Бонки миллии Тоҷикистон (БМТ) бо мақсади андешидани тадбирҳои саривақтӣ ҷиҳати пешгирӣ намудани таъсири хавфҳои эҳтимолӣ ба иқтисодиёти кишвар, коҳиш додани фишорҳои қурбӣ пайваста чораҳои заруриро андешида истодааст.
Мутобиқи “Дурнамои сиёсати пулию қарзии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои соли 2022 ва давраи миёнамуҳлат” дар давоми соли равон сиёсати қурбии ба реҷаи “шинокунандаи танзимшаванда, бе муайян ва эълон кардани ҳудудҳои тағйирёбии қурб” асосёфта татбиқ гардида истодааст. Тибқи реҷа, қурби пули миллӣ дар асоси таносуби талабот ва пешниҳоди асъори хориҷӣ дар бозори дохилӣ муқаррар гардида, БМТ дар ҳолатҳои аз эътидол зиёд тағйир ёфтани қурб, ба вазъи бозори дохилии асъор дахолат менамояд.
Вазъи имрӯзаи бозори дохилии асъор бо лапишҳои аз ҳад зиёди қурбӣ дучор гардида, чунин ҳолат дар аксари кишварҳои шарикони асосии савдои Ҷумҳурии Тоҷикистон низ ба назар мерасад.
Аз аввали соли 2022 қурби расмии доллари ИМА нисбат ба пули миллӣ дар сатҳи 11,30 сомонӣ боқӣ монда, аз санаи 8.03.2022 фарқият байни қурби расмӣ ва қурби фурӯши доллари нақди ИМА дар бозори ғайрирасмӣ то ба 15,9 фоиз мушоҳида гардид.
Сабабҳои асосии зиёд шудани фарқият байни қурби расмии доллари ИМА нисабти пули миллӣ ва фурӯши доллари нақди ИМА дар бозори ғайрирасмӣ, ин зиёд шудани талабот ба доллари ИМА, коҳиш ёфтани пешниҳоди асъор дар бозори байнибонкӣ, зиёд гардидани талабот ба асъори хориҷӣ аз ҷониби воридкунандагони молҳои ниёзи аввалия, коҳиш ёфтани вуруди интиқолҳои пулӣ ва боқӣ мондани тавозуни манфии савдои кишвар ва дигар омилҳо мебошанд.
БМТ бо мақсади коҳиш додани фишорҳои қурбӣ дар бозори дохилии асъор, пешгирӣ намудани лапишҳои аз ҳад зиёди қурбӣ ва фарқияти зиёд байни қурби расмӣ ва қурби фурӯши доллари нақди ИМА тасҳеҳи (коррексияи) якдафъаинаи қурби расмии доллари ИМА-ро дар санаи 9 марти соли 2022 анҷом дод.
Ҳамзамон, дар баробари анҷомдиҳии тасҳеҳи қурбӣ БМТ тасмим гирифтааст, ки бо мақсади қонеъ намудани талаботи норасоии асъор дар бозори байнибонкӣ мудохилаи (интервенсия) асъориро анҷом диҳад. Дар раванди анҷомдиҳии мудохилаи асъорӣ афзалияти аввалиндараҷа, ба дархости воридкунандагони молҳои ниёзи аввалия дода шуда, зина ба зина дархостҳои субъектҳои дигари хоҷагидорӣ низ қонеъ гардонида мешаванд.
Фишангҳои самараноки сиёсати қурбии БМТ, аз ҷумла тасҳеҳи (коррексия) қурбӣ ва мудохилаи (интервенсия) асъорӣ имкон медиҳад, ки норасоии пешниҳоди асъори хориҷӣ дар бозори дохилии асъор бартараф карда шуда, ба воситаи ташкилотҳои қарзии молиявӣ талаботи субъектҳои хоҷагидорӣ, аз ҷумла воридкунандагони молҳои ниёзи аввалия қонеъ гардонида шуда, воридот ва интиқоли маблағҳо тавассути низоми бонкии кишвар таъмин шуда, манфиати интиқолгирандагони маблағҳо аз хориҷи кишвар ҳимоя гардида, фаъолияти ҳаннотон дар бозорҳои ғайрирасмӣ маҳдуд карда шавад.
БМТ вазъияти сиёсати қурбиро зери мушоҳидаю таҳлил ва танзим қарор дода, барои таъмин кардани суботи бозори дохилии асъор ва муътадил нигоҳ доштани қурби пули миллӣ воситаю имконият ва захираҳои заруриро истифода хоҳад бурд.
Мулоқоти Ҳоким Холиқзода бо ҳайати Кумитаи ҳамкориҳои шимолии иқтисодии назди Президенти Ҷумҳурии Корея
4 марти соли 2022 Раиси Бонки миллии Тоҷикистон Холиқзода Ҳоким Ҳикматулло бо ҳайати Ҷумҳурии Корея таҳти роҳбарии раиси Кумитаи ҳамкориҳои шимолии иқтисодии назди Президенти Ҷумҳурии Корея ҷаноби Пак Чон Су, ки бо сафари корӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор доранд, мулоқот анҷом дод. Ҷаноби Пак Чон Суро дар вохӯрии мазкур Сафири фавқулода ва мухтори Ҷумҳурии Корея дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷаноби Квон Донг Сок, муовини раиси Кумитаи ҳамкориҳои шимолии иқтисодӣ ҷаноби Ким Бо Кйон, мутахассиси Кумита ҷаноби Ким До Вон ва дигарон ҳамроҳӣ намуданд.
Раиси Бонки миллии Тоҷикистон Ҳоким Холиқзода ҳайати меҳмононро мухтасар бо вазъи макроиқтисодӣ, аз ҷумла маҷмӯи маҳсулоти дохилӣ, рушди воқеии иқтисодиёт, сатҳи таваррум ва бо раванди мунтазами барқарор шудани фаъолнокии иқтисодиёт баъди пандемияи COVID-19 дар кишвар шинос намуд.
