Мирзо Содиқ  адиб ва журналист аз н. Шамсиддини Шоҳин меҳмони ҳафтаномаи СССР шуда, гуфт, пас аз Ковид-19 шеъре дар бораи дарёи деҳаам навиштам ва ин дарё буд, ки ман сиҳҳат ёфтам:

Яке аз дарёҳои шояд кутоҳтарин ва бовиқортарини Дашти Ҷум Ниёб мебошад ва масоҳати он аз сарчашма то резишгоҳ ба дарёи Панҷ 40-50 км аст. Ин дарёи саркаш аз қаторкӯҳҳои Ҳазрати Шоҳ ва Дарвоз тавассути кӯҳи баландтарин дар вилояти Хатлон сарчашма мегираду садҳо чашмаю наҳрҳоро ба худ мутеъ намуда, ба дарёи Панҷ ниҳон мегардад:

Сангоби Ниёби ман ҳама рангинай,

Ҳар санги дарунаш орӣ аз оҳу кинай.

Дониста бимон пой, ки санг дорад ҷон...

Таҳкурсии хонадони мо саргинай.

ДЕБОЧА

Иосиф Виссарионович Сталин яке аз шахсиятҳои барҷастаи асри ХХ моҳи апрели соли 1922 дар Плениуми КМ КПСС Котиби генералии ҳизб интихоб шуда  31 сол роҳбари он буд.

Вай дар шароити пеш омадани хатари ҷанг дар солҳои Ҷанги Бузурги Ватании солҳои 1941 – 1945 дар фаъолияти серсоҳаи ҳизб оид ба мустаҳкам гардондани иқтидори мудофиавии СССР, торумори Германияи фашистӣ ва Японияи милитаристӣ мавқеи роҳбарикунандаро ишғол мекард.

6 майи соли 1941 И. В. Сталин Раиси СКХ СССР (аз соли 1946 – Раиси Совети Вазирони СССР), 30 июни соли 1941 раиси Комитети давлатии мудофиа, 19 июл Комиссари халқии мудофиаи СССР, 8 август Сарфармондеҳи Олии Қувваҳои мусаллаҳи СССР таъйин гардид.

Сталин ҳамчунон аъзои Бюрои Сиёсии КМ ВКП (б) (1919 – 1952), аъзои Президиуми КМ КПСС (1952 – 1953), аъзои Комиҷроияи Интернатсионали Коммунистӣ (1925 – 1943), аъзои КИМ – и умумироссиягӣ (аз с. 1917), аъзои КИМ – и СССР (аз с. 1922), депутати Совети Олии СССР (даъвати 1 – 3) буд.

Ана ҳамин гуна шахси муқтадир, ба гуфти ҳарифонаш бераҳму ғаддорро генерали армия Иосиф Апанасенко дар ҳузури умум дашном додааст. Сталин дар посух баракс фармондеҳи саркашро ором кунонд. Чизе нагуфташ…

АПАНАСЕНКО

Иосиф Родионович Апанасенко, кист ӯ? Пештоз мегӯем, ӯ яке аз чаҳор генерали маъруфи советист, ки дар давраи Ҷанги дуюми ҷаҳон ҳалок шудааст. Лашкаркаши Армияи Сурхи коргару деҳқон, генерале, ки бо худсарӣ ном бароварда буд. Аммо ӯро ҳодисаи дар Кремл ба вуқуъ пайваста, моҳи октябри соли 1941 машҳуртар гардонд. Аммо ҳамааш бо навбат. Пеш аз ҳама чанд сухан дар бораи ҳаёту фаъолияти Апанасенко.

Номбурда дар оилаи деҳқони камбағал, дар Ставропол ба дунё омадааст. Овони наврасӣ дар хонаи бойи деҳа муздурӣ кардааст. Чанд муддат даҳмарда (чӯпон) ҳам буд. Ҳамагӣ ду сол дар мактаби ибтидоии деҳа таҳсил намуда (онро ҳам тамом накардааст).

Худи ӯ баъдҳо изҳор дошта буд, ки ман то ба хизмати аскарӣ одами комилан бесавод будам. Ва ин ҳолат минбаъд дар пешрафти ӯ дар хизмати ҳарбӣ халал ворид сохт. Ва ифодаи «нимчамулло» то охири умр ӯро думболагир шуд.

