Иди байналмилалии меҳнаткашон,

Рӯзи якдилии коргарони тамоми ҷаҳон,

Рӯзи азназаргузаронии қувваҳои меҳнаткашони ҳамаи мамлакатҳо

Конгресси 1-уми Интернатсионали 2 (июли 1889, Париж) ба хотири коргарони Чикаго, ки 1 майи соли 1886 бо талаби рӯзи кори 8-соата корпартоӣ карда, ҳангоми намоиши осоишта аз тарафи политсия тирборон шуда буданд, қарор дод ҳар сол 1 май намоиши оммавии меҳнаткашон ташкил карда шавад.

Дар Империяи Россия Якуми Май бори аввал соли 1890 дар Варшава, соли 1891 дар Петербург (ҳозира Санкт - Петербург) доир шуд.

Дар СССР якум (соли 1918) ва дуюми май (23 апрели соли 1928) рӯзи ғайрикорӣ эълон карда шудааст. Чунин омада дар қомуси даврони шуравӣ.

Аҷаб давре

Даврони шуравӣ идҳои зиёде доштем. Ба мисли 23 феврал, 8-уми март, 1-уми май, 9-уми май, 7 ноябр, Соли нави милодӣ – 1 январ. Аз ин миён, аз ҳама зиёд, дар таҷлили ҷашни 1 - уми май сокинони ватани паҳновари советӣ зиёд хурсандӣ мекарданд.

Аз хурд то бузург ба ин ҷашн омодагӣ мегирифтанд. Ҳамасола дар ин рӯз гирдиҳамоиву паради меҳнаткашон, сар аз маркази ноҳияву шаҳрҳо, вилоятҳо ва пойтахти кишвару ҷумҳуриҳои бародарӣ бо тамоми ҳашамат ид карда мешуд. Фавҷ - фавҷи одамон ба кӯчаҳо мерехтанд. Аз субҳ то дили шаб ҳама хурсандӣ мекарданд. Шодиву нишоти хурдсолону наврасон, ҷавононро ҳадду канор набуд.

Мо низ интизори ин иди фараҳбахш будем. Замони бачагӣ то маркази ноҳия 8 км масофаро тай мезадем, то аз консерту гӯштингирии идона дер намонем. Бо як шишаи «Лимонад», «кулёк»-и семичка, дар офтоби қуроғ роҳат мебурдем. Дар ҷавонӣ, дар шаҳри Душанбе, аз «Тоҷиктекстил» то саргаҳи парад аллакай хотирболида мегаштем. Аҷаб давру даврон доштем.

1 май – ҷашни бедории заҳматкашон

Чунин унвон дода буд, газетаи «Нидои ранҷбар» (ҳоло «Коммунисти Тоҷикистон») матлаби 1-уми майии худро соли 1992 (№10, 30 апрел).

Иди якуми май, аз ҷумлаи он ҷашнҳоест, ки дар саросари кишварҳои ҷаҳон таҷлил мешавад. Дар мамлакатҳои гуногун онро бо тарзи мухталиф ном мебаранд: Иди байналхалқии заҳматкашон, Рӯзи коргар, Иди кор, Рӯзи якдилии коргарони тамоми ҷаҳон, Рӯзи азназаргузаронии қувваҳои заҳматкашони ҳамаи мамлакатҳо ва ғайра.