Қадаҳи Петри Бузург
25.08.1941 дар Иттиҳоди Шӯравӣ фармони №0320 ба имзо расид, ки ба аскарони Артиши Сурх додани 100 гр арақро дар рӯз қонунӣ кард. Муаррихон дар бобати ин иқдоми роҳбарияти Шӯравӣ назари мутафовит доранд. Баъзе таълимоти алкулии ҷанговарони Артиши Сурхро вежагии муайянкунандаи ғалаба дар ҷанг медонанд ва иддаи дигар бар инанд, ки шаробхорӣ дар артиш сабаби майлу рағбат пайдо кардани як насли мардони шӯравӣ ба майнӯшӣ шуд.
Таърихи таъмини аскарони рус бо маводи алкулӣ чандин садсола пеш аз болшевикон шуда, ба замони Петри I бармегардад. Маҳз ӯ аввалин шуда ба аскарон нӯшонидани шаробро иҷозат дод. Ин анъана ба низомиёни рус бисёр писанд омад ва аз авохири қарни ХVIII ба аскарони қатории Артиши Русия дар замони ҷанг 3 қадаҳ (чарка) "шароби нонӣ" ва ба аскарони ғайриқаторӣ бошад 2 қадаҳ дар тӯли ҳафта шароб муайян карда шуд. Дар флоти баҳрӣ ҳам вазъият чунин буд.
Миллатгароии гурҷӣ
Санаи 08.08.2008 Артиши таҷҳизёфтаи Гурҷистон бо фармони Михаил Саакашвили сарҳади Осетияи Ҷанубиро убур кард ва пойтахти ин кишвари кучак-шаҳри Цхинвалро мавриди таҷовуз қарор дод. Баъзе мунаҷҷимон ҳатто рӯзи ҳуҷумро ҳам санаи наҳс муаррифӣ карданд. Ин 5-умин ҷанги гурҷиву осетин буд, ки бо амри тақдир ҳамаги 5 рӯз тӯл кашид. Инчунин ҷанги осетину гурҷӣ аввалин муноқишаи миллӣ дар Гурҷистони пасошӯравӣ буд, ки ба ҷанги тамомайёр миёни ин 2 халқият хотима ёфт. Сарчашмаҳои даргирии гурҷиҳо бо 2 халқияти хурди кишварашон-осетинҳо ва абхазҳо таърихи тӯлонӣ дорад. Апрели с.1922 ҳукумати шӯравӣ дар қисмате аз Гурҷистон Вилояти мухтори Осетияи Ҷанубиро таъсис дод. Мегӯянд, осетинҳо дар барқарории ҳукумати Шӯравӣ дар Гурҷистон нақши асосӣ бозиданд ва Маскав туҳфае ба ин халқият кард. Замони Сталин ҳама ҷо ором буд ва гурҷиву осетин бо ҳам ҳеҷ мушкиле надоштанд. Кишвари кучаки осетинҳо 6,5% ҳудуди Гурҷистонро (3,84 ҳазор км кв.) ташкил медод ва дар он осетинҳо, гурҷиҳо, русҳо ва яҳудиён канори ҳам сукунат доштанд. Вазъият баъди дамидани боди бозсозӣ якбора тағйир ёфт.
Фарзанди 13-ум
Хиёнати генерал-лейтенант Андрей Власов ва ба хизмати немисҳо гузаштани ӯ барои таърихнигории шӯравӣ яке аз ногувортарин ҳаводиси ҷанг ба шумор меравад. Албатта афсарони дигари Артиши Сурх (АС) ҳам буданд, ки ба тарафи немисҳо гузашта буданд, аммо ӯ миёни онҳо аз ҳама олирутба ва маъруф буд.
Андрей Власов с.1901 дар деҳаи Ломакинои вил.Нижегородск, дар оилаи серфарзанд ба дунё омад. Ӯ фарзанди 13-уми хонадон буд ва оилаи онҳо дар камбағалӣ мезист. Бо вуҷуди ин, ба семинарияи динии Нижний Новгород дохил шуд, лек инқилоби болшевикӣ ба таҳсили динии генерали оянда хотима бахшид. Соли 1919 ба АС даъват шуда, дар ҷанги шаҳрвандии Русия фаъолона ширкат варзид. Баъди хатми ҷанг дар АС боқӣ монда, с.1929 курсҳои олии фармондеҳии "Выстрел"-ро хатм кард. Соли 1930 ӯро ба сафи Ҳизби коммунист пазируфтанд. Соли 1935 ба Академияи ҳарбии ба номи Фрунзе шомил шуд. Августи с.1937 командири полки 133-и тирандозӣ таъйин шуда, тирамоҳи с.1938 ӯро ба ҳайси машваратчии ҳарбӣ ба Чин фиристоданд.
