Шаби 2.06.2019 дар деҳаи Навободи ҷамоати деҳоти «Қизил-қалъа»-и н.Хуросони вилояти Хатлон аз бедодии сел 1 нафар фавтида, беш аз 25 хоҷагӣ валангор шуд. Мухбири СССР аз ҷои ҳодиса дидан намуд. Сел ҳамчунин хонаҳои мардум, иншоотҳои хизматрасонӣ ва заминҳои кишоварзиро хароб кардааст. Дар ҷои ҳодиса раиси вилояти Хатлон Қурбонзода Ҳаким, раиси ноҳия Сафарзода Раҳматулло ва муовини вазири МЧС низ қарор доштанд ва ба сокинони осебдида ваъда доданд, ки дар муддати кӯтоҳ кӯмак хоҳанд кард. Кормандони идораи суғуртаи ноҳия низ хона ба хона гашта, аз сокинон пурсид, ки ҳар нафаре агар хонаашро суғурта карда бошад, зарарҳоро пардохт хоҳанд кард. Чунин сели шадид 4 сол қабл ҳамин деҳаро валангор карда, ҷони чанд нафарро бурда буд.

Баҳодур Уроқов, СССР, вилояти Хатлон

   Бо гузашти 2 рӯз аз офати табиӣ, дар деҳаи Рӯзи обноки ҷамоати деҳоти Ёрии ш.Панҷакент ва зери селоба мондани 2 нафар, ҷасади Раҳмонов Рӯзимуроди 38 соларо то ҳол пайдо накардаанд. 

   Баъди нисфирӯзии санаи 4-уми июн, дар деҳаи Рӯзи обнок пас аз боришоти борону жола, якбора сели азим меояд. Оби сел аз сой баромада, дар натиҷа 1 хонаро, ки дар наздикии сой қарор дошт пурра шуста, бо худ 2 нафар Раҳмонов Суннатулло соли таваллуддаш 1981 ва Раҳмонов Рӯзимурод соли тав 1964-ро мебарад. Ба наҷотдиҳандагон муяссар мешавад, ки ҷасади Сунаттуллоро худи ҳамон рӯз пайдо кунанд, аммо то ба ҳол ҷисми Раҳмонов Рӯзимурод пайдо нашудааст. 

   Инчунин 5 нафари дигар, ки аз ин офати табии зарар дидаанд, ба беморхонаи марказии ш.Панҷакент интиқол ва бистарӣ карда шудаанд. Ба гуфтаи шоҳидон ва сокинони ҳамин деҳа, наҷотдиҳандагони водии Зарафшон, ихтиёриён ва сокинони деҳа, дарёи “Зарафшон” ва соҳилҳои онро кофта истодаанд. Корҳои бартарафкунӣ дар ин деҳа идома дошта, ҳаҷми хисороти расида то ҳол пурра муайян нашудааст. 

Хуршед Фозилов, ш.Панҷакент, махсус барои СССР

   Боду ҳавои сербориш рузҳои охир сабабгори омадани сел дар ҳудуди 1 қатор минтақаҳои кишвар гардид. Тавре ба мухбири СССР дар маркази матбуоти Кумитаи ҳолатҳои фавқуллода ва мудофиаи граждании назди Ҳукумати ҶТ хабар доданд, аз ҷумла, 1.06.2019 дар натиҷаи боришоти шадид ҳудуи деҳаи Оби Шифо ҷамоати деҳоти Чоргултеппа аз ҷониби ҷамоати деҳоти Лоҳури н.Рӯдакӣ сел поён фаромада, ба 70 қитъаи заминҳои наздиҳавлигӣ зарар расонида, ба таҳхонаҳои 8 хонаи истиқоматӣ обу лойқа ворид гашт. Хисороти ҷонӣ ба қайд гирифта нашудааст.

   Дар қаламрави деҳаи Гулистони ҷамоати Гулистони н.Восеъ, деҳаи Сурхоби ҷамоати Ғалаба, деҳаи Истиқлоли ҷамоати Зафар ва деҳаи Куҳдомани ҷамоати Ватани н.Фархори вилояти Хатлон ва шаҳрҳои Конибодом, Исфара ва Бобоҷон Ғафурови вилояти Суғд сел ба заминҳои кишт, роҳҳои мошингард ва қитъаҳои наздиҳавлигии сокинон зарари ҷиддӣ расонд. Дар ш.Конибодоми вилояти Суғд боронҳои пуршиддати сабаби омадани сел шуда, 11 хонаи истиқоматии сокинон зарар дид. 

    Ҳоло дар маҳалҳои офатзада комиссияи ҳолатҳои фавқулодаи ноҳияҳо фаъолият карда, барои бартараф намудани оқибатҳои офати табиӣ чораҳои лозима андешида мешаванд. Техникаи махсус барои тоза кардани маҳалҳои селзада ҷалб шуда, барои анҷом додани корҳои бартарафсозӣ дар деҳаҳои зарардида, қарор қабул гашт, ки сарбозон ва афсарони қисмҳои ҳарбии Кумитаро ҷалб намоянд.

