Бо мақсади тиҷорат чанд муддат шуд дар ш.Самараи Россия қарор дорам. Рӯзе ба бозори марказии ин шаҳр даромадаму бо бачаҳои тоҷики ин бозор, ки 50% фурӯшандаву савдогарони бозорро ташкил менамуданд, ҳамсуҳбат шудам. Вақте дар маркази бозор чойхонаеро бо номи «Ворух» дидам ҳайратам афзуд, чойхонаи бисёр зебо, замонавӣ, бо рангубори миллии тоҷикона. Гӯё 1 пораи Ватанро дида бошам, дарҳол ба дохилаш даромадам. Ҳама ҷо тозаву озода буду пешхизматон барои хӯроки нисфирӯзӣ тайёрӣ медиданд.

   Аз ҷавоне пурсидам, ки чаро чойхонаро масалан «Варзоб» неву «Ворух» ном гузоштаанд, гуфт ба хотири ҳисси ватандорӣ ва дифо аз марзу буми Тоҷикистон. Аҳсан!

   1 чизи аҷиби дигар он буд, ки дар рӯи ҳар мизе газетаи СССР-ро дидам, шумораи 20.05.2021-ро! «Шумо ин газетаро аз куҷо дастрас намудед?»-гуфта пурсидам аз ҷавон, ӯ посух дод, ки бобояш Ҷунайдулло аз дӯстонаш дар Душанбе дархост мекунаду онҳо пайваста барояш газетаи СССР-ро мефиристанд. Ҷунайдулло мухлиси ашаддии газетаи мардумӣ буда, дар ҳамин чойхона кор мекардааст.

   Баъди ин бо худи Ҷунайдулло ҳам ошно шудам. Гуфт тамоми мақолаҳои газетаи СССР-ро мехонад, хосса барояш романи таърихии «Эшон Балла» писанд омад, вале афсӯс хӯрд, ки натавонист баъзе шумораҳои чопшудаи ин очеркро бихонад. 

Наҷмиддин Худоиев, 

ш.Самара

Воқеан ҳам миллати парадоксем. Дирӯз дар тӯйи арӯсии фарзанди 1 дӯст будаму 1 сарояндаи хубамон ҳини базми ҷамшедӣ, ки бояд тантанаи шодиву нишот бошад, сурудҳои ғарибиву мусофирбаччаву муздурӣ, модарҷудоӣ, русияравӣ, ғуломбардагӣ ва азобу азияти гастербайтерӣ мехонд. Вале парадокси аслӣ ин ҳам набуд, ки сароянда ҳини шодӣ ғамнома месароид, парадокс ин буд, ки 1 тӯйхона...мерақсиду шодиву хурсандӣ мекард, таҳти зам-замаи суруде, ки бубояд гиристу гиристу гирист!!!

Маро ин ҳин 1 қиссаи устод Одина Ҳошим ёд омад, ки айни чунин вазъ, ки ӯ наъти “Каллаи пӯсида” мехонд, чанд ширкайф ба рақс даромаданду базмро қатъ карду гуфт:

-2 бор мегум, ҷавонони нағзи сархуши миллат, ин суруд барои андеша аст, на рақс!!!

Ин сароянда чунин нагуфт. Зеро барои чунин сухан гуфтан, бояд дилу гурдаи Одина Ҳошим дошт...

 Вале баҳси мо сари ин рақсу ун суруд ҳам нест. Сухан ин аст, ки чаро мо-тоҷикон, ки бо 1001 ҳилаи шаръиву ғарбиву шарқӣ, пулу пайсаи барзиёд додаву ришваву фасод карда, билет мехарем, кассаҳоро чаппагардон мекунем, агар самолёт дер кард, митинг таъсис медиҳему он-лайн репортаж карда, оламро ба ларза меорем, то тезтар ва ИХТИЁРӢ Россия равем, вале расидан баробар нолаи ғарибиву  мусофирӣ мекунем?

Воқеан ҳам, муздурӣ, гастербайтерӣ, экспансияи мардикорӣ, агар барои аксарият давлатҳо 1 падидаи оддии муосир бошад, пас барои зумрае абарқудратон ҳатто сиёсати бузурги давлатӣ-геополитика аст. Мисол мехоҳед? Марҳамат:

-Хитой!!! 45 миллиону 430 ҳазор хитоӣ муздури мавсимӣ ё худ ба забони шоирони муосири тоҷик “мусофиру ғариб” мебошанд. Вале кадом хитоӣ суруди ғарибӣ мехонаду нолаву шеван мевардорад? 

