Солҳост, ки дар хусуси диловарии ҷанговарони Ватани паҳновари шуравӣ, бавижа тоҷикону тоҷикистониён дар корзори Ҷанги Бузурги Ватании соли 1941 – 1945 хома мекашам. Ва ин мавзуъ доманаи чиҳил сол бо ман ҳамрадиф гаштааст. Ошноҳо ва нафарони огаҳ ҳини дидору нишастҳо бештар аз ин боб сухан меороянд.

Ин раҳ низ гуфтори ёрон аз мавзӯи болозикр ғел хӯрд. Возеҳтараш аз сарбозони зӯрманде, ки дар ҷабҳа аз як по маҳрум монданд. Гуфтам, аз наздикони банда ва хонаводагӣ Сафар Ғаюри кангуртӣ, баъдан раиси хоҷагии ҷангали ноҳияи Данғара ва Ҷалол Маташи ургутӣ, корманди соҳаи бонкдорӣ дар ноҳияҳои Кангурт, Балҷувон, Даштиҷум ва ниҳоят хазинадори шифогоҳи Қарияи Боло бо протез (пои сунъӣ) мегаштанд. Дар ҷабҳаи кор низ обруманд буданду сазовори ҳурмату эҳтироми умум.

- Насли калонсол, онҳое ки дар замони шуравӣ умр ба сар бурдаанд, китоби «Достони марди ҳақиқӣ» - и нависандаи ҷаҳонзеб Борис Полевой ва филми ҳамномашро дар бораи ҳавонаварди советӣ, Қаҳрамони Иттифоқи Советӣ Алексей Маресевро хуб медонанд, - гуфт Наимҷон.

Устод Давлатхӯҷа Назиров, доктори илми фалсафа, профессор, ки дар маҳфил ҳузур дошт, - фаҳмонд, Алексей Петрович Маресев командири звенои полки авиатсияи қиркунанда, ёрдамчии командири полк ва штурмани полк ҳанӯз дар аввали ҷанг 4 самолёти фашистонро маҳв намуда буд. Моҳи марти соли 1942 самолёти Маресев дар набарди ҳавоӣ оташ гирифт. Бо парашют ба замин фуромад. Фурудгоҳаш дар маҳалли ишғолнамудаи гитлерчиён буд. Маресеви сахт маҷруҳшуда 18 шабонарӯз гаваккашон ба хатти фронт расид.

Баъд аз ампутатсияи ду пой (аз зону поён) бо протез роҳ гаштанро омӯхт ва бо хоҳиши худаш моҳи июни соли 1943 ба саф баргашт ва дар ҷангҳои ҳавоӣ боз 7 самолёти душманро зада ғалтонд. Боқӣ худатон китоб хонед…

- Ман, Ғаюр Сафарро мешинохтам, марди ҳақиқӣ буданд, суханашро идома дод онҷониб. Дувумиро намедонам, аммо бо ҷавонмарде ошноӣ ва қаробат доштам, ки аз ду пой, дар он ҷанг маҳрум мондаву як умр бо протез мегашт. Ӯро ном Ғиёс Раҳмонов, сокини деҳаи Қизил Муҳоҷири ноҳияи Фархор буд.

6. 05. 1917. Дар Русия Қонун бобати таъсиси кумитаҳои заводӣ ба тасвиб расид. Ин кумитаҳо қабули коргарон ва хориҷ кардани онҳоро аз корхона назорат мекарданд.

6. 05. 1920. Нерӯҳои Артиши полякӣ дар рафти ҷанги Полша бо РСФСР пойтахти Украина-шаҳри Киевро ба тассаруф дароварданд.

7. 05. 1934. Дар вилояти Амури СССР, Вилояти Мухтори Яҳудиён таъсис дода шуд. Пойтахти вилояти навтаъсис шаҳри Биробиҷан интихоб гардид.

7. 05. 1945. Соати 21:41 дақиқа, дар шаҳри Реймси Олмон, аввалин санади таслими бе чунучароӣ Олмони фашистӣ ба имзо расид.

7. 05. 1951. Кумитаи байналмиллалии Олимпӣ аз СССР даъват кард дар бозиҳои Олимпии соли 1952 ширкат варзад.

7. 05.1985. Шӯрои Вазирони СССР қарор «Бобати чораҳо барои рафъи майзадагӣ ва алкоголизм ва аз байн бурдани самогонпазӣ»-ро ба тасвиб расонид. Акнун дар СССР фурӯши маҳсулоти алкоголӣ танҳо дар ҷойҳои махсус ва дар соатҳои муаян амалӣ мегардид.

7. 05.1988. Дар СССР маҷлиси муассисони «Иттиҳоди демократӣ» доир гардид.  Иттиҳоди демократӣ, аввалин ҳизби сиёсии мухолифи ҲКИШ ба шумор мерафт ва ба он Валерия Наводворская сарварӣ мекард.

8. 05.1945. Дар СССР Рӯзи ғалаба муқаррар карда шуд ва онро 9 Май ҷашн мегирифтанд.

9. 05.1917. Ҳукумати Муваққати Русия эълон намуд, ки дар кишвар сензураи матбуот барҳам дода мешавад.

9.05.1945. Дар майдони ҳавоии Марказии ба номи М. Фрунзе, тайёраи Ли-2 ба сарварии сарнишин И. Семенков фуруд омад. Семенков ба Маскав хабари бениҳоят хуш, санади таслими бечунучарои Олмони фашистиро овард.

9.05.1992. Дар рафти ҷанги арману озарӣ дар Қарабоғи Кӯҳӣ артиши арманиҳо, шаҳри калидии Шушаро ба тассаруф даровард.Баъди суқути Шуша, Қарабоғ ба пуррагӣ ба тассаруфи арманиҳо даромад.