13.03.1917. Дар Петроград аввалин шумораи «Ахбороти Шӯрои Петроград” (“Известия Петроградского совета”) аз чоп баромад. Баъдан нашрия ба рӯзномаи «Известия» тағйири ном кард ва яке аз пурнуфузтарин рӯзномаҳо дар собиқ СССР шуд, ки ҳоло низ дар Русия бо ҳамин ном интишор меёбад.
13.03.1938. Дар макотиби Иттиҳоди Шӯравӣ таълими ҳатмии забони русӣ ба ҳайси як фанни алоҳида ҷорӣ карда шуд.
13.03.1964. Дар СССР бо Қарори Шӯрои Олӣ Вазорати Бехатарии Давлатӣ ба Кумитаи Бехатарии Давлатӣ тағйири ном кард. Ин Кумита зери тобеъияти Шӯрои Вазирон қарор гирифта буд.
14.03.1917.Шӯрои вакилони Петроград (Петросовет) бо фармони №1-и худ тартиботи демократиро дар Артиши рус ҷорӣ намуд.
14.05.1990. Аввалин интихоботи президентӣ дар СССР. Дар интихобот М.Горбачёв котиби аввали ҲК пирӯз шуда, барои 5 сол президенти СССР интихоб карда шуд.
14.05.1991. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ аввалин ҳизбҳои ғайрикоммунистӣ расман ба қайд гирифта шуданд.
15.03.1933. Адолф Гитлер Олмонро Рейхи 3-ум эълон карда, дар империяи нав тамоми матбуоти чапгаро ва хӯроки кошерӣ (хӯроке, ки аз маҳсулоти хӯрокии яҳудиҳо ва тибқи аҳкоми Таврот омода мешуд) манъ карда шуданд.
15.03.1946. Дар СССР Шӯрои Комиссарони Халқӣ ба Шӯрои Вазирон тағйири ном карда, тамоми комиссариатҳои халқӣ ба вазорат табдил дода шуданд.
16.03.1917. Князи бузург Михаил Александрович (бародари Николайи 2) аз тахту тоҷи Русия ба фоидаи Маҷлиси Муассисон даст кашид. Бо ин кор даврони 300-солаи ҳукуматдории сулолаи Романовҳо дар ин кишвар хотима ёфт.
16.03.1937.Дар НКВД СССР шӯъбаи мубориза ба зидди дуздии моликияти сотсиалистӣ (ОБХСС-Отдел по борьбе с хищениями социалистической собственности) ифтитоҳ ёфт. Ин Шӯъба алайҳи ҷиноёти ҷанбаи иқтисодӣ дошта мубориза мебурд.
17.03.1991. Дар СССР раъйпурсии мардумӣ (референдум) доир шуд. Дар раъйпурсӣ аксарияти мардум барои бақои СССР овоз доданд. Дар баробари ин, дар раъйпурсии РСФСР бошад, 70% овоздиҳандагон барои роҳандозии мансаби президенти РСФСР овоз доданд.
18.03.1920. Дар Русияи Шӯравӣ аввалин шумораи рӯзномаи «Меҳнати коммунистӣ» рӯи чоп омад. Баъди 2 сол он ба «Москваи коргарӣ» тағйири ном карда, с.1939 бошад ба «Болшевики москвагӣ» табдил дода шуд.
7. 03.1930. Дар СССР Қарор дар бораи умумигардонии замин, ҳайвоноти хонагӣ ва асбобу анҷоми колхозчиён ба тасвиб расид.
7.03.1935. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ бо қарори Ҳизби Коммунист ҳамаи асарҳои Лев Тротский, Григорий Зиновев ва Лев Каменев аз китобхонаҳо бардошта шуданд.
7.03.1936. Артиши Фюрери олмонӣ ба вилояти Рур ворид шуданд. Ин вилоят, ки дар сарҳади Олмону Фаронса қарор дошт, тибқи Созишномаи сулҳи Версал ба ҳайати Фаронса даромад. Фюрер бо ворид шуданаш ба Рур сулҳи Версалро вайрон кард ва аввалин хиштро дар зербинои ҷанги нав гузошт.