Забони чиноиро шахсан ман ҳам, чун ту-хонандаи ин сутур, намедонам, вале бовар дорам, ягон шоири хитоӣ ин номаъқулиро, ки мо-Тоҷикон мекунем, намекунад! Агар мекард, сар аз Конфутсий то Брус Ли  ақаллан сужаи 1 филм меофариданд, ки дар он хитоиҳо зидди “мусофирату ғурбат”-анд. Баракс, дар ҳама филмҳошон мебинем, ки чиноиҳо кӯшишу талош доранд, аз ватан ба Амрикову Аврупо раванд. Россия низ пури хитоист! 

«Жёлтая опасность» ё худ Уellow peril, ким-кай Россияро зери хатар кашидааст. Сухан сари ин аст, ки теъдоди чиноиҳо «дар Сибир ва Шарқи Дури ФР ба таври бесобиқа меафзояд ва дур нест соате, ки ин территория пурра хитоӣ шавад!»-ин сухани ман нест; ин ҳушдори худи русҳост.

Ҳоло сари ин хатари Уellow peril (Таҳдиди Зардпӯстон) дар Амрикову Аврупо нагуфтаем! Рӯиҳамрафта, Ветнам Аврупои Шарқиро бо маънии томаш ғасб кардаасту Филиппин қораи араб ва Банғолаву Ҳинд Саъудиву Аморатро...

 Фарзи мисол, дар авоили солҳои 1990, ки Республикаҳои собиқ сотсиалистии Аврупои Шарқӣ “аз юғи СССР” халос хӯрданд, дар масъалаи имигратсия, ҳамагӣ ба доми абарқудратони ғарбӣ уфтоданд. Масалан, Германия ба Чех пешниҳод намуд, ки сари ҳар муҳоҷири ветнамӣ ба Прага 1 млн доллар сарборӣ медиҳад. Бар ивази 3-4 млрд доллар, чехҳои нодон садҳо ҳазор ветнамиро пазируфтанд. Ва танҳо баъдан дарк карданд, ки онҳоро фиреб додаву “ғуломҳои нодаркор”-ро ба ишон фурӯхтаанд. Гап сари ин аст, ки немисҳо наметавонистанд пас аз генотсиди яҳудиёну русу белорусу полшавиҳо дар соли 1937-45, миллион ветнамии дигарро низ маҳв кунанд. Гирифтанду фурӯхтанд! Акнун Чехия омода аст, инҳоро бар ивази 30 млрд доллар бозпас ба Олмон равон кунад. Аммо наметавонад! Инро ҳиллаи шаръӣ мегӯянд...

Вале сухан сари ин макру ҳилла нест. Гап ин ҷост, ки хитоиву ветнамиву филипиниву ҳиндӣ ҷои зам-замаи ғарибӣ ва мусофират, ба оҳистагӣ, вале пайваста, ҷои мардуми бумиро гирифтан доранд. Ва медонед чаро? Зеро мигрантҳо, ки барои зиндагонии шоиста мераванд, ҳамеша талош доранд, то муваффақ шаванд. Тоҷикон низ мардуми пурталош ва серғайратанд. Сафи миллиондорони Тоҷик танҳо дар ФР аз 100 тан ҳам гузаштааст ва ин аввали кор мебошад. Тоҷикон дар Авурупову Амрико низ ба дастовардҳои бемисл ноил шудаанд, ки мавзуъи баҳси дигар аст. Мавзуъи баҳси имрӯза ин аст, ки биёед, шиорони мӯҳтарам, адибаҳом муҳтарама, Тоҷикони гиромӣ ва ҳамватанони азиз, ки бо 1001 ҳиллаи шаръӣ фарзандонамонро “балое карда” Россия мефиристем, ҳамин “ғарибӣ, мусофир, муҳоҷирбаччаи бечора”-сароиданҳоро бас кунем. Чӣ гуфтед?

...Вақте ҳамин матлаб дар сарам мепухт, сӯҳбати 1 пирамарди 70-сола бо Алии Беҳудудро шунидам, ки аввалӣ мегуфт:

-Паъати бачам, 3 сол нашидаст кору борашро, аз Росия баргашта омад. Мегӯяд шуморо ёд кардам. О, телефон аст, интернет аст, вотсапу вайбер аст, ҳар рӯз бо мо гап мезанӣ, куҷо меой? Пул кор кардан даркор...

