ХАБАРИ ДОҒ



Сабабҳои муҳориба

11.07.1941 дар фронти ғарбии СССР муҳорибаи таърихӣ барои пойтахти РСС Украина оғоз шуд. Он яке аз задухӯрдҳои шадид ва калони ҶБВ дар моҳҳои июл-сентябри с.1941 аст. Ба нерӯҳои олмонӣ дар ин ҳарб фелдмаршал Рунштедт сарварӣ мекард ва фармондеҳии нерӯҳои Артиши Сурхро маршал Будёный ба уҳда дошт. Дар оғоз теъдоди нерӯҳои ҳар 2 тараф қариб баробар буданд, аммо немисҳо аз лиҳози техникӣ бар Артиши Сурх бартарӣ доштанд. То нимаи тобистони с.1941 немисҳо тавонистанд манотиқи Смоленскро ишғол кунанд ва Фюрер қарор дод, ҳуҷумро тавре идома диҳад, то ба таъбире "по пути" манотиқи Украина ва Ленинградро низ ишғол кунад. Мақсади асосии немисҳо дар амалиёти Киев нагузоштани ақибнишинии нерӯҳои Артиши Сурх ба манотиқи ғарбии СССР буд. Аслан тибқи нақшаи Барбаросса Гитлер ният дошт тадриҷан, бо ҳуҷуми ҳамзамон аз чанд самт ҳудуди СССРро ишғол кунад. Немисҳо ният доштанд, дар натиҷа Маскавро ба иҳота гиранду фармондеҳии нерӯҳои шӯравиро водор ба таслим кунанд. Вазифаи Артиши Сурх бошад дар ин ҷанг аз он иборат буд, ки нагузоранд немисҳо ба самти Маскав бароянд ва то пойтахт бирасанд.

 

Эътирози 2 генерал
Барои дар амал татбиқ кардани ин нақша Гитлер ба нерӯҳои тонкии гурӯҳи армияҳои "Марказ" дастур дод, ҳаракатро ба самти Маскав қатъ ва ба ҷануб, ҷониби Киев ҳаракат кунанд.

Ба нерӯҳои тонкии немисҳо генералҳо Гудериан ва Гот фармондеҳӣ мекарданд. Дастури нави фюрер ба генералҳои немис хуш наомад, чун ҳаракат ба самти Маскавро боз медошт. Гот розӣ нашуд, лек тонкҳояшро ба ҷануб баргардонд. Гудериан бошад ба Берлин парвоз карда, аз Фюрер мулоқоти таъҷилӣ хост. Дар рафти мулоқот генерал ба Гитлер изҳор намуд, ки таваққуфи ҳаракат ба Маскав метавонад барои немисҳо мушкилот эҷод кунад ва онҳо то зимистон пойтахти Шӯравиро наметавонанд бигиранд. Аммо Фюрер, ки одат надошт қарорҳои худро дигар кунад, ба ҳарфи Гудериан эътиное накард. Тонкҳои немис ба ҷануб баргашта, гардиши онҳо ба ҷануб Фронти ҷанубу-ғарбии Артиши Сурхро дар ҳолати ногувор қарор дод. Албатта дар Маскав ҳам хавфро интизор буданд. Жуков аз Сталин хост, нерӯҳои Фронтро ба соҳили рости Днепр гузаронад. Аммо дар сурати ин амалкард пойтахти Украина ба тасарруфи немисҳо медаромад ва Сталин ин пешниҳодро қотеъона рад кард. Жуков баъди ин пешниҳод аз роҳбарии ситоди генералӣ сабукдӯш ва ба Елна фиристода шуд, то қобилиятҳои ҳарбии худро дар майдони ҷанг собит кунад. Амалиёти Киев барои нерӯҳои Шӯравӣ фоҷиабор тамом шуд. СССР аз 4 армия маҳрум шуда, навоҳии муҳофизатии муҳимро якҷо бо пойтахти Украина аз даст дод. Барои немисҳо роҳ ба самти Харков, Донбасс ва Қрим боз шуд. Қисмҳои зиёди Артиши Сурх, аз ҷумла, 452 700 сарбоз, зиёда аз 2600 тӯп, 1225 миномёт ва 64 тонк ба муҳосираи тамом афтоданд. Дар маҷмӯи талафоти Артиши Сурх дар ҷанги Киев 627 800 нафарро ташкил дод.

Меҳрубон  Салимшоев,
Муаррихи СССР

ШУМО НАЗАР Ё ПАЁМЕ ДОРЕД

_______________________________________________

Китобҳо

Flag Counter