мекунад” гуфта мешавад, ки “БМТ баъди ба кор андохтани Маркази миллии протсессингии интиқоли маблағҳо бе кушодани суратҳисоби бонкӣ акнун ҳамаи имкониятҳоро барои муайян кардани фиристанда ва гирандаи қариб ҳар як интиқоли анҷомдода дар ихтиёр дорад”.
Ин гуфтаҳо ба ҳақиқат рост намеоянд ва метавонанд аҳли ҷомеа, аз ҷумла муҳоҷирони меҳнатиро, ки истифодабарандагони асосии хизматрасониҳои молиявианд, ба иштибоҳ андозанд.
Бо дарназардошти аҳамияти иҷтимоии интиқоли маблағҳо, ҳадафи асосии таъсиси Маркази миллии протссессингии интиқоли маблағҳо бе кушодани суратҳисоби бонкӣ (ММП) дар назди БМТ ин созмон додани як платформаи муназзами дар таҷрибаи ҷаҳонии бонкҳои марказӣ бесобиқа мебошад, ки баъзе навгониҳои институтсионалӣ ва барномавию техникиро (фановариро) дар бар гирифта, барои ҳисоббаробарии зуду бехатар ва муттасили интиқоли фаромарзии маблағҳо бе кушодани суратҳисоби бонкӣ равона шудааст(https://nbt.tj/ru/news/491761/?sphrase_id=66155).
ММП ба сифати низоми мусоиду беназир барои рушди бозори интиқоли маблағҳо имкониятҳои навро дар ихтиёри мо қарор дода, ба боло рафтани сатҳи боварии аҳолӣ ба низоми бонкӣ, беҳтар шудани сифати хизматрасонӣ, диверсификатсияи хизматрасониҳои молиявӣ ва инчунин аз байн бурдани монополияи яке аз низомҳои пардохт мусоидат менамояд ва бояд гуфт, ки он бахусус хароҷоти транзаксияҳои муҳоҷирони меҳнатиро коҳиш медиҳад.
Бонки миллии Тоҷикистон таъкид месозад, ки ММП бо фаъолияти таҳвилгарони хизматрасониҳои электронӣ (Google, Facebook ва ғайра) ҳеч алоқамандие надорад, аз ин рӯ чунин андеша, ки гӯё ММП ба маълумот дар бораи фаъолияти шахсони хориҷӣ- таҳвилгарони хизматрасониҳои электронӣ дастрасӣ дорад, нодуруст ба ҳисоб меравад.
Таъкиди ин нукта низ муҳим аст, ки навгониҳои ислоҳоти ММП хароҷоти маблағҳои интиқолдодаи муҳоҷирони меҳнатиро на зиёд, балки коҳиш дода, ба дастрасии мунтазами табақаҳои осебпазири аҳолӣ ва нигаҳдории суботи молиявии кишвар мусоидат хоҳанд кард. Бо дарназардошти ҳассос будани ин масъала ва аҳамияти иҷтимоии он ҷорӣ кардани ягон навъи андоз ба ин гуна амалиётҳо, ки хусусияти тиҷоратӣ надоранд, нораво мебошад ва он зери таваҷҷуҳи доимии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор дорад. Бахусус бояд қайд намуд, ки маблағҳои интиқолии муҳоҷирони меҳнатӣ, ки берун аз қаламрави кишвар фароҳам меоянд, мутобиқи қонунгузории амалкунандаи мамлакат андозбандӣ намешаванд.
Дар робита ба гуфтаҳои боло, Бонки миллии Тоҷикистон чунин мешуморад, ки маълумоти дар мақола интишоршуда нодуруст ва дур аз ҳақиқат аст. Шарҳу маънидоди нодурусти масъалаҳои ҳассоси иҷтимоӣ ба фазои иҷтимоӣ таъсири манфӣ расонида, минбаъд ҷараёни вуруди ғайрирасмии маблағҳои интиқолшавандаро зиёд месозад, ки ин боиси боло рафтани саҳми иқтисодиёти ғайрирасмӣ гардида, ба муҳити сармоягузорӣ таъсири ногувор дорад ва шиддати иҷтимоиро ба миён меорад.
Бо мақсади роҳ надодан ба ҳар гуна таҳрифи маълумот ва шарҳи дурусти чунин интишорот, аз намояндагони ВАО бо қатъият хоҳиш менамоем, ки дар ин хусус қаблан бо танзимгар-Бонки миллӣ машварат намоянд.