   2.06.2019 дар деҳаи Меҳнатободи ҷамоати деҳоти Қизилқалъаи н.Хуросон ва 2 деҳоти ноҳияҳои Фархору Восеи вилояти Хатлон дар натиҷаи боришот селобаҳо омада, ба  заминҳои наздиҳавлигӣ, 1 бинои ёрирасон ва 1 кӯпрук, ки  деҳаи Меҳнатободро бо шоҳроҳи Бохтар-Душанбе  мепайвандад, зарар расонид.   Мутаассифона, дар натиҷаи омадани сел сокинони 18-солаи деҳаи Мехнатободи ҷамоати деҳоти Қизилқалъаи н.Хуросон  ба ҳалокат расид. Дар ҷойи ҳодисаҳои рухдода мониторинги 24-соатаи сатҳи об дар дарёҳо аз ҷониби кормандони Кумита гузаронида шуда истодааст.

    Имрӯз, 4.06.2019, соати 11-30 сокинони деҳаи Оқсойи ноҳияи Боткони Ҷумҳурии Қирғизистон, ки савори мошини КАМАЗ буданд, дар роҳи ҳаракати мошини сабукрави шахсии шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон, истиқоматкунандаи ш. Исфара, ҷамоати деҳоти Ворух, маҳаллаи Қалъача Ғанизода Шаҳбоз, соли таваллудаш 1991, ки дар самти Исфара-Ворух ҳаракат дошт, дар ҳудуди даромадгоҳи деҳаи Оқсой барқасдона монеъа эҷод намуда, баъдан ӯро барои роҳ надодан ба мошини КАМАЗ муттаҳам ва мошини ӯро сангборон кардаанд, ки дар натиҷа шишаи оқиби мошин пора-пора гардидааст. Дар ин бора Иқбол Илёсзода, котиби матбуотии раиси ш.Исфара хабар дод.

   Ғанизода Шаҳбоз бо ҳамроҳии модарашу кӯдаки 6-7 солааш, инчунин 1 хешованди дигари ӯ аз шаҳри Исфара ба Ворух бармегаштанд. Тавре аз маълумоти фаврӣ бармеояд, кӯдаки 6-7 солаи Ғанизода Шаҳбоз аз ин ҳодиса ва даҳшатнокии амали қирғизҳо сахт тарс хӯрдааст ва ӯро барои муоина ба беморхона бурдаанд.

    Амали тарҳрезишуда будани ин қазия дар он зоҳир мегардад, ки баъд аз 10-15 дақиқаи рух додани ин ҳодиса кормандони васоити ахбори умуми Қирғизистон дар деҳаи Оқсой барои инъикоси он ҳозир шудаанд. Хабарнигорони расонаҳои қирғизӣ дар иттилооти оҷилан пахшнамудаи худ ҳодисаро бидуни таҳқиқ яктарафа, ҳамчунин садамаи нақлиётӣ арзёбӣ намуда, Ғанизода Шаҳбозро барои идора карда натавонистани воситаи нақлиёт ва бархӯрди мошини ӯ ба мошини боркашони КАМАЗ-и шаҳрванди Қирғизистон айбдор намудаанд, ки дар асл чунин нест.

   Дар сарҳади байни деҳаи Оқсой, дар даромадгоҳи деҳаи Ворух даҳҳо нафар сокинони Оқсой, ки аксаран ҷавононанд, ҷамъ шудаанд. Ин амали барқасдона ва иғвогаронаи ҳамсояҳои моҷароҷӯ дар арафаи Иди Фитр боиси озурдахотирӣ ва нороҳатию изтироби сокинони деҳаи Ворух гардидааст.

   Мақомоти ҳифзи ҳуқуқи ш.Исфара дар робита ба таҳқиқи ин ҳодиса кор оғоз кардаанд ва ҷиҳати таъмини тартиботи ҷамъиятӣ ва пешгирии ҳодисаи нохуш чораҷӯӣ доранд.

    Дар натиҷаи боридани борони бошиддат шаби 2-юми июни соли ҷорӣ сел омада, якчанд минтақаи ш.Конибодомро хароб кард. Даҳҳо адад манзили сокинони ҷамоатҳои деҳоти ба номи Ғафурҷон Ортиқов ва Пӯлодон, инчунин кӯчаи Бобокалонов вайрон гашта, бино ба иттилои Ситоди ҳолатҳои фавқуллода ва мудофиаи граждании ш.Конибодом борони сел ба дараҷае шиддатнок буд, ки дар пайи он хонаву дар, чорво ва воситаҳои нақлиёти сокинон зарари калон дидааст.

   Чуноне ки ба мухбири СССР аз маркази матбуоти МИҲД дар ш.Конибодом хабар доданд, ҳоло дар пайи ин ҳодиса дар шаҳр 1 комисияи махсус ва 3 гуруҳи корӣ бо ҷалби масъулини МИҲД таъсис дода шуда, дар ҷои ҳодиса хисороти расида санҷида шуда истодааст. Аз рӯи санҷиши аъзоёни комиссия борони сел танҳо дар 1 ҷамоати Ғафурҷон Ортиқов беш аз 32 хонаро хароб карда, 9 адад манзилро пурра вайрон, ҳудуди 40 сар чорвои сокинонро бо худ бурдааст. Инчунин, дар ин радиф оромгоҳи «Фирӯзоба» низ осеб дидааст. Дар кӯчаи ба номи Бобокалонови ҳудуди шаҳр беш аз 50 хонаву дари сокинон хароб гардидааст.

