12.07.1943. Дар рафти муҳорибаи Курск, наздики деҳаи Прохоровка бузургтарин набарди тонкии Ҷанги ҷаҳонии 2-ум ба вуқӯъ пайваст.
12.07.1988. Шӯрои вилоятии Қарабоғи Кӯҳӣ эълон намуд, ки Вилояти мухтори Қарабоғи Кӯҳӣ аз ҳайъати Озарбойҷон берун меояд.
13.07.1955. Дар СССР аввалин шумораи маҷаллаи «Адабиёти хориҷӣ» ба чоп расид. Ин маҷалла дар давраи пешазҷангӣ бо номи «Адабиёти интернатсионалӣ» рӯи чоп меомад ва бештари асарҳои адибони хориҷӣ дар он ба чоп мерасиданд.
13.07.1962. Дар заводи тракторсозии ба номи Кирови шаҳри Ленинград аввалин трактори К-700 «Кироветс» сохта ба истифода дода шуд. Ин трактор яке аз беҳтарин тракторҳои Иттиҳоди Шӯравӣ ба шумор мерафт ва дар хоҷагии қишлоқи кишвар васеъ истифода мешуд.
14.07.1941.Артиши Сурх дар рафти ҶБВ барои аввалин бор тӯпхонаи реактивии БМ-13 ё ҳамон «Катюша»-ро мавриди истифода қарор дод. Катюшаҳо истгоҳи роҳи оҳани шаҳри Оршаро тирборон намуда, ба душман зиёни калони ҷониву молӣ расониданд.
15.07.1917.Намояндагони ҳизби кадетҳо ба нишони эътироз аз иқдоми вазирони чап барои эътирофи мухторияти Украина аз ҳайати Ҳукумати муваққат берун омаданд.
15.07.1923. Дар СССР аввалин ширкати давлатии ҳавоӣ «Аэрофлот» таъсис дода шуд ва худи ҳамин рӯз аввалин хатсайри ҳавоии СССР бо масири Маскав-Нижний Новгород ба кори худ шурӯ кард.
15.07.1975.Аввалин парвози кайҳонии муштараки СССР ва ИМА. Киштии кайҳонии шӯравӣ «Союз-19» ва киштии кайҳонии амрикоӣ «Апполон» дар фазо бо ҳам васл гардиданд.
16.07.1920.Кишварҳои Антанта муҳосираи иқтисодии СССРро қатъ карданд ва миёни СССР ва кишварҳои Ғарбӣ хариду фурӯши коло роҳандозӣ гардид.
17.07.1917. Дар рӯзномаи “Единство” («Ваҳдат»), ки ба инқилобиёни плехановӣ тааллуқ дошт, мақолаи журналисти рус Г.Алексинский ба чоп расид. Дар ин мақола рӯзноманигор иддао мекард, ки Ленин ва ҳизби болшевикӣ аз ҷониби Олмон маблағгузорӣ мегарданд.
5.07.1918.Дар Украина Ҳизби коммунистии болшевикони Украина таъсис дода шуд.
5.07.1918.Дар ш.Екотиренодар Анҷумани вакилони шӯроҳои Русияи ҷанубӣ ба кори худ сар карда, ҷумҳурии Қафқози Шимолиро дар ҳайъати РСФСР таъсис дод.
5.07.1978.Кумитаи Бехатарии Давлатии СССР аз тобеъияти Шӯрои Вазирони СССР бароварда шуд.
6.07.1918. Дар Маскав аз ҷониби эссерони чап сафири Олмон дар Русияи шӯравӣ граф Мирбах ба қатл расид. Ин қатл заминсози шӯриши эссерони чап шуд, ки бо сиёсати болшевикон норозӣ буданд. Болшевикон бо кӯмаки тирандозони латишӣ тавонистанд шӯриши эссеронро торумор кунанд.
7.07.1932.Дар Институти илмӣ-таҳқиқотии истеҳсолоти ширии ш.Ленинград бори аввал тавонистанд аз шир хокаи онро ба даст биёранд ва истеҳсоли шири хушк дар аввалин кишвари Шӯроҳо роҳандозӣ шуд.
