Пас аз шикоятҳои пайвастаи сокинони маҳаллаи «Сахӣ»-и н.Исмоили Сомонии пойтахт мухбири газетаи мардумии «СССР» сӯи ин маҳалла роҳ пеш гирифт. Ин маҳалла дар наздикии боғи Ғалаба, дар минтақаи «Нагорний» воқеъ буда, зимни қадамзанӣ дар кӯчаҳояш пеш аз ҳама ҷӯйборҳои пур аз ифлосӣ ва партов ба назар мерасад.
Бепарвоии сокинон ё масъулон?
Сокинон мегӯянд, ки дар ин бора борҳо ба раиси маҳалла низ арз кардаанд, вале ӯ бепарвогӣ зоҳир карда, аз чунин бархӯрди раис истиқоматкунандагон бетамизтар шуда, партовҳои маишии худро ба кӯча бароварда мепартоянд.
- Масъулону нозирон ҳар моҳ барои ҷамъ кардани маблағи обу барқ ва хизматҳои коммуналӣ дар мекӯбанд. Пули ҳамаи хизматҳоро сари вақт пардохт мекунем, лек чаро барои тоза кардани ҷӯйборҳои калон ва тоза нигоҳ доштани муҳити зист касе талош намекунад? Алалхусус, имрӯз, ки таҳдиди вабои аср-бемории сироятии коронавирус ҷиддитар шуда истодааст, сокинон ва масъулон нисбати баровардани партов бепарвогӣ зоҳир менамоянд?- иброз медорад яке аз сокинони ин маҳалла апаи Мавҷигул.
Зиндагӣ паҳлӯи партов
Баъди суҳбат бо сокинон маълум шуд, ки раиси маҳалла парвои беҳдошти сокинонро надошта, боре ҳам шанбегӣ ва ё ҳашар ташкил накардааст, ҳатто пеш аз ҷашни Истиқлолияти давлатии ҶТ, ки дар тамоми гӯшаву канори мамлакат корҳои ободонӣ ва сабзкорӣ сурат гирифтанд.
Новобаста аз он, ки сокинон ҳар рӯз назди дари хонаҳои худ ва ҷӯйборҳоро тозаву тамиз мекунанд, ифлосӣ ва партови кӯчаҳои дигар ба ин маҳалла оварда шуда, моли хонагӣ-гову гӯсфанду бузу хару мурғ, ки нигоҳдориашон дар ҳудуди пойтахт манъ аст, низ гузашта, кӯчаҳоро ифлос мекунанд.
Бар зами партову ифлосӣ, ки бӯйи ғализро ба атроф паҳн мекунад, боз ҳашароту ҷонварони зараррасон низ афзуда, мардум аз ин ифлосӣ ба дод омадаанд, лек касе садои онҳоро намешунавад: на раиси маҳалла ва масъулони н.И.Сомонӣ. Ва ин ҳам дар он замоне, ки раиси ш.Душанбе Рустами Эмомалӣ барои эҳёи Душанбеи нав-пойтахти давлати Тоҷикон ин қадар заҳмату талоши шабонарӯзӣ дорад.
Мо пайгирӣ мавзӯ ҳастем!
Исмоили Малик, СССР
(Нuman story)
Ошноии мо бо доктор Нодирхон Ҳакимов дар деҳаи Шкеви ноҳияи Дарвоз ғайричамшдошт сурат гирифт. Эшон писарамаи журналисти шинохтаи тоҷик Парвона Аҳрорӣ буда, зимни сафари ахир ба ин минтақа бону Парвона маро ҳам бо худ ба хонаи хешовандони падариаш ба деҳаи Шкев бурд. Нахуст мо ба ҳавлие даромадем, ки дар он падари мавсуф олим, адабиётшинос ва нависанда Зоҳир Аҳрорӣ таваллуд шудаанд. Имрӯз он ҳавлӣ соҳибони дигар дорад, вале чанд санге, ки ҳанӯз солҳои 1930-1940 дар ҳудуди ҳавлии падарии Зоҳир Аҳрорӣ қарор дошт, то ба ҳол арзи вуҷуд дошта, касе дар тӯли қариб 100 соли ахир кӯшиши онҳоро аз ҷой ҷумбондан накардааст-шкевчиҳо мегӯянд, ки ин сангҳо таърихи деҳаанд. Доктор Нодирхон Ҳакимов, ки ҷияни Зоҳир Аҳрорӣ аст, чанд хона болотар зиндагӣ мекунад.