Шуъбаи матбуот
Ба ифтихори ҷашни 30-солагии Истиқлолияти давлатии ҶТ дар 25 шаҳру ноҳияҳои вилояти Хатлон бунёду азнавсозии 7667 адад бинову иншоот ба нақша гирифта шуда, то 01.01.2021 дар 5811 адад бинову иншоот корҳои сохтмонӣ ба анҷом расидаанд. Дар соли 2020 бошад 2105 иншооти нав ба мавриди истифода қарор гирифт. Албатта ин хуб аст, аммо дар баробари ҳамаи ин ободкориҳо ҳанӯз ҳам теъдоди корхонаҳои аз кор мондаву тахрибшуда дар миқёси вилоят хеле зиёд буда, бархе ҳатто 10-солаҳо зери барфу борону офтоб бекор хобанд.
Корхонаҳои фаромӯшшуда?
Зимни сафари ахир ба чанд шаҳру ноҳияи вилояти Хатлон мо аз вазъи имрӯзаи корхонаҳои саноативу истеҳсолӣ, ки замоне шӯҳрат доштанду мардуми бисёре он ҷо кор карда, нон меёфт, ошно шудем.
Корхонаи нонбарории ш.Бохтар, ки яке аз корхонаҳои калонтарин ба ҳисоб меравад, 10 соли ахир кор намекунад, танҳо дар 2-3 сехи хурдаш ба истеҳсоли маҳсулоти қаннодӣ машғуланд, ки онҳо ҳам иҷоранишинанд. Заводи равғанбарории н.Ҷ.Балхӣ низ дигар кор намекунад, корхонаи орди н.Хуросон ҳам аз фаъолият мондааст. Корхонаи истеҳсоли равғани эфир-геран дар н.Ҷайҳун, ки ҳудуди ниҳоят калон дораду он ҳам даҳсолаҳо боз бекор хоб аст, ҳаммоми таърихии ҷамоати Тоҷикободи н.Вахш (Баняи Туркманистон!!!), дар наздикии он бинои вайронаи дар замони шӯравӣ устохонаи калони таъмири мошинҳо, бинои нотамом дар шоҳроҳи Душанбе-Бохтар-Панҷи поён, даҳҳо биноҳои вайрона дар Гаравутии н.Дӯстӣ, шумораи зиёди корхонаҳои бекорхобида дар ш.Леваканд, кинотеатри ба вайроназор табдилёфтаи н.Ҷайҳун танҳо қатрае аз баҳранд. Бояд гуфт, ки дар н.Ҷайҳун раисони собиқ қитъаҳои калони заминҳои кишту иншоотҳои саноатиро аз худ кардаанду онҳо ҳам солҳои зиёд бекор хоб буда, ба нафъи мардум ба кор бурда намешаванд. Аксари биноҳои бекорхобида дар ин ноҳия ба қавле ба «зӯрони замон» тааллуқ доштаанд.
Баҳсҳои судӣ, гарав ва эҳёи дубора
Дар бораи корхонаҳои бекормондаи саноативу истеҳсолии дар боло зикршуда мухбири газетаи СССР зимни нишасти матбуотии ахири раиси вилояти Хатлон Қурбон Ҳакимзода, ки рӯзи 10.02.2021 дар Кохи фарҳанги ш.Бохтар баргузор шуд, суол кард ва ҳатто пешниҳод ҳам намуд, ки дар Хатлон низ аз таҷрибаи раиси ш.Душанбе Рустами Эмомалӣ, ки соле қабл ба моликони тамоми корхонаҳои азкормондаи пойтахт дастур дода буд, ки ё таҷдиду азнавсозӣ карда ба кор дароред, ё ба фоидаи давлат корхонаатон бозпас гирифта мешавад, истифода намоянд.
