Назари Наврӯз, муаллими собиқадор аз ноҳияи Фирдавсӣ дар меҳмони СССР гуфт, ки моҳе пештар имтиҳон аз тамоми фанҳо дар ҳама мактабҳои олӣ тариқи тестӣ хатм шуд. Гуфтаниям, ки ин усули имтиҳони довталабон мисли қимор-имтиҳон дар ГАИ аст, ки дар даврони шӯравӣ месупурдем ва соҳиби шаҳодатномаи ронандагӣ (права) мешудем. Қимор чист? Таваккал гуфтанӣ гап! «Таваккал-бахти кал» мегуфтанд бобоҳои мо. Яъне системаи тестӣ донишҷӯро тамбал ва бесавод мекунад. Тест ин 1 чизи тайёр аст, ки савол дораду ҷавоб не. Донишҷӯ дар 2-3 соат ҷавоби саволҳоро аз ҳар куҷо ба осонӣ меёбад. Дилхоҳ кори осон одамро тамбал мекунад. Донишҷӯ бояд заҳмат кашад, баъд ба қадри хондан мерасад. Студенте, ки дар бораи фанни дарсӣ тасаввурот надорад, дар имтиҳон ширкат карда, бо сари баланд баҳо мегирад. Ин аст натиҷаи системаи тестӣ. Лек ин усули имтиҳонгирӣ ба донишҷӯёни бесавод писанд аст. Ин навъи имтиҳонсупорӣ аз Ғарб ба мо омадааст. Гап дар ин ҷост, ки дар Ғарб ҳама мехонад, дар мо бошад баракс. Воқеан, дилхоҳ донишҷӯи тоҷики аз имтиҳони тестӣ гузаштаро дар бораи саволҳои дирӯзааш пурсед, қариб ягон чӣ намедонад!!! Ман дар ин бора, ба тафсил дар СССР менависам!