7.07.1989. Роҳбари вақти СССР М.Горбачев ҳангоми суханрониаш дар машварати сарони кишварҳои лагери сотсиалистии Аврупо, ки дар пойтахти Руминия-ш.Бухарест баргузор шуд, гуфт, ҳар 1 аз кишварҳои сотсиалистӣ ҳақ доранд, роҳи рушди ба худашон маъқулро интихоб намоянд.
8.07.1922. Дар СССР бори аввал дар ҷаҳон, дар соҳаи хоҷагии қишлоқ аз тайёраҳо барои мубориза бо ҳашароти зарарасон истифода намуданд.
8.07.1944. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ бо Қарори Раёсати Шӯрои Олӣ унвони фахрии «Қаҳрамонмодар» ҷорӣ карда шуд ва ҳамаи қаҳрамонмодарон бо ордени «Шарафи модарӣ» ва медали «Модарӣ» мукофотонида мешуданд.
8.07.1972.Президенти ИМА Ричард Никсон эълон намуд, СССР дар зарфи 3 сол аз кишвараш ба маблағи 750 млн доллар гандум харидорӣ хоҳад кард. Бо ҳамин, кишваре, ки дорои заминҳои бекарон буд, ба харидани ғалла аз ИМА шурӯъ кард.
8.07.1974.КМ ҲКИШ лоиҳаи сохтмони роҳи оҳани Байкалу Амурро, ки бо БАМ маъруф аст, тасдиқ намуд.
9.07.1941.Коллегияи ҳарбии СССР яке аз олимони маъруфи шӯравӣ, академик Николай Вавиловро бо ҷурми ҷосусӣ ба фоидаи Англия ба қатл маҳкум намуд.
10.07.1918.Дар Анҷумани V-уми умумирусиягии Шӯроҳо, ки дар ш.Маскав баргузор шуд, аввалин Сарқонуни РСФСР қабул карда шуд.
10.07.1925. Дар СССР бо қарори Раёсати КИМ ва ШКХ-Агентии телеграфии Иттиҳоди Шӯравӣ (ТАСС) таъсис дода шуд.
10.07.1941.Оғози муҳорибаи Смоленск дар рафти ҶБВ. Муҳорибаи Смоленск яке аз задухӯрдҳои шадиди ҷанг ба шумор рафта, дар хунсо кардани «блитскриги» немисҳо нақши муҳим бозид.
11.07.1918. Шӯрои Комиссарони халқии Русия аввалин буҷаи давлатии кишварро барои 6 моҳ ба тасвиб расонид.
CCCР
28.06.1914. Дар шаҳри Сараевои Югославия эртсгертсоги австриягӣ Франтс Фердинанд аз ҷониби гимназисти серб Гаврила Принтсип ба қатл расид. Фердинанд валиаҳди императори Австро-Венгерия ба шумор мерафт ва қатли ӯ баҳонаи сар задани ҷанги аввали ҷаҳонӣ шуд. Ҷанге, ки инсоният назирашро то ба ҳол надида буд ва боиси суқути 4 империя гардид.
28.06.1919. Дар шаҳри Париж-пойтахти Фаронса созишномаи сулҳ миёни кишварҳои Антанта ва Олмон ба имзо расид. Он дар қасри Версали Порис ба имзо расид ва созишномаи Версал номгузорӣ шуд. Созишнома ба ҷанги ҷаҳонии аввал хотима бахшид, аммо Олмонро дар вазъи баде қарор дода, заминасози ҷанги ҷаҳонии 2-ум гардид.
28.06.1948.Бюрои ахбории ҳизбҳои коммунистӣ ва коргарӣ Иттиҳоди коммунистони Югославияро аз ҳайъати худ хориҷ кард. Сабаби ин кор, норизоияти роҳбари коммунистони югослав Броз Тито бо сиёсати Сталин гардид.
28.06.1988. Дар Маскав конфронси XIX-и ҲКИШ доир гардид. Ин конфронс оғозгари ислоҳоти сиёсӣ дар СССР шуд.
29.06.1957. Дар пленуми ғайринавбатии КМ ҲК ҳаммаслакони собиқи Сталин, Маленков, Молотов ва Каганович зери танқиди сахт гирифта шуданд.