7.03.1954.Хоккейбозони шӯравӣ бори нахуст мақоми чемпиони ҷаҳонро касб карданд. Дар бозии ниҳоӣ хоккейбозон бо хоккейбозони Канада қувва озмуда, бо ҳисоби 7:2 мунтахаби Канадаро шикаст доданд.
7.03.1967. Дар СССР ҳафтаи кории 5-рӯза бо 2 рӯзи истироҳат ҷорӣ карда шуд.
8.03.1910. Бо қарори Интернатсионали Сотсиалистӣ, ки дар Копенгагени Донморк мустақар буд, рӯзи 8 март Рӯзи Байналмилалии Занон эълон гардид.
8.03.1921.Дар Маскав Анҷумани Х-уми ВКП (б) доир гардид. Дар ин Анҷуман қарор дода шуд, дар СССР Сиёсати нави иқтисодӣ (НЭП) роҳандозӣ гардад.
8.03.1950.СССР эълон намуд, ки дорои силоҳи атомӣ мебошад.
9.03.1940.Сарбозони финнӣ дар рафти ҷанги шӯравию финн, ки дар СССР бо ҷанги зимистона маъруф аст, бори аввал, бо тонкҳои шӯравӣ шишаҳои дорои моеъи оташангезро истифода намуданд. Ин шишаҳо баъдан бо «коктейли Молотов» маъруф гардиданд ва аскарони шӯрави низ дар ҷанг бо Олмон аз ин шишаҳо васеъ истифода мебурданд.
9.03.1953. Дар Маскав маросими дафни Иосиф Сталин баргузор шуд. Рӯзи маросим дар пойтахт анбӯҳи зиёди мардум ҷамъ гардид ва анбӯҳи мардум ба ҳамдигар фишор овард. Дар натиҷа зиёда аз сад нафар дар фишордиҳиҳо ба ҳалокат расиданд.
10.03.1939. Оғози Анҷумани XVIII-и ВКП(б). Ин Анҷуман бо он маъруф гардид, ки дар он ғалабаи сотсиализм дар СССР эълон карда шуд.
11.03.1918. Артиши англисҳо дар шаҳри Мурмански Русия фуруд омад. Англисҳо дар муддати кӯтоҳ шаҳрро тассаруф намуданд.
26.02.1917. Баъди намоишҳои эътирозӣ дар Петроград подшоҳ Николайи 2 фармон дод, ки эътирозро бо зӯр пахш кунанд ва Думаи давлатии Русия низ пароканда карда шуд. Лек соати 12-и рӯз гирдиҳамоиҳои нав оғоз ёфтанд, ки онро низ аскарони подшоҳӣ бо зӯр пароканда карданд. Дар ҷавоб коргарон дар шаҳр даст ба шӯриш зада, дар кӯчаҳо сангар гирифтанд. Дар Петроград корпартоии оммавӣ шурӯъ шуд ва чанде аз қисмҳои низомӣ низ ба шӯришгарон пайвастанд.
26.02.1924. Бо қарори КМИ СССР шаҳри Грозний барои муборизаи қаҳрамононаи меҳнаткашони шаҳр зидди душманони инқилоб ва барқароркунии саноати нафтӣ бо ордени Байрақи Сурх мукофотонида шуд.
26.02.1944. Зиёда аз 600 тайёраи бомбаандози шӯравӣ ба пойтахти Финляндия-шаҳри Хелсинкӣ ҳамла карданд. Он аз ҳама ҳамлаҳои бузурги ҳавоиест, ки нерӯҳои ҳавоии СССР дар рафти Ҷанги Бузурги Ватанӣ анҷом доданд.
26.02.1990. Дар пойтахти СССР-шаҳри Маскав Ватслав Гавел (президенти Чехословакия) ва Михаил Горбачёв созишнома оид ба баровардани нерӯҳои ҳарбии СССР аз Чехословакияро ба имзо расониданд. Артиши Шӯравӣ аз Чехословакия бароварда шуд.
27.02.1917. Шӯришгарон дар Петроград Аслиҳахона (Арсенал) ва Қасри Зимистонаро тасарруф карданд. Ҳукумати подшоҳӣ дар Русия сарнагун карда шуд. Зимоми қудратро дар кишвар «Кумитаи муваққатии Думаи Давлатӣ» ба ӯҳда гирифт ва дар шаҳр бошад Кумитаи иҷрояи Шӯроҳои вакилони коргарон ва аскарони Петроград таъсис ёфт.
