7.02.1952. Дар Маскав мурофиаи судии аъзои дастаи зиддишӯравии адаби-сиёсии мактабхонони масквагӣ доир гардид. Мурофиаи мазкур пуши дарҳои баста баргузор шуд. Дар рафти мурофиа мактабхоноро бо он муттаҳам карданд, ки варақаҳои зиддишӯравиро паҳн мекарданд ва системи интихоботии шӯравиро ғайридемократӣ хитоб мекарданд. Се нафар аз аъзои дастаро ба қатл, 10 нафарро ба 25 соли зиндон ва се нафари дигар 10 сол зиндон ҳукм гирифтанд.
7.02.1964. Рӯзномаи «Правда» аввалин бор дар СССР бо чопи як матлаб, тарроҳии марги Кировро, ки соли 1934 дар Ленинград ба шакли мармуз ба ҳалокат расид, ба Сталин нисбат дод.
8.02.1924. Аввалин парвози тайёраи мусофирбари шӯравӣ АК- 1. Ин тайёра, ки бештари қисматҳояш аз чӯб сохта шуда буданд, соли 1923 аз санҷиш гузашт ва онро ба истеҳсолоти оммавӣ тавсияи доданд. Аммо мутаасифона ҳеҷ намунаи оммавиаш сохта нашуд ва онро аз истеҳсолот бардоштанд.
8.02.1925. Дар шаҳри Ленинград ҳафт масъули миёнпояи шӯравӣ, ба хотири фасод дар соҳаи истеҳсоли пӯст, ба қатл маҳкум шуданд.
8.02.1945. Ҳавонаварди шӯравӣ М.П. Девятаев, як таёраи олмониро ғанимат гирифт ва аз лагери ҷазодиҳии фашистӣ дар Олмон фирор кард.
8.02.1955. Дар СССР, раиси Шӯрои Вазирон маршал Николай Булганин таъин гардид. Булганин дар ин вазифа Георгий Маленковро иваз кард. Маленковро Хрушев ба вазифаи пасттар, Вазири нерӯгоҳҳо таъин намуд. Он шабу рӯз дар СССР дар саҳнаи сиёсӣ ҳарбиён баромаданд ва маршал Жуков ба ҷои Буганин Вазири мудофиаи СССР таъин гардид.
9.02.1923. Рӯзи таваллуди авиатсияи мусофирбари шӯравӣ. Дар ин рӯз Шӯрои Мудофиа ва Меҳнат (СТО) бо қарори худ Шӯрои авиатсияи мусофирбарро созмон дод.
9.02.1931. Овозхони рус Федор Шаляпин Иттиҳоди Шӯравиро барои ғайриқонунӣ нашр кардани сурудҳояш ба суд дод ва Бюрои тиҷории СССР дар Порис муваззаф шуд ба Шаляпин10 000 франк пардохт намояд.
9.02.1984. Юрий Андропов, котиби генералии ҲК ИҶШС ба таври мармуз аз олам чашм пӯшид.
9.02.1998. Дар пойтапхти Гурҷистон (Тбилисӣ) ба ҷони перезиденти ин кишвар Эдуард Шеварднадзе сӯиқасд иттифоқ уфтод. Дар натиҷа 2 нафар аз муҳофизони президенти Гурҷистон ба ҳалокат расиданд ва хӯди ӯ чанд ҷароҳати сабук бардошт.
30.01.1930. Иттиҳоди Шӯравӣ аввалин радиозондро барои таҳқиқи атмосфера ба фазои ҳавоӣ баровард. Он аз ҷониби ҳавошиноси шӯравӣ Павел Молчанов ихтироъ шуда буд.
31.01.1918. Дар Петроград созмондиҳии аввалин корпуси Артиши Сурхи Коргар-Деҳқон оғоз шуд.
31.01.1924.Анҷумани 2-юми Шӯроҳои СССР лоиҳаи аввалин Сарқонуни Иттиҳоди Шӯравиро ба тасвиб расонд.
1.02.1923.Дар ш.Петроград, дар бинои №76-и кӯчаи соҳили рӯди Фонтанка аввалин кассаи амонатӣ дар СССР ифтитоҳ ёфт. Баъдан ин кассаҳо дар саросари СССР ифтитоҳ ёфта, асоситарин макони пасандозкунии пул дар аввалин кишвари Шӯроҳо буданд.
1.02.1924.Англия Иттиҳоди Шӯравиро ба расмият шинохт ва бо СССР муносибати дипломатиро барқарор намуд.