30.06.1941. Дар шаҳри Воронеж, дар заводи ба номи Комминтерн, аввалин тӯпхонаи реактивии шӯравӣ БМ-13 сохта шуд. Ин тупхона, ки баъдан «Катюша» ном гирифт қудратмандтаринсилоҳи ҶБВ ба шумор мерафт ва истифодаи он душманро ба даҳшат меовард.
1.07.1918. Ҳукумати шӯравӣ корпартоёнро душмани халқи меҳнаткаш эълон намуд. Аз ин ба баъд ҳар навъ корпартоӣ ва эътироз дар Русияи шӯравӣ мамнӯъ шуд.
1.07.1966. Дар колхозҳои СССР бори аввал пардохти музди меҳнати моҳона ҷорӣ карда шуд.
2.07.1924. Дар шаҳри Париж Ассотсиатсияи байналмилалии матбуоти варзишӣ таъсис дода шуд. Ин рӯз аз с.1995 бо пешниҳоди ҳамин Ассотсиатсия чун Рӯзи рӯзноманигори варзишӣ ҷашн гирифта мешавад.
2.07.1976. Баъди пирӯзии Ветнами шимолӣ дар ҷанг ҳар 2 Ветнам бо ҳам муттаҳид шуда, Ҷумҳурии Сотсиалистии Ветнамро ташкил доданд. Пойтахти кишвари нав ба Сайгон мунтақил шуд ва ин шаҳр ба Хошимин тағйири ном кард.
2.07.1990.Оғози кори Анҷумани XXVIII-и ҲКИШ. Охирин Анҷумани ҳизби коммунисти СССР аст.
СССР
20.06.1921. Ба Петроград аввалин киштӣ бо озуқаворӣ барои гуруснагони Поволже ворид гардид. Он шабу рӯз қисмати Поволжеи РСФСР гирифтори гуруснагии сахт шуда буд ва ҳамаи ҷаҳон ба он кумак мекард.
20.06.1963. Миёни СССР ва ИМА хатти мустақими алоқа кашида шуд, то тарафҳо нохудогоҳ ҷангро оғоз накунанд.
21.06.1926. Дар Маскав аввалин таксиҳои шӯравӣ ба хизматрасонӣ оғоз карданд. Дар оғоз дар Маскав танҳо 16 мошини тамғаи «Рено» ба таъбире «таксӣ мезаданд».
21.06.1941.Нерӯҳои низомии немис, ки дар марзи шарқии СССР мустақар буданд, аломати шартии «Дортмунд»-ро дарёфт карданд. Тибқи ин аломат амалиёти низомӣ зидди СССР тибқи нақшаи «Барбаросса» 22 июн мебоист шурӯъ мешуд. Дастаҳои тахрибкори олмонӣ вориди хоки СССР шуданд ва флоти ҳарбии олмонӣ минакории вурудӣ ба халиҷи Финро сар кард.
21.06.1941.Дар шаҳри Самарқанд мақбараи Темури лангро канданд. Мегӯянд, баъди чанд соати боз кардани қабри Темур ҶБВ оғоз гардид.
22.06.1919. Маҷлиси умуми (Ассамблея)-и Веймери Олмон бо сабаби талаби таҳдидомези Антанта барои имзои созишномаи Версал ризоият дод. Ин созишнома яке аз сабабҳои оғози ҶБВ ба шумор меравад.
22.06.1940. Фаронса дар бешаи Кампен санади таслими бечунучарои худро дар баробари Олмон имзо кард.
22.06.1941. Артиши гитлерӣ бе эълони ҷанг ба хоки СССР ҳуҷум кард. Оғози ҶБВ. Ин рӯз дар бештари кишварҳои собиқи СССР чун Рӯзи ёдбуд ва ғаму андӯҳ қадр мегардад.
23.06.1944. Аршиши шӯравӣ амалиёти «Багратион»-ро шурӯъ кард. Он яке аз амалиётҳои нодири ҶБВ ба шумор меравад ва дар натиҷа Белоруссия ба куллӣ аз тасарруфи немисҳо озод шуд.
23.06.1956. Дар Миср Ҷамол Абдул Носир президенти кишвар интихоб гардид. Ӯ ба ҷараёноти чапгаро бештар майл дошт ва яке аз наздиктарин иттифоқчиёни СССР дар минтақа буд.