...Шояд хонандае ин мардро ба ситамкорӣ гунаҳкор кунад? Ҳамонгунае, ки ман карда будам. Вале агар даст бар рӯи сина гузорем, аксарияти кулли волидайн МЕХОҲАНД, ки фарзандонашон ба Россия ба мардикорӣ рафтаву пул кор карда фиристонанд. Ҳақиқат ана ҳамин гуна сахт ва талх аст, ки ман гуфтам. Чуқур андешед, пеш аз ҳукме содир кардан ва бо ман мувофиқ меоед, ки чунин ҳаст, буд ва мемонад. Дар сурати акс, кору бор дар Тоҷикистон ҳам кам нест. Вале маошаш кам аст.

Мигратсия барои миллату давлати мо низ БОЯД геополитика шавад. Ҳар касе чизе дорад, ҳамонро мефурӯшад. 

Виждонро аз парадокс орӣ куне(м)д, ба ҳама дастовард мерасем. Мо Метавонем!

 - Салом ба СССР-и азиз! Дар пайравӣ аз ҳидоятҳои созанда ва ватандӯстонаи Пешвои муаззами миллат директории Хоҷагии ҷангали н.Мӯъминобод, Раҷабалӣ Раҷабов дар деҳаи Хиргатароши ҷамоати деҳоти Чилдухтарон муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии рақами 24-ро сохта, то ҷашни бузурги ватанӣ 30-солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба сокинони деҳаҳои Хиргатарош, Кубинён, Метукдараи болою поён ва Финҷова тақдим менамояд. 

   Қайд намудан ба маврид аст, ки то ин замон хонандагон аз ин деҳаҳо масофаи 6 км-ро тай намуда, ба мактаби деҳаи дигар мерафтанд ва ин мушкил имсол ҳал хоҳад шуд. Ин муассиса дорои 9 синфхона, 2 утоқ ва масоҳати умумии 40 сотихро дар бар дошта, барои 250 нафар хонанда пешбинӣ гардидааст. Дар шафати мактаби нав бунгоҳи тиббӣ бунёд хоҳад шуд. Қаблан мактаб дар хонаи истиқоматӣ қарор дошту ибтидоӣ буд. Пас аз синфи 4-ум хонандагони 5 деҳа 6 км-ро тай намуда, ба мактаби деҳаи дигар мерафтанд. Аҳсану офарин ба чунин мардони ватандӯст!

Диловар Каримзода, н.Мӯъминобод

  Мадина Камолова, сокини ш.Душанбе меҳмони СССР шуда бобати нархи роҳкиро дар самти шаҳрҳои Душанбеву Хуҷанд изҳори нигаронӣ намуд:

   - Санаи 05.06.2021 устодам аз пойтахт ба ман занг задаву огаҳ намуд, ки бояд барои супоридани имтиҳони давлатӣ ба ш.Душанбе биёям. Ман ҳамон рӯз рахти сафар баста, ба назди истгоҳи таксиҳои самти ш.Душанбе омадам. Бо ронандае суҳбат карда, нархи роҳкироро пурсидам: 100 сомонӣ! “Майлат бошад савор шав, нахоҳӣ паноҳат ба худо”-гӯён маро дар ҳолати ногувор гузошт ронанда. Ростӣ, ман ҳамон рӯз дар киссаам ҳамагӣ 80 сомонӣ доштам ва бо зориву хоҳиши зиёд ронанда розӣ шуд бо 80 сомонӣ маро то Душанбе оварда расонад. Дигар ронандаҳо 120-150 сомонӣ талаб мекарданд. Агар ман дар Душанбе зарурат-имтиҳони давлатӣ намедоштам, ҳеҷ гоҳ савори мошинаш намешудам. Чаро дар ин самт танзиму назорат ва нархи ягона нест? 

7 июни соли 2021 дар Бонки миллии Тоҷикистон таҳти роҳбарии Муовини якуми Раиси Бонки миллии Тоҷикистон Нуралиев Ҷамолиддин Камолович, бо иштироки Муовинони Раиси Бонки миллии Тоҷикистон Толибзода Фирдавс ва Накҳатзода Моҳбону, инчунин роҳбарони сохторҳои калидии БМТ барои ташкилотҳои қарзии молиявии кишвар Тамсилаи (модели нав) мутавозуни ниҳодии шаффофияти гардиши воситаҳои асъории Маркази миллии протсессингии интиқоли маблағҳо (ТМНШГВАММПИМ) муаррифӣ карда шуд.