1.02.1992. Президенти Русия Борис Елтсин ва ҳамтои амрикоиаш Ҷорҷ Буши калонӣ дар шаҳри Кэмп-Девиди ИМА эъломияи якҷояро оид ба хатми ҷанги сард ба имзо расониданд. Ин ҷанг, ки беш аз 40 сол зидди СССР идома дошт, бо пирӯзии комили кишварҳои ғарбӣ ба поён расида, ба мавҷудияти аввалин кишвари Шӯроҳо дар арсаи таърих хотима дод.
2.02.1918. Дар Русияи Шӯравӣ бо Декрети Шӯрои Комиссарони Халқӣ калисо аз давлат ва мактабҳо аз калисо ҷудо шуданд.
2.02.1943. Анҷоми ҳарби Сталинград. Артиши 6-и фелдмаршал Паулюс, ки дар шаҳри соҳили Волга ба муҳосира гирифта шуд, таслим гардида, Артиши Сурх яке аз пирӯзиҳои муҳими худро дар рафти ҶБВ ба даст овард.
2.02.1982. Дар СССР чархболи Ми 26 ба истифода дода шуд. Он тавонист 10 тонн борро ба баландии 6,4 км бардорад ва бузургтарин чархболи СССР будӣ.
3.02.1918. Русияи Шӯравӣ бо декрети КМИ тамоми қарзҳои дохилӣ-берунии ҳукумати подшоҳӣ ва Ҳукумати муваққатро бекор карда, аз пардохти онҳо сарфи назар намуд. Ин қарзҳо беш аз 60 млрд рубли русиро ташкил медоданд ва боиси сар задани ҳуҷуми ҳарбии кишварҳои Антанта ба РСФСР шуданд. ИМА низ бо баҳонаи напардохтани қарзҳо ҷазираи Аляскаро, ки аз Русия ба муҳлати 100 сол иҷора гирифта буд, бозпас надод.
3.02.1930. Таъсиси ҳизби коммунисти Ветнам. Ин ҳизб, ки дар оғоз нерӯи чандоне надошт, бо кӯмаки СССР оҳиста-оҳиста нерӯ гирифта, ахир қудрати сиёсиро дар ин кишвари осиёӣ соҳиб шуд.
3.02.1987. Дар СССР бо ҷурми гирифтани пора ҷонишинии аввали вазири ВКД СССР, домоди Леонид Брежнев, генерал Юрий Чурбанов ба ҳабс гирифта шуд. Баъди чанде худи вазир Шолохов низ ҳабс шуд.
17.01.1920. Артиши Сурх дар рафти ҷанги гражданӣ гурӯҳи асосии артиши Деникинро торумор намуд. Шикасти Деникин рафти ҷанги шаҳрвандиро тағйир дод ва аз ин баъд сафедҳо натавонистанд зидди Артиши сурх муқовимат намоянд.
17.01.1960.Тӯфони шадид дар Уқёнуси Ором 3 сарбози шӯравӣЗиганшин, Поплавский ва Федотовро ба уқёнуси кушод бурд ва онҳо 49 рӯз бе обу хӯрокворӣ дар уқёнус боқӣ монданд. Ахир, сарбозонро баъди 49 рӯз горди соҳилии ИМА наҷот дод.
17.01.1961. Президенти ИМА Дуайт Эйзенхауэр бори охир аз ТВи кишвараш ба мардуми ИМА муроҷиат кард. Мавзӯи гуфтугӯи ӯ «ҷанги сард» гардид. Президент мардуми Амрикоро аз хатари рушди комплекси ҳарбии кишварашон ҳушдор дод.
17.01.1961. Дар Конго бо фармони генерал Мобуту, аввалин сарвазири Ҷумҳурии Демократики Конго Патрис Лумумба ба ҳабс гирифта шуд ва сипас ба қатл расид. Лумумба яке аз намодҳои озодихоҳӣ дар ҷаҳон шинохта шудааст ва дар СССР ба номи ӯ донишгоҳеро низ гузоштанд.
18.01.1943.Артиши Сурх муҳосираи Ленинградро рахна кард. Ленинград тирамоҳи с.1941 аз ҷониби артиши немисӣ, нерӯҳои финн ва дивизияи кабуди испанӣ муҳосира шуда буд. Дар тӯли муҳосираи сесола мардуми шаҳр ба гуруснагии сахт гирифтор шуда, беш аз 1 млн аҳолии он аз гуруснагӣ мурданд.