Қурбон Ҳакимзода аз ин пешниҳод дастгирӣ кард ва гуфт, ки вобаста ба таҷдиду азнавсозӣ ва эҳёи корхонаҳои калони саноатӣ дар вилояти Хатлон 1 қатор тадбирҳоро роҳандозӣ карда истодааст:
- Бубинед, проблемаи аксари корхонаҳое, ки аз кор мондаанду имрӯз мо мехоҳем онҳоро дубора фаъол намоем, дар баҳсҳои судӣ буда, бархе дар гарави бонкҳои аз фаъолият монда, амсоли «Агроинвестбонк»-у «Тоҷиксодиротбонк» қарор доранд. Баҳси судии 1 қисми чунин корхонаҳо то 3-4 сол идома дошта, ҳастанд ҳолатҳое, ки 1 корхонаро бо гарав то 4 маротиба ба фурӯш гузоштаанд. Албатта, ин проблема №1 аст, вале мо зина ба зина ин баҳсҳоро гузашта, корхонаву минтақаҳои истеҳсолиро ба соҳибкорони нав дода истодаем, то корхона бунёд намоянд. Дур намеравем, яке аз чунин минтақаҳои истеҳсолии навро пас аз таҷдид чанде пеш дар ш.Леваканд ифтитоҳ намудем. Он ҳам солҳои зиёд бекор хоб буд, вале дубора эҳё кардем, акнун дар ин минтақа корхонаҳои нав ташкил шуда, собуну гӯгирди ватанӣ истеҳсол мекунанд.
Дар баробари ин Қурбон Ҳакимзода афзуд, ки дар 1 соли ахир дар вилояти Хатлон 3 муассисаи томактабӣ, 84 иншооти тандурустӣ, 21 иншоот дар соҳаи фарҳанг, 65 иншооти варзишию сайёҳӣ, 30 адад корхонаи саноатӣ, 4 адад сардхона, 6 фермаи парандапарварӣ, 3 фермаи чорводорӣ, 9 гармхонаи замонавӣ, 20 адад хонаи истиқоматии баландошёна, 1926 манзили истиқоматии шахсӣ ва 1488 иншооти таъминоти дигар ба истифода дода шудааст. Инчунин, дар ин муддат таъмири асосии 160,2 км ва сангфарш кардани 270,3 км роҳи автомобилгард, барқарорсозии 67 пул ва кашидани 119,5 км хати оби ошомиданӣ ба анҷом расонида шудааст.
PS: Баняи Туркманистон-музейи зинда!
Воқеан ҳам газетаи мардумӣ пешниҳод дорад, ки ҳаммоми маъруфи собиқ маҳаллаи Туркманистон, ки дар соли 1992 Гестапои наҳзат буд, ба мисли даврони қабл барқарор гардида, 1 осорхонаи зиндаи ҷанги гражданӣ шавад. Бигзор тамомии аксу тоблуи одамоне, ки он ҷо муллоҳои наҳзатӣ бо азобу шиканҷа кушта буданд, дар ин осорхона овезон гардад. Мардум бояд донад, наҳзатиёне, ки имрӯз аз хориҷа истода даъвои «демократия ва озодӣ» доранд, дар асл кӣ ва чӣ буданду имрӯз низ агар мабодо корашон барор гирад, ба чӣ ҷиноёти гӯшношуниде қодиранд. Аз сӯи дигар ин музейи зинда метавонад далеле бар парвандаи масъулини ин ҳизб ба додгоҳҳои байнулмилал гардад…
ДАР ҲАМИН МАВРИД:
Дар меҳмонхонаи «Қӯрғонтеппа» таъмир сар шуд!
Масъалаи дигаре, ки мухбири газетаи СССР дар нишасти раиси вилояти Хатлон бардошт, ин симои зоҳирии меҳмонхонаи овозадори «Қӯрғонтеппа» буд, ки мухбирони газета дар гузашта чандин маротиба дар бораи аз кор монданаш навиштаанд. Тавре пасон маълум гашт 1 моҳ қабл дар ин меҳмонхона корҳои таъмиру азнавсозӣ оғоз гашта, пеш аз ҳама боми бино, ки зиёда аз 1300 метри квадратӣ масоҳат дорад, пурра аз нав карда шуд.
Корҳои таъмиру тармим дар утоқҳои меҳмонхона оғоз шуда, чуноне ки дар суҳбати ихтисосӣ ба мухбири СССР Нусратулло Файзуллозода, молики ин меҳмонхона гуфт, то ҷашни 30-солагии Истиқлолияти давлатии ҶТ пурра аз таъмири капиталӣ бароварда шуда, бо шакли наву хизматрасонии муосир дари худро ба рӯи мизоҷон боз хоҳад кард.
700 ҳазор қарз дорем!
Масъалаи дигаре, ки Нусратулло Файзуллозода бо мухбири мо матраҳ кард ин маблағи қарзи корхонаҳои ба эшон марбут аст, ки чанде пеш бо такя ба маълумоти Раёсати омори вилояти Хатлон, СССР дар ин бора матлабе нашр карда буд.