Нахуст Муовини якуми Раиси Бонки миллии Тоҷикистон Ҷамолиддин Камолович оид ба мақсадҳои асосии ТМНШГВАММПИМ, аз ҷумла таъмини шаффофияти ниҳодӣ ва рақобати солим дар бозори дохилии асъор, нигоҳ доштани таъмини мутавозунии дастрасӣ ба воситаҳои асъорӣ маълумоти мухтасар пешниҳод намуд. Ҷамолиддин Камолович таъкид бар он дошт, ки ҳадаф аз таҳия ва пешниҳоди ин тамсила тақвият дар самти дастрасӣ, шаффофият ва усули ягона барои ҳама ташкилотҳои қарзии молиявӣ, муътадил нигоҳ доштани қурби пули миллӣ нисбат ба асъори хориҷӣ, пешгирии хавфҳои эҳтимолии асъорӣ, бартараф намудани омилҳои инсонӣ, беҳтар кардани нишондиҳандаҳои ташкилотҳои қарзии молиявӣ дар рейтинги байналмилалӣ, вусъат додани ҳисоббаробаркуниҳои ғайринақдӣ ва бо ин восита коҳиш додани ҳиссаи пули нақд дар муомилот, беҳтар кардани дастрасии аҳолӣ ба хизматрасониҳои бонкӣ, баланд бардоштани эътимоди аҳолӣ ба хизматрасониҳои бонкӣ, баланд бардоштани саводнокии молиявии аҳолӣ ҷиҳати замина гузоштан ба рушди низоми бонкӣ дар сатҳи сифатан наву муосир мебошад.

Тавре дар идома Муовини Раиси БМТ Моҳбону Накҳатзода зикр кард, тамсилаи мазкур барои рушди ҳисоббаробаркуниҳои ғайринақдӣ тавассути зиёд шудани амалиётҳои интиқолӣ дар бозори кортҳои пардохтӣ боис гардида, ба баланд бардоштани маърифати рақамии молиявии аҳолӣ оварда мерасонад ва ба ин васила дастрасӣ, истифодабарӣ ва сифатнокии хизматрасониҳои молиявиро вусъат бахшида, фарогирии куллии молиявии аҳолиро таъмин менамояд.

Сипас, ба таваҷҷуҳи иштирокдорон дар мавзӯи ТМНШГВАММПИМ аз ҷониби масъулини Департаменти идораи захираҳои байналмилалӣ ва сиёсати қурби асъори Бонки миллии Тоҷикистон дар шакли рӯнамоӣ маълумоти васеъ пешниҳод гардид, ки дар он дороиҳои асъории ташкилотҳои қарзии молиявӣ, аз байн рафтани омилҳои инсонӣ, коҳишёбии хавфҳои асъорӣ, диверсификатсия ва афзоиш ёфтани даромади ташкилотҳои қарзии молиявӣ, рушди ҳисоббаробаркуниҳои ғайринақдӣ, камшавии талабот ба эмиссияи пули нақд, рушди ҳаҷми интиқол тавассути кортҳо, таъмини шаффофият, зиёд гардидани сандуқи амонатӣ ва сандуқи қарзии ташкилотҳои қарзии молиявӣ, тақвият бахшидани чораҳои зиддиковидӣ, рушди хизматрасониҳои фосилавии бонкӣ, коҳишёбии хавфи МҚД/МТ/МПСҚО, баланд бардоштани эътимоди аҳолӣ ба низоми бонкӣ ва баланд бардоштани маърифати молиявии аҳолӣ таҳлил ва мавзӯи муҳокима қарор дода шуд.

Муовини якуми Раиси БМТ зимни муҳокимаронӣ таваҷҷуҳи намояндагони ташкилотҳои қарзии молиявиро ба чанд нуктаи муҳим, ки тамсилаи мазкур имкон медиҳад, аз қабили ташкили шароити мусоид ва ҳавасмандгардонии ташкилотҳои қарзии молиявӣ ба тамсилаи солими бонкӣ, тағйир ёфтани биниш ва миссияи ташкилотҳои қарзии молиявӣ оид ба беҳтар намудани нишондиҳандаҳои бонкӣ, зиёд намудани тамоюли рушди ҳисоббаробаркуниҳои ғайринақдӣ, ташаккул додани буферҳои ҳимоявӣ, коҳиш додани осебпазирии ташкилотҳои қарзии молиявӣ аз шокҳои берунӣ, баланд бардоштани самаранокии ташкилотҳои қарзии молиявӣ дар рушди миёнаравии молиявӣ ва ба ин васила дар асоси омӯзиши рафтори истеъмолкунандагон ба роҳ мондани стратегияи фаъолият ҷалб намуд.

Дар муҳокимаронии ТМНШГВАММПИМ роҳбарони ташкилотҳои қарзии молиявӣ, аз ҷумла Раиси Раёсати БДА ҶТ “Амонатбонк” Сироҷиддин Икромӣ, Раиси ҶСК “Алиф Бонк” Абдулло Қурбонов, Муовини якуми Раиси ҶСК “Ориёнбонк” Шуҳрат Исматуллоев, Раиси ҶСП Бонки “Арванд” Шоира Содиқова, директори генералии ҶСП ТАҚХ “Ҳумо” Фирдавс Маюнусов вобаста ба тартиби роҳандозии Тамсилаи нав ба суолҳои худ посухҳои мушаххас гирифта, барои ҷолибтар гардидани он фикру мулоҳиза ва пешниҳоди худро баён доштанд.

Бо натиҷагирӣ аз ҷаласаи корӣ Муовини якуми Раиси Бонки миллии Тоҷикистон Ҷамолиддин Камолович дар хотима чунин изҳор кард: “Вақти он расидааст, ки ташкилотҳои қарзии молиявӣ аз тамоми имконоти фароҳам овардашуда бо истифода аз механизми шаффоф, ки таъсири омилҳои инсониро дар низом аз байн мебарад, барои беҳтар кардани нишондиҳандаҳои молиявӣ, роҳандозӣ намудани фаъолияти мустақилона ва ба ин васила барои ноил шудан ба эътимоди аҳолӣ ва хубтар кардани сифати хизматрасонӣ ва беҳтар намудани дастрасии молиявии аҳолӣ саъю талош варзида, рӯ ба рушд оварем”.

Шуъбаи матбуоти БМТ

Дар форуми иқтисодии Санкт-Петербург, ки аввали моҳи июн баргузор ва қариб фаромӯш шуд, баромади 2 бону ҳавои сиёсиро дигарбора тафсонид. Ба вежа, вақте овозаҳо паҳну пареш шуданд, ки Катерина Тихонова-роҳбари маркази захираҳои зеҳнии Донишгоҳи Маскав ва Мария Воронтсоваи генетики машҳур на кам на зиёд-гулдухтарони Владимир Владимирович Путин будаанд!!!

Таври маълум ВВП, ки 1 давлатро дар ҳолати сиррӣ нигаҳ медорад, гулдухтарони худро сахт пинҳон медошт ва ками андар кам номи онҳо дар расонаҳо пайдо мешуданд. Шӯхист магар, ки ҳатто СРУ ва МАССАД намедонистанд, ин духтарон дар куҷоянд! Ва имрӯз яку якбора пайдо шудан ва маъруза кардани Мария Владимировна ва Катерина Владимировна (баранда ногаҳон номи падарашонро ба забон оварду корро расво намуд!) олами хабариро тарконд.

Воқеан ҳам то ин замон маълум нест, ки чаро ВВП кӯдакони худро дар пардаи сирру асрор дастнорас кардааст. Шояд аз касеву чизе метарсад? Охир зану фарзандони президентон имунитет доранд ва бояд то охири умр ҳифз шаванд?!

Дар бораи зани ВВП низ дигар хатту хабаре нест. Таври маълум ӯ бо Людмила Александровна Шкребнева-Путина, ки ҳоло издивоҷ кардаву фамилияи Очеретная гирифтааст (насаби шавҳари наваш), соли 2013, интервю додаву расман ҷудо шуданд. Расонаҳо ҳадс мезаданд, ки Ледии №1 дар Россия Алина Кабаеваи тотортабори зодаи Тошканд мешавад. Вале бо гузашти 8 сол Алина расман хотуни Кремл нагардид, ҳарчанд овозаҳост, ки ҳатто аз ВВП фарзанддор ҳам шудааст. 

Кабаева (с.т. 12 майи 1983) чемпионкаи чандкаратаи ҷаҳон оид ба гимнастика ва хеле ҷавон аст. Ва аммо расонаҳо ҳадс мезананд, ки ҳамсари Людмила-Артур Очеретной низ хеле ҷавон аст (с.т.29 марти 1978).

Дар ин додуситад 1 чиз ҷолиби таваҷҷӯҳ аст: Ҷавонмардии Путин, ки чу дид дар оилааш муҳаббат коҳиш меёбад, мардаквор аз Ледии №1 ҷудо шуд ва ҳаргиз ба кору бори оилавии зани собиқаш дахл накард. Офарин бар чунин ҷавонмардӣ! Мо Метавонем!!!