18.01.1947. Дар СССР вилояти Сахалин таъсис дода шуд. Ба ин вилоят ҷазираи Сахалин ва галаҷазираҳои Курил шомил шуданд. Ҳамагӣ ба ин вилояти нав 59 ҷазира дохил карда шуданд, ки қисмате аз онҳоро Ҷопон то ҳол моли худ медонад.
18.01.1961. КМ ҲКИШ лоиҳаи Никита Хрушев оид ба азнавсозии хоҷагии қишлоқро ба тасвиб расонид. Тибқи ин лоиҳа дар саросари СССР кишти ҷуворимакка роҳандозӣ шуд, ки зиёни фаровоне ба иқтисоди шӯравӣ расонид.
19.01.1918. Патриархи калисои Русия Тихон ҳукумати шӯравиро такфир кард ва болшевиконро ғайридин хонд.
19.01.1946. Эрон ба СММ муроҷиат ва аз ин ниҳод хоҳиш кард, ки онро аз дахолати СССР ба корҳои дохилиаш муҳофизат кунад.
20.01.1990.Нерӯҳои Артиши Шӯравӣ ба пойтахти Озарбойҷон ш.Боку ворид карда шуданд. Ин нерӯҳо мебоист аз қатли оми арманиҳо дар Боку ҷилавгирӣ мекарданд.
10.01.1920. Дар Женева созмони нави умумиҷаҳонӣ бо номи Лигаи Миллатҳо таъсис дода шуд. Ин созмон шабеҳи СММ имрӯза буд ва мебоист масоили баҳсбарангези миёни кишварҳоро ҳаллу фасл мекард. Роҳбари Шуравӣ Владимир Илич Ленин дар бораи ин созмон фармуда буд: «Лигаи Миллатҳо танҳо дар коғаз иттиҳод ба шумор меравад, дар асл инҳо гурӯҳи ҳайвоноти дарранда аст». Иттиҳоди Шуравӣ с.1934 ба Лигаи Миллатҳо шомил ва баъди 5 сол аз ин созмон хориҷ карда шуд.
10.01.1937. Дар СССР роҳбари собиқи Комсомоли шуравӣ ва яке аз созмондиҳандагони ин ташкилот Лазар Абрамович Шатскин ба қатл расонида шуд.
11.01.1919. Дар Русияи шуравӣ Продразвертка ҷорӣ карда шуд. Тибқи ин сиёсат деҳқонон мебоист тамоми гандум ва орди зиёдатии худро бе пул ба давлат месупориданд. Продразвертка-системаи захира кардани маҳсулоти хоҷагии қишлоқ, яке аз аносури сиёсати коммунизми ҳарбӣ ба шумор мерафт ва то с.1921 дар РСФСР идома ёфт.
11.01.1935. Неруҳои баҳрии СССР дар Шарқи Дур ба Флоти Уқёнусиоромии СССР тағйири ном карданд. Аввалин фармондеҳи Флоти ҷадид М.В.Викторов таъин шуд.
12.01.1913. Иосиф Ҷугашвилӣ бори аввал навиштаҳои худро бо тахаллуси «Сталин» имзо намуд.
12.01.1955. Дар СССР сохтмони космодром (фазопаймо)-и Байконур оғоз гардид. Байконур баъди фурӯпошии СССР ба Қазоқистон гузашт ва Русия онро то с.2050 ба иҷора гирифт.
12.01.1989. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ барӯйхатгирии аҳолӣ гузаронда шуд. Ин охирин барӯйхатгирии аҳолӣ дар аввалин кишвари Шуроҳо буд ва тибқи он аҳолии СССР 286 млн. 717.000 нафарро ташкил дод.
13.01.1991. Нерӯҳои Артиши шӯравӣ бинои ТВ-и Вилнюсро тасарруф карданд. Ин рӯз дар Литва ҳамасола чун Рӯзи мудофеъони озодӣ васеъ ҷашн гирифта мешавад.
14.01.1918. Русияи Шуравӣ ва Финляндия ба тақвими нави григорианӣ гузаштанд.
14.01.1962. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ хатти интиқоли нафтии «Дружба» (Дустӣ) ба кор даромад. Ин хат нафтро аз Сибири ғарбӣ ба Аврупо интиқол медод.
15.01.1994. Дар Туркманистон референдуми мардумӣ баргузор шуд.
3.01.1906. Дар Русияи подшоҳӣ бо иттиҳоми узвият дар дастаҳои ҷангии эссерон, адвокат Александр Керенский ба ҳабс гирифта шуд. Тафтишот узвияти ӯро дар ин дастаҳо натавонист собит кунад ва ӯ баъди чанде аз зиндон озод гашт. С.1917 Керенский дар раъси Ҳукумати муваққати Русия қарор гирифт ва маҳз дар замони ӯ болшевикон ба сари қудрат омаданд.
