Гурез Саидализода, хонандаи фаъоли мо аз н.Восеъ, иштирокчии ҷанги Чехословакия меҳмони идора шуда, гуфт, ки мехоҳад бо он нафароне, ки аз 20 то 25 ҳазор сомонӣ нафақа мегиранд, шинос шавад.

   - Боре дар газетаи маҳбубам СССР суҳбати директори Агентии суғуртаи иҷтимоӣ ва нафақаи кишвар Дилмурод Давлатзодаро, ки мегуфт ҳастанд нафароне, ки то 20-25 ҳазор сомонӣ нафақа мегиранд, хондам. Ҳамин нафарон дар куҷоянд? Чӣ кор кардаанд, ки ин қадар нафақа насибашон гаштааст? Мо тамоми умр дар саҳро кор кардем, вале нафақаамон аз 170 сомонӣ зиёд нашуд, ки нашуд. Дар баробари ман даҳҳо нафаронро мешиносам, ки 30-40 соли умрашон дар саҳро гузаштааст, вале нафақаашон аз 400 сомонӣ боло нест. Чаро ин тавр аст? Шояд онҳое, ки 20-25 ҳазор сомонӣ нафақа мегиранд, дар бораи сиру асрори нафақаи худ ба мо ҳам мегӯянд!?

(1992-2022)

Хатлон, вилоят, марказаш шаҳри Бохтар. Бо қарори Президиуми Совети Олии РСС Тоҷикистон солҳои 1989-1991 ва бори дуввум 2-юми декабри соли 1992 аз ҳисоби якҷоя кардани вилоятҳои Кӯлоб ва Қӯрғонтеппа бо мақсади барқарор кардани хоҷагии халқи бар асари ҷанги шаҳрвандӣ харобгардида, тараққӣ додан ва самаранок истифода бурдани неруи азими иқтисодие, ки 2 вилояти собиқ мавҷуд буд, таъсис дода шудааст.

Масоҳат – 24,8 ҳазор км² (17,2 фоиз ҳудуди ҷумҳурӣ). Аҳолӣ 3,425 049 нафар (то 1.1.2021). Зичии аҳолӣ ба ҳисоби миёна ба майдони 1км² 108,9 нафарро ташкил медиҳад.

Вилояти Хатлон дар Шимол бо ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ, дар Шарқ бо ВМКБ, дар ғарб бо Ҷумҳурии Ӯзбекистон ва дар ҷануб бо Ҷумҳурии Исломии Афғонистон ҳамсарҳад аст.

Вилоят 4 шаҳр (Бохтар, Кӯлоб, Норак, Леваканд), 21 шаҳрак, 133 ҷамоати деҳот ва 24 ноҳия – Ҷомӣ, Балҷувон, Кӯшониён, Вахш, Восеъ, Данғара, Ёвон, Балх, Қубодиён, Ҷайҳун, Кӯлоб, Ҳамадонӣ, Муъминобод, Норак, Носири Хисрав, Панҷ, Темурмалик, Фархор, Ховалинг, Хуросон, Дӯстӣ, Шаҳритус ва Шамсиддини Шоҳинро дар бар мегирад.

Маркази маъмурӣ шаҳри Бохтар (аҳолӣ 113 429 нафар, то 1.1.2021), дар масофаи 95 км аз ҷануби шаҳри Душанбе воқеъ аст.

 Кӯлоб

Кӯлоб, вилоят дар ҳайати РСС Тоҷикистон, ки солҳои 1939-1955, 1973-1988 ва 1990-1992 вуҷуд дошт.

Тибқи фармони Президиуми Совети Олии СССР аз 27 октябри соли 1939 округи Кӯлоб барҳам хӯрда, вилояти Кӯлоб бо маркази маъмурии шаҳри Кӯлоб ташкил карда шуд. Ба ҳайати он як шаҳр (Кӯлоб), 13 ноҳия, 5 шаҳрак, 110 деҳшуро ва 1675 деҳа дохил буданд.