27.02.1937. Дар пленуми КМ ВКП(б) аъзои собиқи Бюрои сиёсӣ Николай Бухарин ва Алексей Рыков аз ҷониби комиссари халқии корҳои дохила Николай Ежов ба хиёнат алайҳи ҳизб муттаҳам шуданд. Дар ҳамон пленум онҳоро аз ВКП(б) хориҷ карда, ба ҳабс гирифтанд.
28.02.1917.Оғози инқилоби февралӣ дар Маскав. Дар ин рӯз дуюмин шаҳри Русияро ошӯбҳои коргарӣ фаро гирифтанд ва қудрат дар ин шаҳр низ ба дасти шӯришгарон даромад.
28.02.1921. Дар Кронштадт (қароргоҳи нерӯҳои баҳрӣ) матросҳо алайҳи ҳукумати болшевикӣ шӯриданд. Сабаби аслии шӯриш ҷанги шаҳрвандӣ, гуруснагӣ ва норозигӣ аз Ҳукумати Шӯроҳо шуд.
13.02.1918. Шӯрои Комиссарони Халқии РСФСР декрет оид ба таъсиси «биржаҳои меҳнатӣ»-ро ба тасвиб расонид. Ин биржаҳо ташкилотҳои давлатӣ маҳсуб меёфтанд ва вазифаашон миёнаравӣ дар бозорӣ меҳнат буд. Ин биржаҳо то авохири с.1930, то замони рафъи бекорӣ дар СССР фаъол буданд.
13.02.1921. Дар Маскав роҳбари анархистони рус княз Куропаткин вафот кард. Ҳукумати шӯравӣ дар ин рӯз барои ширкат дар маросими дафни княз, тамоми анархистони зиндониро танҳо ба ивази қавли бозгашт аз зиндонҳо озод кард. Князи марҳумро дар қабристони Наводевичийи Маскав ба хок супурданд. Анархистон ба қавлашон вафо карданд ва ҳамаашон бо шиори «анархия-модари амният» ба зиндонҳо бозгаштанд.
13.02.1923. Дар Петроград кормандони ГПУ яке аз маъруфтарин ҷинояткорони рус Леонид Пантёлкинро, ки бо лақаби Лёнка Пантелеев дар ҷаҳони ҷиноии рус маъруф буд, ба қатл расониданд. Лёнка воқеан аз маъруфияти зиёде миёни ҷинояткорон бархурдор ва ҳатто худи Ленинро ҳам ғорат карда буд.
13.02.1934.Дар баҳри Чукотск киштии «Челюскин» миёни яхҳо дармонда ғарқ шуд. Экипажи киштӣ, ки ба челюскинчиён маъруф шуданд, 2 моҳ болои яхпора зиндагӣ карданд.
13.02.1956. Пленуми КМ ҲКИШ қарор дод, дар рафти Анҷумани ХХ-и ҲКИШ нишасти пӯшидаеро доир намояд. Дар ин нишаст котиби генералии ҲК Никита Хрушев мебоист маърузаи маъруфи худ «Оид ба шахспарастӣ ва пасомадҳои он»-ро ба самъи вакилони Анҷуман мерасонид.
14.02.1918.Шӯрои Комиссарони Халқии РСФСР Декрет «Дар бораи Флоти Сурхи Коргарӣ-Деҳқонӣ»-ро нашр кард. Инчунин бо декрети дигари ШКХ тамоми заминҳо дар РСФСР моликияти давлатӣ эълон шуданд.
14.02.1974. Дар СССР нависанда Александр Солженитсин ба ҳабс гирифта шуд. Ӯ бо фармони Раёсати ШО СССР «Барои фаъолияти муназзам, ки бо мақоми шаҳрванди СССР мутобиқ набуданд ва барои расонидани зарар ба Иттиҳоди Ҷамоҳири Шӯравӣ» аз шаҳрвандии СССР маҳрум ва аз СССР табъид шуд.
14.02.1956. Дар Маскав, пойтахти СССР Анҷумани ХХ-и ҲКИШ баргузор шуд. Ин Анҷуман дар таърихи навини Иттиҳоди Шӯравӣ мавқеи хосе дошт ва бори аввал дар он фаъолияти роҳбарияти олии кишвар ва шахси Иосиф Сталин зери танқиди сахт гирифта шуд.