   Бояд гуфт, ки ҷамоати деҳоти Ғафурҷон Ортиқов ва Пӯлодон аз калонтарин ҷамоатҳои ш.Конибодом ба ҳисоб рафта, аз ду як роҳи миёни Конибодом ва Исфара аз марзи ин ҷамоатҳо мегузарад. Кӯпруки болои сой дар ин минтақаро низ  сел вайрон кардааст. Хушбахтона, бар асари ин офати табиӣ талафоти ҷонӣ ба қайд гирифта нашудааст. 

   Нимаи дуюми имрӯз бо мақсади огаҳӣ пайдо намудан аз вазъи баамаломада раиси вилояти Суғд Раҷаббой Аҳмадзода ба Конибодом омада, аз манзили сокинони зарардида боздид ба амал овард. Эшон ба масъулон супориш дод, ки дар мӯҳлати кӯтоҳтарин оқибатҳои сел бартараф карда шуда, ба зарардидагон кӯмакҳои саривақтӣ расонида шавад. 

20 май агар 2 абармарди адабиёти муосири тоҷик устодон Лоиқ ва Қаноат ба дунё омада бошанд, дар ин сана, яъне 20 май фарзонафарзанди адабиёти навини мо Сайф Раҳимзоди Афардӣ ин оламро абадан падруд гуфтааст.

Дирӯз дар оромгоҳи Лучоб бахшида ба зодрӯзи устодон Лоиқу Қаноат шоирон ва аҳли адаб, инчунин омӯзгорону толибилмон аз муассисаҳои гуногуни пойтахт ҷамъ омада буданд. Даврагардонии маҳфилро шоири тавоно Хайрандеш ба ӯҳда доштанд. Мо-чанд рафиқ аз шеърхониву сухангӯиҳои иштирокдорон ҳаловат мебурдем. Нафаре, ки ИНТро намояндагӣ менамуд, ба мазори устодон Лоиқу Қаноат гул гузошту дар бораи бузургии шахсияту шеъри онҳо сухан ронд, аммо аз Сайф на ёдоварӣ намуду на гулгузорӣ. Ин амали намояндаи Иттифоқ ва дигар шоирону аҳли адаб маро ба хулосае овард, ки агар дар сари оромгоҳ ягон хешу ақрабо бошанд мардум аз ту ёдоварӣ мекунанд, агар на, ҳатто номатро намегиранд. Имрӯзҳо шоирону нависандагони мо даст ба сина кӯфта мегӯянд, ки ҷавонону наврасони имрӯз қаламкашонро намешиносанду қадрашон намекунанд. О, аҳли қалами азиз, дар ҳоле ки шумо аз ҳамқаламу ҳамалами хеш ёд ва қадр намекунед ва ба насли нав муаррифияш намесозед, дигар куҷо насли наврасу ҷавонон аз шумову маҳсули эҷоди шумо ёдовариву қадрдонӣ кунанд?

Ҳамаи баромадкунандаҳо танҳо аз Лоиқу Қаноат мегуфтанду таҳсин мехонданд, ки ба адабиёти навини мо навгониҳои хоса ворид намудаанд. Магар Сайф навгониҳо ворид насохтааст, магар Сайф роҳи худро надошт дар адабиёти мо?! Нигоҳи нав ба адабиёт, тарзи тозаи тасвири бадеӣ, интихоби қаҳрамон, сужасозӣ, типпикунонӣ, фантазия ва тахаюлу образофаринии ҷадид навиштаҳои Афардиро аз дигар навиштаҳо фарқ метавон месохт. Гузашта аз ин, ӯ бо тафаккури нав ба синамои тоҷикӣ нуфуз карда, дар доираҳои ҳунарӣ то ҳол сухан аз дидгоҳи вижаи тахассусии ӯ меравад. Муҳити маърифатӣ, фарҳангӣ ва ҳунарии кишвар аз нависандаи мумтози муосир, ки бо сабки хос ба майдони адабиёт ва ҳунар пой гузошт, умедҳои зиёд дошт. Мутаассифона, миллати тоҷик ин чеҳраи бузурги фарҳангӣ, ҳунарӣ ва адабиро хеле барвақт аз даст дод...

Ёду номи Афардӣ гиромӣ бод! Бас аст минтақабозиҳои мо аз шоиру нависанда сар карда то журналисту футболист ҳама зодаи 1 хоку 1 марзу бум ва 1 меҳанем, ки онро ном-Тоҷикистон аст. Ва Сайф ҳам 1 нафари деҳқон ё фурӯшандаи бозор набуд, ки ба зудӣ фаромӯш созем. Баръакс, эҷодиёти чунин абармардон, шоҳписарони аслии адабиёти муосири тоҷикро қадр ва тарғиб намоем.

Эраҷ Раҳматзода, ш.Душанбе