Шогирди Исҳоқиву Ғуломову Калштейн
Доктор Нодирхон Ҳакимов Донишгоҳи давлатии тиббии Тоҷикистон ба номи Абӯали ибни Синоро соли 1980 бо тахассуси духтур-анестезиолог хатм кардааст. Ӯ мегӯяд, ки шогирди беҳтарин устодони давру замон ва аср буд, зеро ба ӯ Юсуф Исҳоқиву Минҳоҷ Ғуломову Лев Калштейн дарс гуфтаанду, дар 1 курс бо вай фарзандони Исҳоқиву Аҳмад Бобоқулов таҳсил намуда, яке аз табибони машҳури кишвар Белла Вовси низ аз ҳамгурӯҳони доктор Нодирхон ба ҳисоб меравад.
- Бештар аз ҳама бароям тағоям Зоҳир Аҳрорӣ ҳаққи устодӣ дорад, устод дар зиндагӣ. Худ, ки дар кӯдакӣ ва ҷавонӣ сахтиҳои зиёде кашида буд, моро низ намегузошт беҳуда пул сарф кунем. Эрка ҳам намекард ва ҳеҷ гоҳ ба даст пул ҳам намедод, аммо янгаи азизам гоҳ-гоҳе пинҳонӣ аз тағоям пул медод, то сарулибос бигирам, мегӯяд доктор.
14 соли 1 ҷарроҳи тоҷик дар Афғонистон
Пас аз хатми донишгоҳ доктор Нодирхон ба зодгоҳаш баргашта, солҳои зиёд дар Беморхонаи марказии н.Дарвоз ба ҳайси доктор-анестезиолог ва доктор-ҷарроҳ кор мекунад. Соли 2006 тавассути Барномаи тандурустии Бунёди Оғохон дар Тоҷикистону Афғонистон доктор Нодирхонро барои кор ба вулусволии ҳаммарзи Дарвоз-Нусвай мефиристанд ва мавсуф то соли 2019, яъне 14 сол дар ноҳияҳои Кӯф, Хоҳон, Шкай, Нусай ва Моҳимайи ин вилоят кор карда, яке аз нахустин нафаронест, ки гузаронидани амалиётҳои хурди ҷарроҳиро дар ин минтақа ба роҳ мондааст.
- Аз рӯи барнома мо бояд бештар дар самти ҳифзи саломатии модару кӯдак кор мекардем. Вақте дидам, ки сокинони деҳаҳои дурдаст аз варами кӯррӯда-апендитсит мемиранд, ба гузаронидани амалиётҳо сар кардам ва шояд дар тӯли 14 сол ҳазорҳо нафарро аз марг наҷот дода бошам. Дар муддати корӣ чанд шогирд омода кардааму айни замони онҳо, ки хатмкардагони донишгоҳҳои тиббии Файзободу Пули Хумрӣ, Тахору Мазори Шариф мебошанд, метавонанд амалиётҳои хурди ҷарроҳиро мустақилона анҷом диҳанд, - таъкид медорад доктор.
Пас аз баргаштан ба Ватан матбуоти афғонӣ дар бораи доктор соҳиб Нодирхон чанд матлабе навишта, аз эшон ба некӣ ёд карда буду сокинони Нусвай хоҳиш доштанд, ки «доктори шӯравӣ»-ро дубора баргардонанд. Вале бо назардошти вазъияти пандемия дар ҷаҳон ин кор ғайриимкон гашту доктор Нодирхон ҳамарӯза тавассути алоқаи телефонӣ аз кори шогирдони афғонаш воқиф аст. Эшон ҳоло ба нафақа баромада бошад ҳам барои маслиҳату машварат ҳар рӯз 1 маротиба ба беморхонаи ноҳиявӣ рафта меояд.