Раиси Бонки миллии Тоҷикистон барои рушди муносибатҳои устувори иқтисодӣ миёни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Корея ба роҳ мондани ҳамкориҳои мутақобилан судмандро дар бахшҳои гуногуни низоми бонкӣ, аз қабили таъмини устувории суботи молиявӣ, рушди низоми пардохт, идоракунии хавфҳо ва тақвият бахшидан ба низоми комплаенс, барпо кардани суратҳисобҳои муросилотии бонкҳои Тоҷикистонро дар бонкҳои Ҷумҳурии Корея муҳим арзёбӣ намуд.
Раиси Кумитаи ҳамкориҳои шимолии иқтисодии назди Президенти Ҷумҳурии Корея ҷаноби Пак Чон Су дар баробари муаррифии аъзои ҳайъат, инчунин дар бораи Кумита, ки бо иқдоми Президенти Ҷумҳурии Корея таъсис ёфтааст ва мақсади он, ки рушди муносибатҳо ва ҳамоҳанг кардани масъалаҳои муҳими иқтисодӣ мебошад, маълумоти мушаххас дод.
Ҷаноби Пак Чон Су изҳор дошт, ки намои имрӯзаи Тоҷикистон ва бунёд гардидани иншоотҳои наву замонавӣ аз пешрафти имрӯзаи Тоҷикистон дарак медиҳанд. Ҷаноби Пак Чон Су бо изҳори хушнудӣ ҳамакнун кушода шудани Сафорати Ҷумҳурии Кореяро дар Тоҷикистон истиқбол карда, фароҳам омадани шароити мусоид барои рушди ҳамкориҳои судманд ва тақвият бахшидани ҳамкории бонкҳои марказии ҳарду кишвар ва дар маҷмӯъ низоми бонкиро дар сатҳи сифатан нав арз дошт.
Раиси Кумитаи ҳамкориҳои шимолии иқтисодӣ Ҷаноби Пак Чон Су ҳамзамон диққати ҳозиринро ба як қатор барномаҳои муфид барои кишварҳои рӯ ба тараққӣ, ки аз ҷониби Ҷумҳурии Корея ба ҳайси як давлати донорӣ ва рушдёфта муҳайё мешавад, ҷалб намуд. Зикр карда шуд, ки Ҷумҳурии Корея барои давлатҳои рӯ ба тараққӣ Барномаи кӯмаки расмии Корея барои рушд (ODA) ва Қарзҳои имтиёзноки Фонди рушди ҳамкориҳои иқтисодии Корея (EDCF) татбиқ менамояд, ки ба ин кишварҳо барои гирифтани грантҳо ва қарзҳои дарозмуҳлати имтиёзнок имкон фароҳам меоварад. Мавсуф изҳор дошт, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон барои татбиқи барномаи ODA дар солҳои 2021-2025 дар қатори кишварҳои аввалиндараҷа (афзалиятдор) дониста шудааст, ки ин имкони мусоид аст барои рушди ҳамкориҳо дар бахшҳои низоми бонкӣ ва молия.
Зимни мулоқот номбурда инчунин аз тақвият додани ҳамкории судманд дар бахшҳои гуногуни тиҷоративу иқтисодӣ, бахусус низоми бонкӣ, рушди низоми пардохт, идоракунии хавфҳо ва тақвият бахшидани низоми комплаенс, баланд бардоштани маърифати молиявии аҳолӣ, барпо кардани муносибатҳои муросилотии бонкҳои тиҷоратии ду кишвар изҳори омодагӣ намуда, аз пайгирӣ намудани масъалаҳои дар мулоқоти имрӯза матраҳшуда дар баробари бозгашт ҳозиринро изҳори боварӣ кунонид.
Ҳамзамон, дар мулоқот ҷонибҳо лоиҳаи Ёддошти тафоҳумро, ки барои табодули таҷриба миёни Департаменти мониторинги молиявӣ ва Хадамоти иктишофии молиявии Ҷумҳурии Корея дар назар аст, мавриди муҳокима қарор доданд.
Дар охир Раиси Бонки миллии Тоҷикистон Ҳоким Холиқзода ба ҳайати Ҷумҳурии Корея аз таваҷҷуҳ нисбати низоми бонкии Тоҷикистон изҳори сипос намуда, кӯмаки техникии аз ҷониби Бонки марказии Корея аз соли 2018 инҷониб татбиқшавандаро кафили ҳамкориҳои шарикии самарабахш ва боэътимоди ҷонибҳо хонд. Зикр гардид, ки дар доираи кӯмаки мазкур 31 нафар кормандони Бонки миллии Тоҷикистон дар самтҳои аудити дохилӣ, идоракунии захираҳои байналмилалӣ, суботи молиявӣ ва низоми пардохт малакаи тахассусии худро баланд бардоштанд.
Маврид ба зикр аст, ки ҳайати Ҷумҳурии Корея таҳти роҳбарии Раиси Кумитаи ҳамкориҳои шимолии иқтисодии назди Президенти Ҷумҳурии Корея ҷаноби Пак Чон Су бо мақсади пайгирии тавофуқоти ҳосилшуда зимни сафарҳои Раиси Маҷлиси миллии Корея ва вазири корҳои хориҷии он ба Тоҷикистон дар соли 2021, аз 2 то 5 марти соли 2022 дар шаҳри Душанбе қарор дошта, бо як қатор вазорату идораҳои калидӣ ҷиҳати ба роҳ мондани ҳамкориҳои шарикӣ мулоқот баргузор менамоянд.
Шуъбаи матбуоти БМТ