- Қарзи корхонаҳои ман ин қадаре, ки Раёсати омор гуфту шумо навиштед нест. Ман миллионҳо сомонӣ қарздор нестам, то ба имрӯз наздики 700 ҳазор қарз дорем ва онро ҳам бо навбат пардохт карда истодаем. Қарзҳои қаблиро низ кам кардаем, ман аз пардохти қарзу андозҳо ҳеҷ гоҳ саркашӣ накардаам ва ҳатман ҳамаро то моҳи сентябри соли ҷорӣ пурра пардохт хоҳам кард, - таъкид дошт Нусратулло Файзуллозода.
PS: Вақте, ки матлаб нашр мешуд Н. Файзуллозода шахсан худан ба СССР занг зада, гуфт: Ман тамоми қарзҳоямро ҷавонмардона супурдам. Мо метавонем!
Ҷамила Ҳусейнова, СССР
Душанбе-Бохтар-Душанбе 10.02.2021
Бонки миллии Тоҷикистон дар соли 2020 сиёсати пулию қарзӣ ва асъориро баҳри нигоҳдории сатҳи муътадили нархҳо бо назардошти раванди ҳадафгирии таваррум, танзими ҳаҷми пул дар иқтисодиёт, таъмини суботи молиявӣ ва мусоидат ба рушди устувори иқтисодиёт равона намуд.
Рушди иқтисодиёт дар соли 2020 муътадил арзёбӣ гардида, маҷмӯи маҳсулоти дохилии кишвар ба 82,5 млрд. сомонӣ баробар шуда, афзоиши воқеии он 4,5 фоизро ташкил дод. Афзоиши ММД аз ҳисоби истеҳсоли маҳсулоти саноатӣ 9,7 фоиз ва кишоварзӣ 8,8 фоиз таъмин гардид.
Сатҳи таваррум дар соли 2020 9,4 фоизро ташкил намуд, ки нисбат ба ҳамин давраи соли 2019 1,4 банди фоизӣ зиёд мебошад. Нишондиҳандаи мазкур асосан аз афзоиши сатҳи нархҳои маҳсулоти хӯрокворӣ 13,0 фоиз, ғайрихӯрокворӣ 5,8 фоиз ва арзиши хизматрасониҳои пулӣ ба аҳолӣ 4,0 фоиз ба амал омад.
Дар сохтори маҳсулоти хӯрокворӣ дар ин давра бештар тағйирёбии нархи маҳсулоти ниёзи аввалия, ки асосан маҳсулоти воридотӣ ва мавсимӣ мебошад, аз қабили орди навъи якум 16,4 фоиз, шакар 40,8 фоиз, равғани пахта 50,7 фоиз, равғани офтобпараст 42,6 фоиз, гӯшти гов 6,2 фоиз, тухм 18,9 фоиз, картошка 19,8 фоиз ва сабзӣ 12,8 фоиз ба қайд гирифта шуданд. Афзоиши нархи маҳсулоти ниёзи аввалия дар натиҷаи таъсири омилҳои берунӣ вобаста ба авҷ гирифтани пандемияи коронавирус (COVID-19) ва дар ин замина маҳдуд шудани ҳамлу нақл тавассути сарҳади давлатҳои шарикони савдо ба вуқӯъ пайваст.
Сиёсати пулию қарзии Бонки миллии Тоҷикистон дар соли ҳисоботӣ баҳри коҳиш додани фишорҳои таваррумӣ, қурбӣ, идоракунии самараноки сатҳи пардохтпазирии бонкҳо ва нигоҳ доштани раванди муътадилии ҳаҷми пул равона карда шуд. Дар ин давра бо мақсади татбиқи босамари сиёсати пулию қарзӣ, рушди низоми молиявӣ ва бозори аввалияи коғазҳои қиматнок ба маблағи 14,3 млрд. сомонӣ коғазҳои қиматнок ба муомилот бароварда шуда, тавассути амалиёти амонатҳои шабонарӯзӣ аз ташкилотҳои қарзӣ ҳамарӯза ба ҳисоби миёна 1,2 млрд. сомонӣ ҷалб карда шуд.