- Дар гузаронидани амалиёти мушкил ба бачаҳо кӯмак мекунам, аммо бештар назорат ва маслиҳат медиҳам, бигузор худашон анҷом диҳанд ва ёд бигиранд. Мо бояд ба онҳо роҳ кушоем, агар ин тавр ёд нагиранд, пас кай ёд мегиранд ва кӣ барояшон ёд медиҳад?, - иброз медорад ӯ.
Бояд гуфт, ки дар оғози авҷ ва хуруҷи бемории сироятии коронавирус Шералӣ Кабиров, тоҷири шинохта ва фарзанди барӯманди ин диёр ба Беморхонаи марказии н.Дарвоз 2 дастгоҳи нафасдиҳии сунъӣ ҳадя мекунад. Доктор Нодирхонро бошад ба Душанбе даъват менамоянд, то кор бо ин дастгоҳро ба хубӣ омӯзад. Доктор шабона ба роҳ баромада, дар тӯли 2 рӯз тамоми нозукиҳои кор бо дастгоҳи ИВЛ-ро дар Душанбе омӯхта, боз оҷилан ба Дарвоз бармегардад.
Фарзандони Тоҷикистон
Доктор Нодирхон Ҳакимов 5 фарзанд дорад ва ҳамаи онҳо дар гӯшаю канори Тоҷикистон машғул ба коранд. Фарзанди калонӣ Мастулло дар порки нави инноватсионию саноатии н.Дарвоз кор карда, фарзандони дигари эшон Исматулло ва Лутфия дар ш.Душанбе, яке дар маъмурияти ширкати такси «1111» ва дигаре бар боғчаи бачагона фаъолият доранд. Умия, духтари дигари доктор дар ш.Хуҷанд кору зиндагӣ дошта, Аслия-духтари хурдӣ дар ш.Норак умр ба сар мебарад. Фарзандону наберагон ҳамагӣ ҳар сол тобистон дар Шкев ҷамъ меомаданд, аммо имсол бо сабабаи пандемия на ҳамаи фарзандон ба деҳа омада тавонистанд. Доктор Нодирхон мегӯяд, ки дар куҷое набошанд, сарашон дар амн бошаду ба ин Ватан хизмат кунанд.
Ҷамила Ҳусейнова, СССР
Душанбе-Дарвоз-Душанбе
- Салом ба аҳли эҷоди газетаи мардумии СССР! Банда мухлиси ҳамешагии газета буда, ҳар 1 шумораи онро пурра хонда, ҳатто бо ҳамсояҳо сари ин ё он мақола баҳс ҳам мекунем. Маро чанд вақт боз 1 андеша машғул кардааст ва ин ҳам бошад Вазорати кишоварзии мамлакат ва функсияҳои он.
Имрӯз масъалаи обу беҳдошти замин ба Агентии беҳдошти замин ва обёрӣ, содироти меваю сабзавот ба Агентии содирот, заминҳои кишоварзӣ, чӣ лалмиву чӣ обӣ ва чӣ шӯрзадаву аз кормонда ба Кумитаи замин ва геодезӣ вобаста шудааст. Ба ғайр аз ин масъалаи танзими нарху навои бозор, ки Вазорати кишоварзӣ умуман аз ӯҳдааш намебарояд, ба Хадамоти зиддиинҳисорӣ ва дигар сохторҳои шаҳрӣ вогузор шуда, корхонаҳои воҳиди давлатие, ки зертобеи вазорати мазкур буданд, қариб, ки худашон фаъолияти хешро пеш бурда, масъалаи молиро низ мустақилона ҳал мекунанд. Ҳатто ҳамон малахе, ки ҳамасола дар ҷонамон задааст, хадамоти алоҳида шуд. Инҷо саволе ба миён меояд, ки Вазорати кишоварзии ҶТ ҳоло дигар барои чӣ лозим аст? Агар танҳо барои омодасозӣ ва баррасии чанд қонун бошад пас барои ин Маркази миллии қонунгузории кишвар ҳаст-ку?