3.01.1940. Финҳо ҳангоми ҷанги шӯравиву фин ба болои Ленинград 3 млн варақаи зиддишӯравӣ партофтанд.
4.01.1904. Дар пойтахти Шветсария-шаҳри Женева аввалин шумораи рӯзномаи болшевикии «Вперёд» (“Ба пеш”) нашр шуд. Рӯзнома аз ҷониби Владимир Ленин баъди рафтанаш аз «Искра» роҳандозӣ шуда буд ва ҳамагӣ 18 шумора рӯи чоп омад.
4.01.1943. Маҷаллаи амрикоии «Тайм» баъди натиҷагирии рӯйдодҳо ва ашхоси дар онҳо фаъоли с.1942, роҳбари СССР Иосиф Виссарионович Сталинро «Одами сол» эълон намуд.
4.01.1980. Президенти ИМА Ҷимми Картер бозиҳои Олимпии Маскавро таҳрим кард. Баҳона барои ин таҳрим вуруди нерӯҳои Артиши Шӯравӣ ба хоки Афғонистон гардид.
5.01.1918.Русияи Шӯравӣ бо декрети ШКХ ба имлои нав гузашт ва имлои кӯҳнаи Русияи подшоҳӣ, ки дар охири бештари калимаҳо аломати сакта гузошта мешуд, бекор карда шуд.
5.01.1919. Дар Мюнхени Олмон Ҳизби коргарии немис таъсис дода шуд. Ин ҳизб 1 сол баъд ба Ҳизби натсионал-сотсиалистии коргарии немис тағйири ном кард ва с.1933 дар интихобот пирӯз шуда, сарвари он Адолф Гитлер зимоми қудратро дар Олмон ба даст гирифт.
5.01.1949. Дар Маскав машварати намояндагони СССР, Руминия, Булғористон, Венгрия, Полша ва Чехословакия доир шуд. Дар натиҷа намояндагони давлатҳои иштирокчӣ қарор доданд Шӯрои Ёрии Иқтисоди (СЭВ)-ро созмон диҳанд. Ин Шӯро яке аз асоситарин ниҳодҳои иқтисодии кишварҳои сотсиалистӣ гардид.
6.01.1937. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ бақайдгирии умумииттиҳодии аҳолӣ доир шуд. Ин дуввумин бақайдгирии аҳолӣ дар аввалин кишвари Шӯроҳо буд ва тибқи натиҷаҳои он аҳолии СССР дар соли 1936 170 млн нафарро ташкил дод.
7.01.1918.Генерал Лавр Георгиевич Корнилов сарфармондеҳи Артиши ихтиёрии сафедҳо таъин шуд.
27.12.1932. Дар СССР бо қарори КМИ ва ШКХ системи паспортӣ ва бақайдгирии ҳатмӣ ҷорӣ карда шуд.
27.12.1968. Чин аввалин озмоиши бомбаи гидрогениашро анҷом дод. Ҷумҳурии Халқии Чин дар оғоз бо СССР ҳамроҳ буд ва Сталин дар аввалин фурсат иҷозат дод Чинро атомӣ кунанд. Чин муфт соҳиби силоҳи атомӣ гардид ва баъди чанде бомбаи гидрогениашро ҳам сохт.
27.12.1976. Дар СССР аввалин комплексӣ азимтарин корхонаи мошинсозии атомӣ «Атоммаш”-и Волго-Донск ба кор андохта шуд.
27.12.1979. Нерӯҳои вежаи КГБ ва ГРУ-и СССР қароргоҳи роҳбари Афғонистон Ҳафизуллоҳ Аминро дар Кобул ба тассаруф дароварданд. Бо куштани Амин марҳилаи гарми бархурди СССР шуруъ ва нерӯҳои Армияи 40-ум вориди Афғонистон мегарданд.
29.12.1927. Дар кӯчаҳои Ленинград бори аввал соатҳои электрониро насб карданд.
29.12.1927. Дар СССР коммунаи кӯдакон бо номи Ф.Э. Дзержинский ифтитоҳ ёфт. Роҳбарияти коммунаро муррабии тавоно Антон Макаренко ба ӯҳда дошт ва баъдан дар аввалин кишвари Шӯроҳо коммунаҳои зиёди дигар пайдо шуданд.
29.12.1932. Кумитаи марказии ОСВЕОХИМ рутбаи муътабари «Тирандози Ворошиловӣ»-ро ҷорӣ кард. Тирандози Ворошиловