Иди Якуми Май, аз ҷумлаи он ҷашнҳоест, ки дар саросари кишварҳои ҷаҳон таҷлил мешавад. Дар мамлакатҳои гуногун онро бо тарзҳои мухталиф ном мебаранд:

Иди байналхалқии заҳматкашон, Рӯзи коргар, Иди кор, Рӯзи якдилии коргарони тамоми ҷаҳон, Рӯзи азназаргузаронии қувваҳои заҳматкашони ҳамаи мамлакатҳо ва ғайра.

Қарори ҳамасола гузаронидани ҷашни Якуми Майро конгресси дуюми Интернатсионал, ки моҳи июли соли 1889 дар Париж доир гардида буд, қабул намуд. Ин қарор ба хотири пос доштани хотири шаҳидони қиёми коргарони корпартофтагони шаҳри Чикаго, ки 1 майи соли 1886 рух дода буд, қабул гардид. Ҳамин тариқ ҳанӯз соли 1890 аввалин намоишҳои коргарӣ дар Австро - Венгрия, Белгия, Олмон, Дания, Испания, Италия, ИМА, Норвегия, Фаронса ва дигар мамлакатҳо доир шуд. Дар Англия ин намоиши неруи коргарӣ дар замон муваффақ гардид, ки бо пирӯзии аввалини худ даст ёбад: рӯзи кории 8 – соата дар тамоми кишвар таъмин гардид.

Минбаъд ҳаракатҳои якумайӣ пурра характери умумихалқии зиддиипериалистӣ гирифтанд. Доираи таҷлили он рӯз аз рӯз васеъ мешуд. Соли 1891 аввалин ҷашни Якуми Май дар Россия – дар Петербург доир гардида, сипас дар дигар шаҳрҳо – Тула, Варшава, Лодзӣ, Винос, Қазон, Киев, Нижний Новгород, Тбилиси, Гомел, Харков ва ғайра бо суръат паҳн шуд.

Ҳаракатҳои коргарӣ таҳти шиорҳои «Нест бод ҳукумати истибдодӣ!», «Зинда бод ҷумҳурият!» гузашта, дар онҳо садҳо ҳазорон коргарон иштирок менамуданд. Дар намоиши якумимаие, ки баъди инқилоби буржуазии февралии соли 1917 доир гардид, акнун мардум таҳти шиори «Ҳамаи ҳокимият ба Шуроҳо!» ба майдон баромаданд.

Ҷашни фархундаи Якуми май ҷовидонист ва ҷовидон дурахшон боқӣ хоҳад монд.

Зинда бод Якуми Май – иди бедории заҳматкашони тамоми сайёраи замин!

ИДИ МО

Фарорасии баҳорон ва омад – омади иди 1 - уми Майро ҳамасола пурсаброна интизорӣ мекашидем.

30.04.1920. Оғози ҷанги РСФСР бо Полша. Дар ин рӯз нерӯҳои поляк ба ҳуҷум гузашта, манотиқи зиёдеро дар Украина ва Беларусия ба тассаруф дароварданд. Худи ҳамон рӯз бо сабаби ҳуҷуми полякҳо дар рӯзномаи «Правда» Муроҷиати КМИ ва ШКХ РСФСР «Ба тамоми коргарон, деҳқонон ва шаҳрвандони содиқи Русия» ба нашр расид, ки аз мардум даъват мекард ба Артиши Сурхро дар мубориза бо полякҳо кӯмак кунанд.

30.04.1944. Дар СССР бо қарори махсуси ҳукуматӣ мактабҳои коргарони ҷавон таъсис дода шуданд.

30.04.1945. Дар Берлин, пойтахти Рейхи саввум Адолф Гитлер ва маъшуқааш Ева Браун даст ба худкушӣ заданд.

30.04.1960. Дар рӯзномаҳои СССР аввалин хабар бобати кашфи нафт дар ҷангалзори Тюмен ба нашр расид. Кашфи нафт дар Сибир барои СССР аҳамияти вежа дошт ва фурӯши нафт солҳи тӯлонӣ қисмати зиёди будҷаи СССР-ро таъмин мекард.

30.04.1961. Роҳбари Куба Фидел Кастро соҳиби ҷоизаи сулҳи Ленинӣ гардид.

1.05.1890.  Барои авваллин бор, ҷашни байналмилалии 1 Май аз ҷониби коргарони Австро-Венгрия, Белгия, Олмон, Дания, Испания ва дигар кишварҳои Аврупо таҷлил гардид.

1.05.1891. Аввалин ҷашнгирии 1 Май дар Русия. 1 Майро дар Русия бори аввал, гурӯҳи сотсиал демократҳо бо сарварии М. Бруснев дар Петербург таҷлил намуданд.

1.05.1907. Дар бештари пойтахтҳои кишварҳои аврупоӣ, роҳпаймоии меҳнаткашон бахшида ба иди 1 Май баргузор гардиданд. Аммо аз ҳама пуршӯртар 1 Майро дар пойтахти Полша, шаҳри Варшава бо корпартоии умумии коргарон истиқбол намуданд.

1.05.1918. Дар майдони Ходински Маскав, аввалин паради ҳарбии Артиши Сурх доир гардид.

2.05.1945. Артиши Шӯравӣ дар рафти амалиёти Берлин, комилан пойтахти Рейхи саввумро ба тассаруф даровард. 

2.05.1949. Дар СССР аввалин пахши телевизионии бозии футбол намоиш дода шуд. Дар ин бози дастаҳои Динамо ва ЦДКА бо ҳам қувваозмоӣ намуданд.

Тоир Ҳамдамов,  сокини деҳаи Қиблаии ш. Душанбе меҳмони газетаи мардумии СССР шуда гуфт, ки бисёр мехоҳад Ҳоҷӣ Мирзо, рӯҳонии шинохта 1 бор меҳмони хонааш гардад.

    - Чанд муддат пеш тавассути Ютуб канали СССР ТВ, навори Ҳоҷӣ Мирзоро дар бораи бехонаҳо дида, ба мушкилам ҷавоб гирифтам. Манам ба ширкате пул дода хона харидааму то ҳол бехона мегардам, зеро пуламро гирифта фиребам доданд. Аммо бобои домулло, ман агар худам танҳо мебудам 1 гап, лек соҳиби 6 фарзандаму ин 6 фарзанди ман аз бехонагиамон то ҳол саргардонанд. Хуб медонам, ки ба додам касе намерасад. Ҳоло аз домулло Ҳоҷӣ Мирзо хоҳиш дорам, ки 1 бор ҳам бошад, ба манзили зисти муваққатии мо омада, аҳволи кӯдаконро бубинад ва баҳогузорӣ кунад...