Масоҳаташ 10,6 ҳазор км², аҳолиаш 203 ҳазор нафар. Тибқи маълумоти оморӣ ба 17 январи соли 1979 масоҳати вилояти Кӯлоб 12,02 ҳазор км² ва аҳолиаш 404,3 ҳазор нафарро ташкил медод. Ба 7 ноҳияи маъмурӣ тақсим шуда, 1 шаҳр ва 6 шаҳрак дошт.

«СССР»

28.11.1918. Дар Русияи Шӯравӣ Шӯрои Комиссарони Халқ (ШКХ), Декрет бобати ташкили кори суғуртавӣ дар РСФСР ро қабул кард.

28.11.1941. Дар рафти ҷанги ҷаҳонии дуввум, дар Либӣ англисҳо генерали олмонӣ фон Равенштейнро ба асорат гирифтанд. Фон Равенштейн аввалин генерали омлонӣ буд, ки дар рафти ҷанг ба дасти душман асир гардид.

28.11.1943. Дар пойтахти Эрон, шаҳри Теҳрон конфронси сарони се кишвари иттифоқчӣ СССР, Англия ва ИМА доир гардид. Бори аввал Сталин, Черчил ва Рузвелт мустақиман бо ҳам дидор намуда, масоили доғи байни ҳамро мавриди баррасӣ қарор доданд.

29.11.1920. Дар Русияи Шӯравӣ тамоми корхонаҳое, ки теъдоди коргаронашон аз 10 нафар бештар буд, миллӣ кунонида шуданд.

29.11.1936. Прокурори генералии СССР Вишинский дастур дод, то тамоми парвандаҳо бобати ҳолатҳои тасодуфӣ ва садамаҳоро дар кишвар, чун парвандаҳои харобкорӣ баррасӣ кунанд.

29.11.1941. Дар рафти ҶБВ артиши олмонӣ, партизанзан Зоя Космодемянскаяро ба қатл расониданд.

29.11.1945. Югославия ба Ҷумҳурии Халқи Федеративии Югославия табдил дода шуд. Сарварии кишвари навро Броз Тито ба ӯҳда гирифт. Соли 1963 ин кишвар боз тағйири ном карда, ба Ҷумҳурии Шӯравӣ Федеративии Югославия табдил дода шуд.

30.11.1918. Дар РСФСР Шӯрои мудофиаи коргарӣ-деҳқонӣ таъсиси дода шуд. Дар раисии ниҳодии нав, роҳбари РСФСР Владимир Ленин қарор гирифт.

30.11.1939. Оғози ҷанги СССР бо Финляндия. Ин ҷанг дар СССР бо ҷанги зимистона маъруф аст ва заъфи Артиши Сурхро нишон додааст. Ба андешаи бархе, Фюрери олмонӣ маҳз баъди анҷоми ҳамин ҷанг қарор дод ба СССР ҳамлаи низомӣ анҷом диҳад. Лигаи миллатҳо бошад, ки нақши СММ-ро ифо мекард, СССР-ро барои оғози ин ҷанг таҷовузгар хитоб кард ва аз ҳайъати худ хориҷ намуд.

30.11.1979. Дар СССР барои беҳтар намудани кори истеҳсолотӣ, кумитаҳои назорати халқӣ ҷорӣ карда шуданд.

1.12.1918. Дар натиҷаи мутаҳидшавии Трансилвания бо Руминия раванди таъсиси кишвари соҳибистиқлоли миллии румин ба анҷом расид. Ин рӯз дар Руминия чун ҷашни миллӣ васеъ ҷашн гирифта мешавад.

2.12.1918. Дар РСФСР бо қарори ШКХ тамоми бонкҳои хориҷие, ки дар Русия амал мекарданд, аз байн бурда шуданд.

2.12.1956. Фидел Кастро бо як гурӯҳи ҳаммаслаконаш, бо нияти мутаҳҳид кардани гурӯҳҳои инқилобӣ  дар вилояти Оренти Куба фуруд омад. Ин рӯз дар Куба чун Рӯзи нерӯҳои мусаллаҳи инқилобӣ ҷашн гирифта мешавад.