15.02.1957. Вазири корҳои хориҷии СССР Андрей Громико таъин шуд. Ӯро мешавад яке аз муваффақтарин вазири корҳои хориҷии СССР номид. Ӯ 28 сол дар ин вазифа кор карда, маҳз замони вазирии ӯ СССР назаррастарин пирӯзиҳоро дар сиёсати хориҷии худ ба даст овард.
7.02.1952. Дар Маскав мурофиаи судии аъзои дастаи зиддишӯравии адаби-сиёсии мактабхонони масквагӣ доир гардид. Мурофиаи мазкур пуши дарҳои баста баргузор шуд. Дар рафти мурофиа мактабхоноро бо он муттаҳам карданд, ки варақаҳои зиддишӯравиро паҳн мекарданд ва системи интихоботии шӯравиро ғайридемократӣ хитоб мекарданд. Се нафар аз аъзои дастаро ба қатл, 10 нафарро ба 25 соли зиндон ва се нафари дигар 10 сол зиндон ҳукм гирифтанд.
7.02.1964. Рӯзномаи «Правда» аввалин бор дар СССР бо чопи як матлаб, тарроҳии марги Кировро, ки соли 1934 дар Ленинград ба шакли мармуз ба ҳалокат расид, ба Сталин нисбат дод.
8.02.1924. Аввалин парвози тайёраи мусофирбари шӯравӣ АК- 1. Ин тайёра, ки бештари қисматҳояш аз чӯб сохта шуда буданд, соли 1923 аз санҷиш гузашт ва онро ба истеҳсолоти оммавӣ тавсияи доданд. Аммо мутаасифона ҳеҷ намунаи оммавиаш сохта нашуд ва онро аз истеҳсолот бардоштанд.
8.02.1925. Дар шаҳри Ленинград ҳафт масъули миёнпояи шӯравӣ, ба хотири фасод дар соҳаи истеҳсоли пӯст, ба қатл маҳкум шуданд.
8.02.1945. Ҳавонаварди шӯравӣ М.П. Девятаев, як таёраи олмониро ғанимат гирифт ва аз лагери ҷазодиҳии фашистӣ дар Олмон фирор кард.
8.02.1955. Дар СССР, раиси Шӯрои Вазирон маршал Николай Булганин таъин гардид. Булганин дар ин вазифа Георгий Маленковро иваз кард. Маленковро Хрушев ба вазифаи пасттар, Вазири нерӯгоҳҳо таъин намуд. Он шабу рӯз дар СССР дар саҳнаи сиёсӣ ҳарбиён баромаданд ва маршал Жуков ба ҷои Буганин Вазири мудофиаи СССР таъин гардид.
9.02.1923. Рӯзи таваллуди авиатсияи мусофирбари шӯравӣ. Дар ин рӯз Шӯрои Мудофиа ва Меҳнат (СТО) бо қарори худ Шӯрои авиатсияи мусофирбарро созмон дод.
9.02.1931. Овозхони рус Федор Шаляпин Иттиҳоди Шӯравиро барои ғайриқонунӣ нашр кардани сурудҳояш ба суд дод ва Бюрои тиҷории СССР дар Порис муваззаф шуд ба Шаляпин10 000 франк пардохт намояд.
9.02.1984. Юрий Андропов, котиби генералии ҲК ИҶШС ба таври мармуз аз олам чашм пӯшид.
9.02.1998. Дар пойтапхти Гурҷистон (Тбилисӣ) ба ҷони перезиденти ин кишвар Эдуард Шеварднадзе сӯиқасд иттифоқ уфтод. Дар натиҷа 2 нафар аз муҳофизони президенти Гурҷистон ба ҳалокат расиданд ва хӯди ӯ чанд ҷароҳати сабук бардошт.
30.01.1930. Иттиҳоди Шӯравӣ аввалин радиозондро барои таҳқиқи атмосфера ба фазои ҳавоӣ баровард. Он аз ҷониби ҳавошиноси шӯравӣ Павел Молчанов ихтироъ шуда буд.