Оё замоне нарасидааст, ки ин вазоратро барҳам дода, маблағи ҳамасола барои фаъолияти он ва кормандонаш ҷудо мешударо ба дигар самтҳо, аз ҷумла ичтимоиёт равона созем? Мутахассисони вазорат ҳеҷ гоҳ бе кор нахоҳанд монд!
Таваккал Нуров, нафақахӯр ва собиқадори соҳаи кишоварзӣ
Тавре сомонаҳои бархе аз лоиҳаҳои Созмони ҷаҳонии тандурустӣ хабар медиҳанд, танҳо дар 8 моҳи соли ҷорӣ аз касалиҳои сироятӣ дар олам 8 699 256 нафар фавтида, омори марги кӯдакони то 5 сола 5 093 588 нафарро ташкил медиҳад. Занони олам дар 8 моҳи соли равон 28 511 436 исқоти ҳамл намуда, 1 миллиону 126 ҳазору 507 нафар аз бемории ВИЧ/СПИД фавтидаанд.
Тоҷикистон - 8583
Аз 30 апрел то санаи 31 августи соли ҷорӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон 8583 ҳолати сирояти COVID-19 ба қайд гирифта шуда, то 31.08.2020 дар мамлакат 7376 (85,9%) нафар аз ин беморӣ шифо ёфта, бар асари он 68 нафар фавтидаанд. Тавре маркази матбуоти Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи ичтимоии аҳолии ҶТ хабар медиҳад, танҳо дар 1 шабонарӯз-аз 30 ба 31 августи соли равон 33 ҳолати нави сироятӣ ба қайд гирифта шуда, 84 нафар таҳти назорати табибон қарор дошта, 35 нафар бемор баъд аз табобат ба хона ҷавоб дода шудаанд.
Қазоқистон- 131 596
Бояд гуфт, ки вазъияти авҷу хуруҷ ва паҳни бемории сироятии COVID-19 дар кишварҳои ҳамсояи мо, аз ҷумла Қазоқистону Қирғизистон ва Ӯзбекистон низ то ба имрӯз нигаронкунанда боқӣ монда, то 1.09.2020 дар Ҷумҳурии Қазоқистон 131 596 нафар , дар Ҷумҳурии Ӯзбекистон-41 994 нафар ва дар Ҷумҳурии Қирғизистон 43 958 нафар аз ин беморӣ сироят ёфта ба қайд гирифта шудаанд. Шумораи сироятёфтагон аз COVID-19 дар ҷаҳон то 1.09.2020- 25, 485, 238 нафарро ташкил дода, аз ин шумора 16, 820, 067 нафар табобат ёфта, 850, 544 нафар фавтиданд.
Наздики 20 миллион ҷон бохт….
Аз маълумоти гурӯҳи байналмилалии волонтёрони Worldometer бошад то ба имрӯз дар 25,16 миллион сокини сайёра коронавирус ошкор шуда, то субҳи рӯзи якшанбе, 30 август, бар асари бемории COVID-19 846 772 тан ҷон бохта, зиёда аз 17,5 миллион мариз шифо ёфтааст.
Аврупо марзҳоро мебандад
Шумораи сироятёфтагон дар Аврупои Ғарбӣ вақтҳои охир бо сабаби бозгашти аврупоиҳо аз рухсатиҳо рӯ ба афзоиш дорад. Кишварҳо маҷбур шудаанд, ки чораҳои пешгирии уфунатро дубора пурзӯр карда, аз ҷумла, дар Олмон чорабиниҳои калон ҳадди аққал то охири соли равон манъ шудаанд. Венгрия аз 1 сентябр дар байни давлати ИА аввалин шуда, сарҳадҳои худро барои шаҳрвандони хориҷӣ дубора баста, ин иқдом тӯли 1 моҳ эътибор хоҳад дошт.