24.06.1945.Паради ғалаба дар Майдони сурхи Маскав зери фармондеҳии маршал Георгий Жуков баргузор гардид ва нишонгари ғалаби СССР дар ҷанг алайҳи Олмон буд. Дар рафти парад тамоми парчамҳои Олмони фашистӣ ба дари Мавзолейи Ленин ҳаво дода шуданд.
5.06.1945. Фармондеҳони ҳарбии кишварҳои иттифоқчӣ, Георгий Жуков, Дуайт Эйзенхауэр, Бернард Монтгомерӣ ва Латр де Тассинӣ дар ш.Берлин Эъломияи таслими бечунучарои Олмонӣ гитлериро ба имзо расониданд. Тибқи он қудрати сиёсӣ дар Олмон ба ҳукуматҳои СССР, ИМА, Бритониё ва Фаронса вогузор шуд. Берлин низ қисматҳо тақсим карда шуда, ҳар кишвар қисмати худашро дошт.
6.06.1922. Дар СССР бо Декрети ШКХ Раёсати асосӣ оид ба кор бо адабиёт ва нашриётҳо созмон дода шуд. Ин раёсат, ки Главлит ном гирифт, тамоми фаъолияти нашриётиро дар аввалин кишвари Шӯроҳо зери назари худ қарор медод.
6.06.1922. Дар Маскав мурофиаи судии роҳбарони ҳизби эссерӣ оғоз шуд. Ин мурофиа аввалин парвандаи бузурги сиёсӣ дар СССР ба шумор мерафт ва дар он 34 роҳбари ҳизбӣ эссерӣ муҳокима карда шуданд.
6.06.1944. Ифтитоҳи фронти дуввум алайҳи Олмон дар Аврупо. Нерӯҳои англис ва амрикоӣ билохира баъди хоҳиши чандинкаратаи Сталин дар авохири ҷанг ба соҳили Фаронса дар Нормандия фуруд омаданд.
6.06.1957. Дар шаҳри Маскав мағозаи «Олами кӯдакон» ифтитоҳ ёфт. Баъди чанде мағозаҳо бо чунин ном дар тамоми шаҳрҳои бузурги СССР кушода шуданд ва яке аз беҳтарин мағозаҳои кӯдакон дар Иттиҳоди Шӯравӣ ба шумор мерафтанд.
7.06.1917.Ҳизби эссерон дар Русия ба 2 қанот-эссерони чап ва эссерони рост тақсим шуд. Эссерони рост аз болшевикон тарафдорӣ накарданд ва аксариятро ташкил медоданд, аммо эссерони чап аз инқилоби болшевикӣ тарафдорӣ намуда, вориди ҳукумати болшевикӣ шуданд. Албатта баъди чанде роҳашон боз аз болшевикон ҷудо гардид.
7.06.1954. Дар Маскав Анҷумани XI уми Иттифоқҳои касабаи СССР ба кори худ шурӯ кард. Дар ин Анҷуман, Устави нави Иттифоқҳои касабаи СССР қабул карда шуд.
8.06.1918. Дар шаҳри Маскав зери роҳбарии Феликс Дзержинский аввалин Конфронси умумирусиягии Комиссияҳои фавқулодда (ЧК) ба кори худ шурӯъ кард.
8.06.1946. Дар пойтахти Дания, шаҳри Копенгаген ташкилоти байналмилалии журналистон (МОЖ) таъсис дода шуд.
8. 06.1958. Дастаи мунтахаби футболи СССР бори аввал дар чемпионати ҷаҳон оид ба футбол ширкат варзид. Чемпионати 6-уми футбол дар Шветсия гузашт ва дар он 16 дастаи мунтахаб ширкат варзиданд. Мунтахаби СССР бозии аввалини худро бо дастаи мунтахаби Англия баргузор кард. Бози мусовӣ бо ҳисоби 2:2 анҷом ёфт.
9.06.1935. Дар СССР барои фирор аз кишвар ҳукми қатл ҷорӣ гардид ва тамоми хешу табори фирорӣ низ ҷинояткор эълон мешуданд.
10.06.1920. КМИ дастурамал «Оид ба милитсияи коргарӣ-деҳқонӣ»-ро ба тасвиб расонид. Милитсия чун «дастаҳои мусаллаҳи таъиноти махсус» муайян карда шуд.