Меъёри бозтамвил ҳамчун фишанги асосии монетарӣ дар соли ҳисоботӣ бо мақсади коҳиш додани осебпазирии иқтисодиёт аз буҳрон, нигоҳ доштани суботи молиявӣ ва мусоидат ба рушди бахши воқеии иқтисодиёти кишвар тадриҷан 2,0 банди фоизӣ паст карда шуда, дар сатҳи 10,75 фоизи солона нигоҳ дошта шуд.
Ҷиҳати андешидани тадбирҳои саривақтӣ ва дастгирии пардохтпазирии низоми бонкӣ дар муқобили таъсири манфии пандемияи коронавирус (COVID-19), меъёри захираҳои ҳатмии ташкилотҳои қарзии молиявӣ аз рӯи пасандозҳо ва уҳдадориҳои дигари ба онҳо монанд, аз 01 апрели соли 2020 муваққатан то
31 декабри соли 2020 бо пули миллӣ ба андозаи 2,0 банди фоизӣ ва бо асъори хориҷӣ 4,0 банди фоизӣ паст карда шуда, мувофиқан 1,0 фоиз ва 5,0 фоиз муқаррар карда шуданд.
Иқдоми пешгирифта дар самти татбиқи чораҳои зиддибуҳронӣ андешида шуда, имкониятҳои молиявии ташкилотҳои қарзиро дар давраи мазкур беҳтар намуда, ба маблағи 241,7 млн. сомонӣ дастрасии манбаъҳои иловагии пардохтпазириро барои ташкилотҳои қарзӣ таъмин намуд.
Дар давраи ҳисоботӣ қурби расмии сомонӣ 16,6 фоиз коҳиш ёфта, баъд аз тасҳеҳи (коррексияи) якдафъаина барои 1 доллари ИМА 11,30 сомонӣ муқаррар гардид, ки фарқияти байни қурби расмӣ ва қурби бозори ғайрибонкии доллари ИМА ба 0,8 фоиз баробар шуд.
Тағйирёбии қурби асъор дар соли ҳисоботӣ асосан дар натиҷаи вазъи номуътадили иқтисоди ҷаҳонӣ бинобар идома ёфтани таъсири пандемия, коҳиш ёфтани қурби асъори миллии кишварҳои шарикони асосии савдо, камшавии вуруди интиқолҳои пулӣ ва сармояи хориҷӣ ба ҷумҳурӣ, маҳдуд гардидани равобити марзӣ, болоравии нархи молу маҳсулотҳои воридотӣ, инчунин идома ёфтани касри тавозуни савдои кишвар ба амал омад.
Ба ҳолати 31 декабри соли 2020 дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон дар маҷмӯъ 69 адад ташкилоти қарзии молиявӣ, аз ҷумла 18 бонки анъанавӣ,
1 бонки исломӣ, 18 ташкилоти амонатии қарзии хурд, 5 ташкилоти қарзии хурд ва 27 фонди қарзии хурд фаъолият менамоянд.
Шумораи филиалҳо бо назардошти равзанаи бонкии исломӣ ва марказҳои хизматрасонии бонкии ташкилотҳои қарзии молиявӣ дар соли ҳисоботӣ 1 935 ададро ташкил дода, нисбат ба ҳамин давраи соли 2019 10 адад зиёд шуданд, ки ин ба васеъ намудани доираи амалиётҳои бонкӣ, таъмини дастрасии аҳолӣ ба захираҳои қарзӣ, пешниҳоди хизматрасониҳои босифату муосири молиявӣ ҷиҳати рушди иқтисодиёти ҷумҳурӣ мусоидат менамояд.
Дороиҳои умумии ташкилотҳои қарзии молиявӣ ба санаи 31 декабри соли 2020 маблағи 26,3 млрд. сомониро ташкил дода, нисбат ба ҳамин санаи соли 2019 19,7 фоиз зиёд шудаанд. Уҳдадориҳои умумӣ ва сармояи тавозунии ташкилотҳои қарзии молиявӣ бошанд, мувофиқан ба 19,1 млрд. сомонӣ ва
7,2 млрд. сомонӣ баробар шуда, зиёдшавии онҳо дар муқоиса ба ҳамин санаи соли 2019 мутаносибан 21,5 фоиз ва 15,2 фоизро ташкил доданд. Меъёри кифоятии сармоя ва пардохтпазирӣ дар низоми бонкӣ дар доираи талаботи нишондиҳандаи мақбул таъмин гардида, даромаднокии дороиҳо ва сармоя нисбат ба соли қаблӣ афзуданд.
