Дар Майдони Ғалабаи шаҳри Душанбе, байни шоҳроҳ, наздикии Раёсати корҳои дохилии пойтахт, танки ИС-2 болои тагсинҷ назаррабоӣ мекунад. Сокинони ҷавон, меҳмонони азизи пойтахти Тоҷикистон шояд фаҳмиданӣ бошанд, ки ин танк кай ва ба кадом хотир мақом ёфтааст…

 Саҳеҳ, соли 1985 ба шарафи 40- солагии ғалаба дар Ҷанги Бузурги Ватании солҳои 1941-1945, бо қарори ҳукумати шаҳри Душанбе ҳамчун нишони қаҳрамонии ҷавонмардони Тоҷикистон дар Майдони Ғалабаи пойтахт ин танк гузошта шуд.Солҳои Ҷанги Бузурги Ватанӣ шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ғалаба бар фашизм бо ҷамъоварии маблағ дар заводҳои мамлакат беш аз 10 танк харида, ба ҷабҳа фиристоданд. Пас аз хотимаи ҷанг яке аз ин танкҳоро тавассути қатора ба Душанбе оварда, ба пойгоҳи низомии 201, он замон дивизияи 201-уми артиши СССР, супурданд. Алъон, дар ҳар ду тарафи танк рақами 201 дарҷ ёфтааст ва ин рақам боис ба он шуда, ки бархе аз сокинон онро чун рамзи артиши Русия арзёбӣ менамоянд…

 Оё ин танк коршоям аст, шояд пурсад азизе. Бале, он дар сурати зарурат равон хоҳад шуд. Сар аз соли 1987 дар арафаи Иди Ғалаба танки мазкурро афсарону сарбозони пайгоҳи 201 ҳамасола тармиму бозсозӣ, қисмҳои фарсудаашро барқарор мекунанд… 

 Моҳи майи соли 2014 барои бозсозии танк 10 нафар сарбозону афсарони Пойгоҳи ҳарбии Федератсияи Русия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон сафарбар шуданд. Ҳарчанд ин танк ҳудудан 28 сол (то соли 2014) ба кор андохта нашудааст, вале ба гуфтаи масъулини пойгоҳи номбурда, он дар ҳолати хуб қарор дорад ва ҳатто метавонад тир холӣ кунад. Аммо, ба хотири бехатарӣ баъзе аз қисмҳои танкро кандаанд, то тӯпи он мавриди истифода қарор нагирад.

 Ба қавли Валерий Черничев, афсари Пойгоҳи ҳарбии Русия (8.5.2014-У.Ш.), баъди чанд соли гузоштани ин танк дар Майдони Ғалаба сӯзишворӣ оварда онро санҷидаанд, маълум шуд, ки танк мисли аввалааш кор мекунад… Соли гузашта (яъне 2013) тармими асосии танк анҷом ёфт. Имсол ҳам то ҷашни ғалаба зоҳири он нав карда мешавад…

 Ҳифзи ёдгории мазкур, рамзи фидокории авонмардони

 Тоҷикистон дар солҳои 1941-1945 аст.*

 * Иззатбек Идизода, " Танки Душанбе тир холӣ мекунад?", рӯзномаи "Тоҷикистон", №19, 8.5.2014,саҳ.4

29.11.1920. Дар Русияи шӯравӣ тамоми корхонаҳое, ки теъдоди когаронашон аз 10 нафар зиёд буд, миллӣ кунонида шуданд.

29.11.1941. Немисҳо дар деҳаи Петришевои назди Маскав яке аз тахрибкорони шӯравӣ Зоя Анатолевна Космодемянская ба дор овехтанд. Ӯ аъзои гурӯҳи тахрибкории фронти Ғарбӣ ба шумор мерафт. Ин гурӯҳ мебоист тибқи фармони №0428-и Иосиф Сталин «Оид ба сӯзонидани ҳамаи нуқтаҳои аҳолинишин дар ақибгоҳи душман» 10 деҳаро дар назди Маскав ба оташ мекашид. Зоя ҳангоми оташ задани чанд хона дар деҳаи Петришево ба дасти немисҳо афтида, бераҳмона ба қатл расонида шуд. Ӯ аввалин зане гардид, ки дар рафти ҶБВ ба унвони Қаҳрамони Иттиҳоди Шӯравӣ сазовор гардонида шуд.

30.11.1939. Оғози ҷанги Шӯравӣ бо фин. Нерӯҳои фронти Ленинград дар гарданаи Карел ба ҳуҷум мегузаранд ва Лигаи миллатҳо бошад СССРро таҷовузгар хонда, аз ҳайати худ хориҷ мегардонад.

30.11.1979. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ кумитаҳои назорати халқӣ ҷорӣ гардонида шуданд.

2.12.1918. Дар Русияи шӯравӣ бо қарори ШКХ фаъолияти тамоми бонкҳои хориҷӣ дар қаламрави РСФСР мамнуъ эълон карда шуд.

2.12.1956. Фидел Кастро бо гурӯҳи ҳаммаслаконаш дар музофоти Ориентаи Куба ба хушкӣ фуруд омад ва муборизаи мусаллаҳонаро алайҳи ҳукумати Батиста оғоз намуд. Ин рӯз дар Куба чун Рӯзи нерӯҳои мусаллаҳи инқилобӣ васеъ ҷашн гирифта мешавад.

3.12.1917. Владимир Ленин ва Иосиф Сталин бо Муроҷиатномаи якҷоя ба тамоми мусалмонони Русия ва Шарқ баромад карданд. 2 роҳбари болшевик аз мусалмонон хостанд барои озодӣ аз ҳар навъ истисмор ба мубориза бархезанд. Муроҷиатнома «Ба ҳамаи меҳнаткашони мусалмони Русия ва Шарқ» ном гирифт.

3.12.1945. Дар ИМА лоиҳаи «Троян» ба тасвиб расид. Тибқи лоиҳа ИМА мебоист 1.01.1950 ҷанги тамомайёри атомиро алайҳи СССР шурӯъ мекард.

3.12.1951. Дар Туркия барои роҳбарони ташкилотҳои коммунистӣ ҳукми қатл ҷорӣ карда шуд. Аз ин ба баъд ҳар роҳбари коммунист дар ин кишвар мебоист ба қатл мерасид.

3.12.1959. Дар заводи Адмиралтейскийи Ленинград аввалин киштии атомии яхшикан дар дунё, киштии яхшикан (ледокол)-и Ленин сохта ба истифода дода шуд.