11.06.1918. Ҳаракати миллии қазоқии «Алаш» тамоми декретҳои ҳукумати Шӯравиро дар қаламрави Қазоқистон ғайриқонунӣ эълон кард.
29.05.1965. Дар пойтахти Олмони Демократӣ-шаҳри Берлин, чемпионати XVI-уми Аврупо оид ба бокс баргузор шуд. Дар он боксчиёни шӯравӣ аз 10 медали тилло 8 медали тилло ба даст оварданд.
29.05.1975. Дар РСС Беларуссия истеҳсоли бузургтарин мошини боркаш дар СССР - «БелаАЗ-7520» ба роҳ монда шуд.
29.05.1988.Сафари расмии президенти ИМА Роналд Рейган ба СССР. Ӯ дар ин сафар шахсан бо М.Горбачев, ки тибқи назари баъзе, дастнишондаи ғарбиҳо буд, вохӯрд. Аслан вазифаи Горбачев таҳрики мардум ва амал накардан ба ваъдаҳояш буд, ки хеле хуб аз ӯҳдаи вазифааш баромад. Ҳеҷ ваъдаи додаашро амалӣ накард ва мардум ҳам аз ин ба дод омада, ба майдонҳо рехтанд.
30.05.1918.Дар Русияи Шӯравӣ Георгий Чичерин Комиссари халқии корҳои хориҷӣ таъин шуд. Ӯ дар ин симмат Лев Тротскийро ҷойгузин карда, яке аз боистеъдодтарин афрод дар ҳукумати болшевикӣ будӣ.
31.05.1918. Баъди пошхӯрии импературии Австро-Венгрия, дар Питсбурги ИМА чехҳо бо словакҳо иттиҳоди сиёсӣ баста, кишвари нав-Чехословакияро таъсис доданд. Ин кишвар чанд даҳсола арзи вуҷуд карда, ахир чехҳо ва словакҳо дубора аз ҳам ҷудо шуда, ҳар кадом кишвари мустақили худро созмон доданд.
31.05.1943.Дар совхозҳо ва МТСҳои шӯравӣ шӯъбаҳои сиёсӣ барҳам дода шуданд.
1.06.1922.Дар СССР аввалин хатсайри ҳавоии байналмилалӣ Маскав-Кёнигсберг ифтитоҳ ёфт.
1.06.1931.СССР бо ИМА шартномаи ҳамкорӣ баст ва тибқи он муҳандисони амрикоӣ мебоист дар сохтмони 90 заводи металлургии СССР ширкат мекарданд. Онҳо воқеан вориди СССР шуда, дар интустриякунонии аввалин кишвари шӯроҳо саҳми бориз гузоштанд. Ҳатто дар Тоҷикистон ҳам муҳандисони амрикоӣ дар сохтмони канали калони Вахш ширкати фаъолона доштанд. Дар ин боб ҳатто филми маъруфи «Одам пӯсташро иваз мекунад» ба навор гирифта шудааст.
2.06.1924. Ҳукумати болшевикӣ ҳайъати Бюрои сиёсии баъдиленинии ҳизби коммунистро интихоб намуд. Ба Бюро Бухарин, Зиновев, Каменев, Риков, Сталин, Томский ва Тротский шомил шуданд. 1 гурҷӣ ва 6 яҳудӣ.
2.06.1956. Дар СССР Вячеслав Молотов аз вазифаи Вазири корҳои хориҷии СССР барканор карда шуд.
3.01.1917.Дар Петроград Анҷумани аввалини Шӯроҳо ба кори худ сар кард.
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
- Деваштич: об нест, барқ проблема, картошка сӯхт... Назар
- Асрори мадрасаи Хоҷа Сарбоз Назар
- “Стратегияи давлатии муқовимат ба коррупсия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030” Назар
- Резаахбор Назар
- Бародар қарори судро иҷро намекунад… Назар
- Таъминот кори мактаб нест Назар
- Абуҳанифа: таоруфи миллӣ ва Ислом Назар
- Беадолатӣ дар футболи тоҷик Назар
- Редаксия супориш дод: Чилучорчашма рав! Назар
- «Мардон» - мушкили №1 дар Душанбе Назар
- Дар як сатр Назар
- Адвокати хайрхоҳ меҷӯям… Назар