Аммо Иосиф Родионович хондан метавонист…

АСКАРӢ

Иосиф Родионовичро соли 1911 ба хизмати аскарӣ хонданд, дар синни 21 – солагӣ. Ӯ ҳамчун пулемётчӣ хизмат оғоз кард. Баъди ду соли хизмат вай аллакай унтер – офитсер (унвони командири хурд дар армияи подшоҳӣ) буд.

Дар Ҷанги якуми ҷаҳон Иосиф ҳамчун ҷанговари далер корнамоӣ нишон дод ва дар рафти ин ҷанг бо ду медали Георгӣ ва се салиби Георгӣ мушарраф гашт. Ҷангро Апанасенко дар рутбаи прапоршикӣ ва вазифаи командири ротаи пулемётчиён хотима бахшид.

17.10.1991. Дар СССР оператори ГласНет, аввалин шабакаи дастрасӣ ба Интернет ба фаъолият шурӯъ кард.

18.10.1920. Аз 18 то 21 октябр дар бинои Хонаи матбуоти Маскав якумин Анҷумани нависандагони пролетарӣ оғоз шуд. Дар он Оинномаи Иттифоқи умумирусиягии нависандагони пролетарӣ қабул карда шуд ва Иттифоқи нависандагони пролетарӣ созмон ёфт.

18.10.1918. Дар РСФС Декрети таъсиси ҷумҳурии мухтори Қрим дар ҳайъати РСФСР ба тасвиб расид. С.1954 мухторияти Қрим барҳам дода шуд ва Қрим ба вилоят табдил ёфт. С.1954 бошад Никита Хрушев ин вилоятро ба РСС Украина ҳадя намуд.

18.10.1929. Нахустин парвози тайёраи мусофирбари «К-5», ки онро муҳандис К.А.Калинин тарроҳӣ намуд. «К-5» аввалин тайёраи шӯравӣ шуд, ки бо теъдоди зиёд сохта мешуд. Он то с.1940 асоситарин тайёраи мусофиркаши Аэрофлот ба шумор мерафт.

18.10.1941. Дар пойтахти Япония-шаҳри Токио яке аз маъруфтан ҷосусони шӯравӣ Зихард Зорге (Рамзай) ба ҳабс гирифта шуд. Ӯ аз зумраи ҷосусони дараҷаи аввали шӯравӣ маҳсуб меёфт, ҳатто рӯзи дақиқи ҳуҷуми Гитлерро ба СССР хабар дода буд.

18.10.1991. Дар СССР охирин нишасти Раёсати Шӯрои Олии СССР доир шуд.

19.10.1918.Дар Русияи Шӯравӣ Коммунаи меҳнатии немисҳо таъсис дода шуд. Ин коммуна баъди 5 сол ба Ҷумҳурии мухтори немисҳои Поволже табдил дода шуд ва с.1941, баъди ҳуҷуми немисҳо ба СССР дубора барҳам дода шуд.

19.10.1956.СССР бо Япония эъломияи муштаракро ба имзо расониданд, ки тибқи он ҳар 2 кишвар аз ҳолати ҷангӣ берун омада, равобити дипломатиро барқарор мекарданд. Тибқи эъломия СССР ӯҳдадор шуд, баъди имзои созишномаи сулҳ 2 ҷазираи Курил-Хабомаи ва Шикотанро ба Япония баргардонад. Аммо ин созишномаи сулҳ ба имзо нарасид.

20.10.1929.Дар СССР КМ ВКП(б) расман коллективикунонии оммавиро эълон кард.

21.10.1948. Иттиҳоди Шӯравӣ ба СММ пешниҳод кард, ки тамоми силоҳи атомӣ дар курраи Замин нест карда шавад. Аммо СММ таклифи СССРро рад намуд.

21.10.1968.Дар Тошканд аввалин Ҷашнвораи синамоии кишварҳои Осиё, Африқо ва Амрикои Ҷанубӣ ифтитоҳ ёфт.

21.10.1980.Дар пленуми КМ ҲКИШ Михаил Горбачев котиби аввалин ҳизбии ш.Ставропол аъзои Бюрои Сиёсӣ интихоб шуд.