ХАБАРИ ДОҒ

Генерал Виктор Позняк фармондеҳи баталёни алоҳидаи тоҷик

  • Чоршанбе, Май 05 2021

ПОЗНЯК ВИКТОР ГЕНРИХОВИЧ

(26.4.1901 – 12.8.1983)

Қаҳрамони Иттифоқи Советӣ (6.4.1945).

Дар шаҳри Самарқанд, вилояти Самарқанди империяи Россия, ба дунё омадааст. Миллаташ литвонӣ. Соли 1917 гимназияро хатм намудааст. 

Дар Армияи Сурх аз марти соли 1919. Иштирокчии Ҷанги гражданӣ дар фронти Туркистон: сарбози сурхи қалъаи Самарқанд, старшинаи эскадрони полки 12 – уми савора дар бригадаи 3 – юми алоҳидаи савораи Туркистон ва дивизияи 3 – юми савораи Туркистон, командири взвод ва эскадрони полки 4 – уми савораи қирғизии дивизияи 2 – юми савораи Туркистон. Дар ҷабҳа то январи соли 1921.

Соли 1921 мактаби олии савораи Петроградро тамом кард. Аз сентябри 1921 то августи 1923 командири эскадрони 40 – ум ва 39 – уми полки савораи дивизияи 7 – уми савораи Самарск буд.

Соли 1926 Академияи ҳарбии РККА ба номи М. В. Фрунзеро хатм намуд. Аз июли 1926 сардори штаби полки 81 – уми савора дар бригадаҳои 7 – ум ва 8 – уми алоҳидаи савора. 

Аз соли 1928 сардори штаби полки алоҳидаи савораи Ӯзбекистон. Аз соли 1929 командири баталёни алоҳидаи савораи кӯҳӣ дар Тоҷикистон. Солҳои 1927 – 1931 дар ҳудуди РСС Тоҷикистон бар зидди босмачиён мубориза бурдааст. Соли 1931, ҳангоми торумори дастаи босмачиёни Иброҳимбек, Виктор Позняк баталёни алоҳидаи тоҷикии тирандозони кӯҳиро фармондеҳӣ мекард.

Аз соли 1931 сардори шуъбаи штаби округи ҳарбии Осиёи Миёна. Аз соли 1934 ёрдамчии сардори шуъба дар раёсати 1 – уми Штаби РККА. Аз январи 1935 командири полки 1 – уми тирандози Қазон, дивизияи 1 – уми тирандози Казони округи ҳарбии Приволжск. Аз феврали 1936 сардори штаби дивизияи 30 – юми савораи округи ҳарбии Ленинград. Аз сентябри 1937 муаллими калони тактикии курсҳои Байрақисурхдори такмили ҳайати фармондеҳии РККА.

Моҳи июли 1938 аз тарафи НКВД ба ҳабс гирифта шуда, дар тафтишот қарор дошт. Баъди ёздаҳ моҳ, майи соли 1939, озод гашта, муаллими тактикии Академияи ҳарбии РККА ба номи М. В. Фрунзе таъйин гардид. Аз апрели 1941 роҳбари калони тактикӣ – муовини сардори академияи мазкур.

Дар фронтҳои Ҷанги Бузурги Ватанӣ аз моҳи ноябри 1941. Ба сифати командири бригадаи 39 – уми тирандоз, 27 – ум ва армияҳои 4 – уми ҳамлаовари фронти Шимолу Ғарбӣ дар мудофиаи Москва ва дар амалиёти ҷавобии Торопетск - Холмск иштирок намуд. Аз феврали 1942 командири дивизияи 360 – уми тирандози армияи 4 – уми ҳамлавари фронти Калинин буд.

Позняк дар рафти амалиёти ҳуҷумии Великолукск (1942 – 1943) корнамоӣ нишон дод. Ҳангоме ки фармондеҳии немисӣ бо мақсади аз муҳосира халос кардани группировакаи худ зарбаи ҷавобӣ зад, дивизияи 360 – уми тирандози полковник В. Г. Познякро ба қитъаи хавфнок гузаронданд. Моҳи декабри 1942 баъди марши (гашти) дурудароз дар барфҳои чуқур, дивизия ниҳоят ба ҳудуди (хати) муқарраргаштаи мудофиа баромада, ба ҷанг даромад. Қариб як моҳ қисмҳои дивизия ҷон дар рамақ ҳудуди мудофиаро нигоҳ дошта ҳуҷумҳои паёпайи се дивизияи фашистон, аз ҷумла як ҳуҷуми танкии душманро зада гардонданд.