Украина – 116 978
Қаблан, марзҳоро ба рӯи хориҷиён-ҳамчунон ба муддати 1 моҳ Украина баста буд, ки дар он ҷо афзоиши ҳолатҳои сироятёбии тасдиқшуда то 29 август (2481 ҳолат), аз ҳама зиёдтар пас аз нуфузи уфунат ба кишвар гардид. Шумораи умумии сироятёфтагон ба 116 978 нафар расид, 2492 тан аз онҳо ҷон бохта, 56138 нафар сиҳат ёфтааст.
Россия – 985 436
Дар Россия шумораи сироятёбиҳои нав аз нимаи моҳи август аз марзи 5000 зиёд нашудааст. Тибқи маълумоти ситоди фаврии ин кишвар, то 29 август 985 346 нафар гирифторони коронавирус ошкор шудаанд, 17 025 тан ҷон бохта ва 804.383 нафар шифо ёфтаанд.
ИМА пешсаф!
Барангезандаи бемории COVID-19 аз замони хуруҷ дар охири соли 2019 дар музофоти Хубэйи Чин ба беш аз 210 кишвар ва қаламрав нуфуз намудааст. Теъдоди бештари сироятёфтагон дар ИМА-6,13 миллион, Бразилия- 3,84 миллион ва Ҳиндустон -3,53 миллион сабт шудаанд.
ВИЧ/СПИД - 1.126.507 нафарро бо худ бурд
Авҷу хуруҷ ва паҳни бемории сироятии коронавирус дар охири соли 2019 ва баҳори соли 2020, ки пайомадҳои нохуш дошт, имрӯз ба бемории №1-и олам мубаддал гашта, гӯё, ки касалиҳои дигарро аз байн бурд. Айни замон мо маргу мири одамонро аз коронавирус ҳисоб карда, дар бораи фавтидагон аз дигар бемориҳо қариб, ки фаромӯш кардаем. Ҳоло он, ки ҳамарӯза дар олам миллионҳо нафар дар пайи бемориҳои дигар мемиранду қариб, ки касеро марги онҳо ташвиш намедиҳад.
Тавре сомонаҳои бархе аз лоиҳаҳои Созмони ҷаҳонии рандурустӣ хабар медиҳанд, танҳо дар 8 моҳи соли ҷорӣ аз касалиҳои сироятӣ дар олам 8 699 256 нафар фавтида, омори марги кӯдакони то 5 сола 5 093 588 нафарро ташкил медиҳад. Занони олам дар 8 моҳи соли равон 28 511 436 исқоти ҳамл намуда, 1 миллиону 126 ҳазору 507 нафар аз бемории ВИЧ/СПИД фавтидаанд.
Шумораи нафароне, ки пас аз бемории саратон аз олам чашм пӯшидаанд 5 миллиону 503 ҳазору 611 нафарро ташкил намуда, аз касалии сироятии вараҷа 657 ҳазору 305 нафар, аз кашидани сигор 3 миллиону 349 ҳазору 932 нафар, аз алкоголизм (майпарастӣ) – 1 миллиону 676 ҳазору 23 нафар, худкушӣ – 718 ҳазору 597 нафар ва аз истифодаи маводи мухаддир ҳамасола 450-600 ҳазор нафар мемиранд.
Ин омори танҳо чанд сомонаест, ки ба соҳаи тандурустӣ дар ҷаҳон бахшида шудааст. Дар шумораи оянда мо ҳатман омори маргумирро аз бемориҳои дигар дар Ҷумҳурии Тоҷикистон пайгирӣ хоҳем кард.