Ба ҳолати 31 декабри соли 2020 бақияи умумии пасандозҳо 11,4 млрд. сомониро ташкил дод, ки нисбат ба ҳамин давраи соли 2019 1,7 млрд. сомонӣ ё 17,2 фоиз зиёд мебошад. Фоизи миёнавазни пасандозҳои муҳлатнок дар низоми бонкӣ бо пули миллӣ 9,9 фоиз ва бо асъори хориҷӣ 5,1 фоизро ташкил медиҳад, ки нисбат ба соли қаблӣ мувофиқан 0,7 ва 1,1 банди фоизӣ зиёд мебошанд.
Теъдоди пасандозҳои ҷалбшуда бошад, 5,9 млн. ададро ташкил намуда, нисбат ба ҳамин давраи соли 2019 ба андозаи 7,0 фоиз зиёд мебошад. Нишондоди мазкур аз зиёд шудани эътимоди аҳолӣ ба ташкилотҳои қарзӣ гувоҳӣ дода, аз ҷониби дигар далели беҳтар гардидани сатҳи некӯаҳволии мардум мебошад.
Соли 2020 ҳаҷми умумии қарзҳои додашудаи ташкилотҳои қарзӣ 10,0 млрд. сомониро ташкил дод, ки нисбат ба соли 2019 4,7 фоиз ё ба маблағи 446,1 млн. сомонӣ зиёд мебошад. Ҳаҷми бақияи умумии сандуқи қарзӣ дар ин давра ба 11,0 млрд. сомонӣ баробар шуда, нисбат ба соли 2019 12,0 фоиз ё
1,2 млрд. сомонӣ афзуд.
Аз ҷумла, аз ҳаҷми умумии қарзҳои додашуда дар соли 2020 41,0 фоиз ё
4,1 млрд. сомонӣ ба соҳибкорони истеҳсолӣ рост меояд. Меъёри фоизи ба соҳаи соҳибкории истеҳсолӣ додашуда ба 17,7 фоиз бо пули миллӣ ва 13,3 фоиз бо асъори хориҷӣ ташкил намуда, нисбат ба соли 2019 мувофиқан 1,2 ва 3,4 банди фоизӣ паст мебошад.
Ҳамзамон, ҳаҷми умумии қарзҳои дар ин давра додашуда 29,7 фоиз ба соҳаҳои истеъмолот, 15,8 фоиз савдои хориҷӣ, 15,3 фоиз кишоварзӣ, 12,3 фоиз хизматрасонӣ, 11,6 фоиз саноат, 10,5 фоиз сохтмон, 1,0 фоиз хӯроки ҷамъиятӣ, 0,7 фоиз нақлиёт, 0,2 фоиз миёнаравии молиявӣ ва дигар соҳаҳо 2,9 фоиз рост меояд.
Ба ҳолати 31 декабри соли 2020 шумораи банкоматҳо ва терминалҳои электронӣ дар ҷумҳурӣ мувофиқан 1 281 адад ва 5 710 ададро ташкил намуда, дар муқоиса ба ҳамин санаи соли 2019 шумораи банкоматҳо 403 адад ва терминалҳои электронӣ 362 адад зиёд шудааст.
Миқдори умумии кортҳои пардохтии аз ҷониби бонкҳои ватанӣ ба муомилот баровардашуда ба санаи ҳисоботӣ 3,25 млн. ададро ташкил дод, ки ин нишондиҳанда нисбат ба соли 2019 дар ҳаҷми 30,8 фоиз зиёд мебошад.
Теъдоди умумии ҳамёнҳои электронии ташкилотҳои қарзии молиявӣ дар давраи ҳисоботӣ 1 ,7 млн. ададро ташкил дода, дар муқоиса нисбат ба ҳамин давраи соли 2019 наздики 1,4 млн. адад (4,9 маротиба) афзудааст. Дар давраи ҳисоботӣ тавассути ҳамёнҳои электронӣ 10,7 млн. адад амалиётҳои пардохти ғайринақдӣ ба маблағи 543,1 млн. сомонӣ анҷом дода шудаанд, ки ин нишондиҳандаҳо нисбат ба соли 2019 аз рӯи шумораи амалиёт 8, 8 млн. адад
(5,7 маротиба) ва аз рӯи ҳаҷми амалиёт 440,8 млн. сомонӣ (5,3 маротиба) зиёд мебошанд.