Дар охир аз дивизия ҳамагӣ 150 аскари тирандози фаъол (ғайратнок) монда буду халос (як дивизия дар давраи ҶБВ наздики 3000 аскар дошт – У. Ш.) Аммо онҳо душманро ба Великий Луг гуфзаштан намонданд. Группировкаи фашистон маҳв гардида, боқимондаи онҳо таслим шуданд. Генерал – майор (22.2.1943).

Аз феврали 1943 ба симати сардори штаби армияи 43 – юми фронти Калинин дар амалиёти ҷавобии Смоленск иштирок намуд. Аз сентябри 1943 командири корпуси 5 – уми тирандози гвардиягии армияи 39 – уми Калинин ва фронти 1 – уми Назди Балтик, дар қисмати ниҳоии амалиёти Смоленск корпуси ӯ дар озод кардани шаҳрҳои Духовшина ва Рудня иштирок намуд.  

Аз моҳи январи соли 1944 аз сабаби бемории вазнин дар табобат буд.

Аз марти 1944 то охири ҷанг командири корпуси 77 – уми тирандози армияи 47 – уми фронтҳои 2 – юм ва 1 – уми Белоруссия буд. Дар амалиёти ҷавобии Белоруссия иштирок кард.

Генерал - майор В. Г. Позняк, махсусан, дар амалиёти Висла – Одер корнамоӣ нишон дод. 15 – 17 январи 1945 корпуси тирандози ӯ мудофиаи амиқи хат ба хат мавқеъгирифтаи қӯшуни душманро дар маҳали аҳолинишини Яблонна – Легйоново (Легоново, Полша) рахна ва шаҳри Хотомувро ишғол карда, дарёи Висларо убур намуда, бо қисмҳои дигар ба ақибгоҳи душман гузашта, 17 январ пойтахти Полша шаҳри Варшаваро озод сохтанд. 

Ҳуҷуми босуръатро вусъат дода, корпуси генерал Позняк то 27 январи 1945 ҷангкунон 200 километрро гузашта, зиёда аз 500 пунктҳои аҳолинишинро аз душманон озод карда, қариб 2 ҳазор гитлерчиро асир гирифт.

Барои роҳбарии моҳиронаи амалиётҳои ҷангии корпус ва нишон додани матонат ва қаҳармонӣ бо Фармони Президиуми Совети Олии СССР аз 6 апрели 1945 генерал – майор Позняк Виктор Генрихович бо унвони Қаҳрамони Иттифоқи Советӣ сазовор шуд.

Дар рафти амалиётҳои Померанйеи Шарқӣ ва Берлин моҳирона амал намуда, дар озод кардани шаҳрҳои Сохачев, Потсдам, Бранденбург иштирок намуд. 20 апрели 1945 ба генерал – майор В. Г. Позняк рутбаи ҳарбии «генерал – лейтенант» дода шуд.

Баъди ҷанг сарлашкари матин хизматро дар армия идома дод. Аз моҳи июли 1945 – командири корпуси 29 – уми тирандози гвардиягӣ, аз феврали 1946 муовини фармондеҳи армияи 8 – уми гвардиягӣ дар Гурӯҳи қӯшунҳои ишғолии советӣ дар Германия. Аз моҳи июн ёрдамчии генерал – инспектори қӯшунҳои тирандози Инспексияи асосии Қӯшунҳои хушкигард. Аз ноябри 1946 сардори раёсати ҷангӣ ва омодагии ҷисмонии штаби Гурӯҳи қӯшунҳои ишғолии советӣ дар Германия.

Аз апрели 1948 дар Академияи олии ҳарбии ба номи К. Е. Ворошилов (аз соли 1958 – Академияи ҳарбии Штаби генералӣ), муаллими калон, муовини сардори кафедраи таърихи санъати ҳарбӣ, аз сентябри 1956 сардори кафедраи таърихи ҷангҳо ва санъати ҳарбӣ буд.

Аз июли 1966 генерал – лейтенант В. Г. Позняк ба эҳтиёт рухсат шуд. Дар шаҳри Москва мезист. Соли 1983 фавтида дар гӯристони Кунтсево мадфун аст.

Бо 2 ордени Ленин, 2 ордени Байрақи Сурх, орденҳои Кутузов дараҷаи 1, Суворов дарҷаи 2, Ҷанги Ватании дараҷаи 2, Ситораи Сурх, ордену медалҳои ватаниву хориҷӣ мукофотонида шудааст.

 

Умари ШЕРХОН

19.4.2021   

 

ШУМО НАЗАР Ё ПАЁМЕ ДОРЕД

_______________________________________________

Китобҳо

Flag Counter