31.01.1918. Дар Петроград созмондиҳии аввалин корпуси Артиши Сурхи Коргар-Деҳқон оғоз шуд.
31.01.1924.Анҷумани 2-юми Шӯроҳои СССР лоиҳаи аввалин Сарқонуни Иттиҳоди Шӯравиро ба тасвиб расонд.
1.02.1923.Дар ш.Петроград, дар бинои №76-и кӯчаи соҳили рӯди Фонтанка аввалин кассаи амонатӣ дар СССР ифтитоҳ ёфт. Баъдан ин кассаҳо дар саросари СССР ифтитоҳ ёфта, асоситарин макони пасандозкунии пул дар аввалин кишвари Шӯроҳо буданд.
1.02.1924.Англия Иттиҳоди Шӯравиро ба расмият шинохт ва бо СССР муносибати дипломатиро барқарор намуд.
1.02.1992. Президенти Русия Борис Елтсин ва ҳамтои амрикоиаш Ҷорҷ Буши калонӣ дар шаҳри Кэмп-Девиди ИМА эъломияи якҷояро оид ба хатми ҷанги сард ба имзо расониданд. Ин ҷанг, ки беш аз 40 сол зидди СССР идома дошт, бо пирӯзии комили кишварҳои ғарбӣ ба поён расида, ба мавҷудияти аввалин кишвари Шӯроҳо дар арсаи таърих хотима дод.
2.02.1918. Дар Русияи Шӯравӣ бо Декрети Шӯрои Комиссарони Халқӣ калисо аз давлат ва мактабҳо аз калисо ҷудо шуданд.
2.02.1943. Анҷоми ҳарби Сталинград. Артиши 6-и фелдмаршал Паулюс, ки дар шаҳри соҳили Волга ба муҳосира гирифта шуд, таслим гардида, Артиши Сурх яке аз пирӯзиҳои муҳими худро дар рафти ҶБВ ба даст овард.
2.02.1982. Дар СССР чархболи Ми 26 ба истифода дода шуд. Он тавонист 10 тонн борро ба баландии 6,4 км бардорад ва бузургтарин чархболи СССР будӣ.
3.02.1918. Русияи Шӯравӣ бо декрети КМИ тамоми қарзҳои дохилӣ-берунии ҳукумати подшоҳӣ ва Ҳукумати муваққатро бекор карда, аз пардохти онҳо сарфи назар намуд. Ин қарзҳо беш аз 60 млрд рубли русиро ташкил медоданд ва боиси сар задани ҳуҷуми ҳарбии кишварҳои Антанта ба РСФСР шуданд. ИМА низ бо баҳонаи напардохтани қарзҳо ҷазираи Аляскаро, ки аз Русия ба муҳлати 100 сол иҷора гирифта буд, бозпас надод.
3.02.1930. Таъсиси ҳизби коммунисти Ветнам. Ин ҳизб, ки дар оғоз нерӯи чандоне надошт, бо кӯмаки СССР оҳиста-оҳиста нерӯ гирифта, ахир қудрати сиёсиро дар ин кишвари осиёӣ соҳиб шуд.
3.02.1987. Дар СССР бо ҷурми гирифтани пора ҷонишинии аввали вазири ВКД СССР, домоди Леонид Брежнев, генерал Юрий Чурбанов ба ҳабс гирифта шуд. Баъди чанде худи вазир Шолохов низ ҳабс шуд.
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
- Марҳабо, Наврӯз ба Тоҷикистони азиз! Назар
- Фархор: дар 1 рӯз 18 маротиба барқ қатъ шуд... Назар
- Блогерҳои тоҷик: кӣ бепарвову кӣ боинсоф? Назар
- Резаахбор Назар
- Низорамоҳ Зарифова 100 сола шуд! Назар
- Мактаби Иқбол Назар
- Картошкаҷамъкунӣ – талаби нав дар мактаб… Назар
- Андар ному завқ Назар
- ҶОМИ МИЛЛАТҲОИ ЗЕРИ 20-СОЛИ ОСИЁ Назар
- КАЪБА Ё ҚИБЛА? Назар
- Нишасти матбуотӣ оид ба натиҷаи фаъолияти БДА ҶТ «Амонатбонк» давоми соли 2022 Назар
- Дар як сатр Назар