Аморати ваҳҳобӣ
Шаби 7.08.1999 дастаҳои "Бригадаи исломии посдорони сулҳ" таҳти роҳбарии Шомил Басаев ва Хаттоб ба ноҳияи Ботлихи Доғистон ворид шуданд. Амалиёти ҷангиён "Ғозӣ Муҳаммад" ном гирифт ва маҳз ин амалиёт заминасози шикасти Ичкерияи мустақил гардид. Қафқоз, хосса, навоҳии шимолии он барои Русия ҳамеша як нуқтаи доғ ба шумор мерафт. Русҳо барои ишғоли Қафқози Шимолӣ заҳмати зиёд кашиданд. Муқовимати мардуми бумии Доғистон ва Чеченистон бо сарварии Шомили доғистонӣ солҳои зиёд идома дошт ва русҳо дар ин ҷанг талафоти аз ҳама сангин доданд. Пошхӯрии СССР ва насими истиқлол шояд ба чеченҳо бештар аз дигарон таъсир расонида буд. Ҳаводиси сиёсӣ дар ин ҷумҳурии кӯчак бо суръат ба вуқуъ мепайвастанд.
Аълочии матбуоти Тоҷикистон, Аълочии фарҳанги Тоҷикистон, дорандаи медали 100-солагии матбуоти Тоҷикистон, Гулчеҳра Фозилова, ки маъмулан миёни журналистон чун “апаи Гулчеҳра” маъруф аст, метавон гуфт умри худро дар хидмати матбуоти тоҷик сипарӣ намуд. Ӯро бе ҳеҷ мубоҳот мешавад Модари Матбуоти Тоҷик ном бурд. Апаи Гулчеҳра наздики 50 сол дар идораи рӯзномаи “Ҷавонони Тоҷикистон” заҳмат мекашад ва нисбати ҳамаи қаламкашон ҳисси модарона дорад.
Дар хидмати қалам
Апаи Гулчеҳра дар зиндагии худ фарозу нишеби зиёдеро таҳаммул кардааст. Ин шахси наҷиб дар оилаи шахсони оддӣ ба дунё омадааст. Падараш дар яке аз муассисаҳои давлатӣ посбон ва модараш замоне фаррош, сипас хонашин буданд. Соли 1967 падар аз дунё реҳлат кард ва ӯ аз ҳамон овони мактабхонӣ бори дӯши зиндагиро ба ӯҳда гирифта, дар қатори хондан кор ҳам мекард.
"Гуфтугӯ дар танҳоӣ"
22.07.1989 дар Тоҷикистон "Қонуни забон" қабул шуд. Тибқи ин Қонун забони тоҷикӣ забони давлатии РСС Тоҷикистон эълон карда шуд. Ин қонунро шояд аз ҳама қонуни машҳури РСС Тоҷикистон мешавад муаррифӣ кард. Дар қалби кишвари шӯравӣ тоҷикон яке аз аввалинҳо шуда, ба фарҳанги миллии худ рӯ оварданд. Албатта, эҳёи ин фарҳанг роҳи тӯлонӣ дошт. Баъзе аз муаррихин оғози ин равандро ба солҳои 1960 ва бо ба сари қудрат омадани Турсунбой Улҷабоев рабт медиҳанд. Улҷабоев 5 сол ба Тоҷикистони шӯравӣ роҳбарӣ кард ва бо чанд тан аз ҳаммаслакони наздикаш, тавассути Хрушев аз вазифа сабукдӯш шуд. Ӯ воқеъан барои ҷумҳурии шӯравии Тоҷикистон хизмати зиёд кардааст. Дар асл тамоми дастовардҳои РСС Тоҷикистон дар соҳаи истеҳсоли барқ маҳз дар давраи ӯ тарроҳӣ ва баъдан тавассути роҳбарияти баъдӣ амалӣ шуданд. Улҷабоевро дар шакли бисёр таҳқиромез аз вазифа сабукдӯш карданд ва ин сиёсати ҳукумати баъдиро тағйир дод. Ҷаббор Расулов, ки Улҷабоевро ҷойгузин кард, ба андешаи муаррихин шахси бисёр ростқавл ва хоксор буд, лек танҳо иҷрокунандаи фармони Маскав буд ва аз худ ҳеҷ истиқлоле намоиш намедод.
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
- Деваштич: об нест, барқ проблема, картошка сӯхт... Назар
- Асрори мадрасаи Хоҷа Сарбоз Назар
- “Стратегияи давлатии муқовимат ба коррупсия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030” Назар
- Резаахбор Назар
- Бародар қарори судро иҷро намекунад… Назар
- Таъминот кори мактаб нест Назар
- Абуҳанифа: таоруфи миллӣ ва Ислом Назар
- Беадолатӣ дар футболи тоҷик Назар
- Редаксия супориш дод: Чилучорчашма рав! Назар
- «Мардон» - мушкили №1 дар Душанбе Назар
- Дар як сатр Назар
- Адвокати хайрхоҳ меҷӯям… Назар