Шералӣ Давлатов, СССР
Рустами Эмомалӣ, раиси ш.Душанбе дар арафаи ҷашни 29-умин солгарди Истиқлолияти давлатии ҶТ барои ҳавасмандгардонӣ ва кумак расонидан ба иштирокчиёну маъюбони Ҷанги Бузурги Ватании солҳои 1941-1945, шахсони ба онҳо баробаркардашуда ва кормандони раёсатҳои истифодабарии роҳҳои ноҳияҳои ш.Душанбе, ки дар ободонии пойтахт саҳми арзанда мегузоранд, 4 913 300 сомонӣ маблағ ҷудо намуд.
Тибқи дастури раиси ш.Душанбе тақсимот ва супоридани маблағҳои аз ҷониби МИҲД-ҳои пойтахт бояд то 8.09.2020 ба роҳ монда шавад.
Наташа-бонуи нозукадо бо як дидан Дилшодро, ки ҷавони хушқаддуқомату зебое буд, шефта гардидаву зуд робита барқарор карда, шарт монд, ки ба ивази шаҳрвандӣ зани тоҷикияшро раҳо кунад; Дилшод баъди 3-рӯз ҷавонзанашро, ки ду кӯдаки хурдсол дошт телефонӣ талоқ дод;
Модари Шариф бо исрор аз фарзандаш, ки дар Самара муҳоҷир буд таъкид кард, ки наварӯсаш беҳунару бадмуомила аст, аз ин рӯ ҳар чи зуддтар занг зада, талоқашро диҳад;
Дар саҳни донишгоҳ ҳамкурсон Салимаро, ки шавҳрааш аз бесатр ба дарс рафтанаш воқиф шудаву аз Омск телефонӣ талоқаш додаасту ҳой-ҳой гиря дошт, ором кардаву тасаллояш медоданд...
Муҳоҷират таркиби луғавии забони моро бо вожаву ибораи телефонталоқ ва талоқи телефонӣ қавӣ, вале бунёди оиларо заиф гардонидааст. Агар шахсан ман 4 арӯси телефонталоқро шиносам, пас мутмаъинан дар миқёси кишварамон сафашон кам нест. Кор ба дараҷае расидааст, ки ҷавонзаноне, ки шавҳарҳояшон дар муҳоҷиратанд, аз садои телефон банди дилашонро ларза мегирад, ки мабодо...
Мову Шумо хуб медонем, ки ин амали номатлуб дар хонадони Тоҷик собиқа надошту дар Шариати Ислом ин зуҳуроти зишт бегона аст. Нигаронии падарону модарон дар он аст, ки чаро Шӯрои уламои Тоҷикистон ба осонӣ ва бемуқовимат телефонталоқро шаръӣ намуданд. Талоқ низ мисли никоҳ масъулияти бузургеро тақозо дораду садсолаҳо аҳён-аҳён дар хонадони Тоҷик дар ҳузури волидайну шоҳидон, баъди баррасии масъала, сабабҳо ва дайни гуноҳ сурат мегирифт ва аз ин рӯ аксаран одобу шарму шариат пеши роҳи хонавайрониро мегирифт; ҳоло хеле осон, аз 5000 километр дур бе шарту шоҳид телефонро мегиранду талоқ медиҳанд. Бисёр мехостам назари Шумо хонандагони азиз ва фақеҳони саршиноси кишварамонро перомуни ин масъала бифаҳмам. Мо Метавонем!
Абдуқодири АБДУҚАҲҲОР
журналист
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
- Деваштич: об нест, барқ проблема, картошка сӯхт... Назар
- Асрори мадрасаи Хоҷа Сарбоз Назар
- “Стратегияи давлатии муқовимат ба коррупсия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030” Назар
- Резаахбор Назар
- Бародар қарори судро иҷро намекунад… Назар
- Таъминот кори мактаб нест Назар
- Абуҳанифа: таоруфи миллӣ ва Ислом Назар
- Беадолатӣ дар футболи тоҷик Назар
- Редаксия супориш дод: Чилучорчашма рав! Назар
- «Мардон» - мушкили №1 дар Душанбе Назар
- Дар як сатр Назар
- Адвокати хайрхоҳ меҷӯям… Назар
