ХАБАРИ ДОҒ

Кёнигсберг – Калининград

  • Чоршанбе, Апр 19 2023

 

10 апрели соли 1945 қӯшунҳои Армияи Советӣ шаҳри Кёнигсбергро аз фашистони немис озод карданд. Соли 1945 ин шаҳр мувофиқи қарори конференсияи Потсдам ба ҳайати Иттиҳоди Шуравӣ дохил шуд.

Аз соли 1946 шаҳр номи М.И. Калининро гирифт. Калининград овони шуравӣ бо ордени Байрақи Сурхи Меҳнат мукофотонида шудааст (1971).

Калининград (то 4 июли соли 1946 – Кёнигсберг), шаҳри бандарӣ, маркази вилояти Калинингради Федератсияи Россия (қаблан СССР) маҳсуб меёбад. Шаҳр дар ҳар ду соҳили дарёи Преголя, назди резишгоҳи он ба халиҷи Вислаи баҳри Балтика воқеъ аст.

Баъд аз барҳам хӯрдани СССР ва пароканда гаштани ҷумҳуриҳои бародарӣ, билкул мустақил гаштани кишварҳои Литва, Латвия ва Эстония шаҳри Калининград дар ғарби Россия ба яке аз нуқтаҳои басо муҳими стратегии Россия табдил ёфтаву қиматаш садчанд афзуд.

Аҳолиаш 355 ҳазор нафар (1979)

 

Калинин кист?

Калинин Михаил Иванович (19.11.1875, деҳаи Верхняя Троитса, ҳоло ноҳияи Кашини вилояти Калинин – 3.6. 1946, Москва), ходими Партияи коммунистӣ ва Давлати Советӣ, Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ (1944), Аъзои ПК аз соли 1898. Аз оилаи дехқон…

Баъди револютсияи Октябр аъзои думаи шаҳри Петроград ва сардори шаҳр интихоб шуд. Соли 1918 комиссари хоҷагии шаҳри Петроград. Соли 1919 аъзои КМ РКП (б), раиси КИМ умумироссия интихоб гардид… 

Баъди ташкил ёфтани СССР (декабри соли 1922) раиси КИМ СССР шуд. Аз соли 1925 аъзои Бюрои Сиёсии КМ ВКП (б). Моҳи январи соли 1938 – марти соли 1946 Раиси Президиуми Совети Олии СССР…

Бо 2 ордени Ленин, 2 ордени Байрақи Сурх ва медалҳо сазовор шудааст. Дар Майдони Сурхи Москва дафн гардидааст.

  

Калининград – шаҳри саноатӣ

Калининград калонтарин узели нақлиёт ва маркази саноат аст. Дар иқтисодиёти шаҳр саноати моҳидорӣ, селлюлозаю коғаз, мошинсозӣ ва коркарди металл мавқеи муҳим дорад.

Корхонаҳои азимаш: заводҳои вагонсозию таъмири киштӣ, истеҳсоли мошин барои сохтмон ва роҳ, таҷҳизоти кафшерҳои барқӣ, кранҳои борбардор,

қисмҳои эҳтиётии автомобил, мошинсозии саноати савдо, истеҳсоли таҷҳизот барои корхонаҳои коғазу чӯбгарӣ ва маснуоти оҳану бетонӣ, коксу газ, комбинатҳои селлюлозаю коғаз, консерви моҳӣ ва ғайра.

Дар Калининград университет, институти техникии саноату хоҷагии моҳидорӣ, омӯзишгоҳи олии баҳрии муҳандисӣ, Институти тадқиқоти илмии атлантикии хоҷагии моҳидорӣ ва океанография, 8 мактаби миёнаи махсус аст.

Музеи кишваршиносӣ, театрҳои драма ва лӯхтак, маркази телевизион ва филармония мавҷуданд. Дар наздикии Калининград фароғатгоҳҳои иқлимии Светлогорск, Отрадное, Зеленоградск ва Пионерский воқеанд.

Воқеан Калининград (Кёнигсберг) соли 1255 бунёд ёфтааст. 