Умуман, дар муассисаҳои савдою хизматрасонии кишвар тавассути воситаҳои электронии пардохтӣ 48,8 млн. адад амалиёти ғайринақдӣ ба маблағи 1,9 млн. сомонӣ гузаронида шуданд, ки ин нишондиҳандаҳо нисбат ба соли 2019 аз рӯи шумора 40,2 фоиз ва аз рӯи ҳаҷми амалиёти гузаронидашуда
2,2 маротиба зиёд мебошанд.
Дар самти ҳимояи ҳуқуқҳои истеъмолкунандагони хизматрасониҳои молиявӣ Бонки миллии Тоҷикистон қабули муроҷиати шаҳрвандонро тариқи шифоҳӣ, телефонӣ, хаттӣ ва тавассути почтаи электронӣ ба роҳ монда, тибқи тартиби муқарраргардида ва дар доираи салоҳияти ҷойдошта аз рӯи онҳо чораҳои дахлдор андешида шуданд.
Ба санаи 31 декабри соли 2020 дар бозори суғуртаи Ҷумҳурии Тоҷикистон шумораи ташкилотҳои суғуртавӣ 18 ададро ташкил намуданд, ки аз онҳо
2 ташкилоти суғуртавии давлатӣ, 15 ташкилоти суғуртавии ғайридавлатӣ ва
1 Маркази дастгирии суғуртаи мутақобила мебошанд.
Дороиҳои ташкилотҳои суғуртавӣ ба санаи ҳисоботӣ 412,4 млн. сомониро ташкил дода, уҳдадориҳои қабулгардидаи ташкилотҳои суғуртавӣ вобаста ба шаклҳои суғурта 50,4 млрд. сомониро ташкил дод. Воридоти мукофоти суғуртавӣ (ҳаққи суғуртавӣ) ба андозаи 0,7 фоиз зиёд гардида, 235,8 млн. сомониро ташкил дод, ки дар таркиби он суғуртаи ихтиёрӣ раванди зиёдшавӣ дорад. Пардохту ҷубронҳои суғуртавӣ бошанд, дар соли 2020 ба 19,0 млн. сомонӣ баробар гардиданд, ки нисбат ба соли қаблӣ ба андозаи 24,6 фоиз афзудааст.
Дар маҷмӯъ, фаъолияти молиявии ташкилотҳои суғуртавӣ дар соли 2020 бо фоида ба маблағи 75,9 млн. сомонӣ ҷамъбаст шуд, ки ин нишондиҳанда нисбат ба соли 2019 ба андозаи 39,2 фоиз зиёд мебошад.
Шуъбаи матбуоти БМТ
Дар ш.Турсунзода дар ояндаи наздик минтақаи нави иқтисодӣ-технопарк дар ҳудуди 21 гектар замин таъсис хоҳад ёфт. Дар ин бора Парвиз Акрамзода, раиси ш.Турсунзода рӯзи 12.02.2021 зимни нишасти матбуотӣ хабар дод.
Бино ба иттилои мавсуф дар минтақаи нави иқтисодӣ корхонаҳои саноативу истеҳсолии нав бунёд шуда, он дар чаҳорчӯбаи амалиёбии ҳадафи 4-уми стартегӣ-саноатикунонии мамлакат анҷом меёбад.
Дар умум, бахшида ба ҷашни 30-солагии Истиқлолияти давлатии ҶТ дар ш.Турсунзода дар ҳамкорӣ бо соҳибкорон дар маркази шаҳр ва ҷамоатҳои деҳот барқарорсозӣ, бунёд ва ба истифода додани 382 иншооти мухталиф ба нақша гирифта шуда, то ба имрӯз 12 коргоҳи саноатӣ мавриди истифода қарор дода шудааст.
СССР
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
- Деваштич: об нест, барқ проблема, картошка сӯхт... Назар
- Асрори мадрасаи Хоҷа Сарбоз Назар
- “Стратегияи давлатии муқовимат ба коррупсия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030” Назар
- Резаахбор Назар
- Бародар қарори судро иҷро намекунад… Назар
- Таъминот кори мактаб нест Назар
- Абуҳанифа: таоруфи миллӣ ва Ислом Назар
- Беадолатӣ дар футболи тоҷик Назар
- Редаксия супориш дод: Чилучорчашма рав! Назар
- «Мардон» - мушкили №1 дар Душанбе Назар
- Дар як сатр Назар
- Адвокати хайрхоҳ меҷӯям… Назар