 

Озодсозии Кёнигсберг

Озодсозии Кёнигсберг (Калининград) ба давраи сеюми Ҷанги Бузурги Ватанӣ (1944- 9 майи соли 1945) рост омад. Ибтидои соли 1944 фронти СССР ва Германия мисли пештара фронти асосӣ ва ҳалкунандаи Ҷанги дуюми ҷаҳонӣ буд. Дар ин ҷо душман 198 дивизия ва 6 бригадаи қӯшунҳоро ҷамъ оварда буд, ки онҳо 4,9 млн аскар ва афсарон, бештар аз 54 ҳазор тӯпу миномёт, 5400 танк ва тӯпҳои штурм, 3 ҳазор самолёт доштанд.

Армияи Советӣ дар ин фронт 6165 ҳазор аскару афсар, 88900 тӯпу миномёт, 2167 дастгоҳи артиллерияи реактивӣ, қариб 4900 танк ва дастгоҳҳои худгарди артиллерӣ, 8500 самолётро гирд оварда буд.

Дар назди қӯшунҳои Армияи Советӣ вазифа меистод, истилогарони фашистӣ аз хоки СССР тамоман пеш карда, амалиётҳои ҷангӣ берун аз сарзамини мо гузаронда шавад. Армияи Советӣ моҳи декабри соли 1943 – апрели соли 1944 соҳили рости дарёи Днепрро озод, январ-март қӯшунҳои фашистии немисро дар назди Ленинград ва Новгород торумор намуд.

Моҳи апрели соли 1944 ба Қрим ҳуҷум сар шуд, ки он бо ғалабаи Қувваҳои Мусаллаҳи Советӣ анҷом ёфт. Моҳҳои июн - августи соли 1944 Финляндия шикаст хӯрда, 19 сентябр аз ҷанг баромад. Август-сентябр амалиёти Ясси-Кишинёв ба амал баровард шуд ва дар натиҷа Руминия шикаст хӯрд ва зидди Германия ҷанг эълон кард. Дертар Булғория низ ба муқобили Германияи фашистӣ ба ҷанг дохил шуд.

Охири соли 1944 Армияи Советӣ дар Германия, Норвегияи Шимолӣ ва Югославияи Шарқӣ амалиёти ҷангиро бомуваффақият ба амал баровард.

Моҳи июни соли 1944 ИМА ва Британияи Кабир дар Франсияи Шимолӣ фронти 2-юмро кушоданд. 6 - 10 апрели соли 1935 қӯшунҳои советӣ таҳти фармондеҳии Василевский шаҳри Кёнигсберг (Калининград) - ро озод карданд.

Феврали соли 1945 Конференсияи Қрим доир шуд. Моҳҳои январ-апрели соли 1945 ҳудуди Полша ва қисми зиёди Чехослования, Пруссияи Шарқӣ, Померания, Силезия, Будапешт, Вена аз фашистони немис озод карда шуд.

 

Пакти таслимшавӣ

16 апрел қӯшунҳои Фронти 1-ум (фармондеҳаш Г.К. Жуков), ва 2-юми Белоруссия (фармондеҳаш К.К. Рокоссовский) ва Фронти 1-уми Украина (фармондеҳаш И.С. Конев) амалиёти Германияро сар карданд. 25 апрел қӯшунҳои советӣ гурӯҳи ниммиллионии душманро муҳосира намуда, онро ба 2 қисм ҷудо карданд. Қисмҳои пешгард Фронти 1-уми Украина ба дарёи Элба баромада, 25-уми апрел, дар маҳали Торгау бо қӯшунҳои Армияи 1-уми амрикоӣ вохӯрданд.

Дар Берлин ҷангҳои шадид авҷ гирифтанд… 8-уми майи соли 1945 дар Карлсхорсти наздикии Берлин ба акти таслимшавии бечунучарои Германия имзо гузошта шуд.

9-уми май рӯзи иди умумихалқӣ – Иди Ғалаба эълон шуд.

 

Умари ШЕРХОН

 

ШУМО НАЗАР Ё ПАЁМЕ ДОРЕД

_______________________________________________

Китобҳо

Flag Counter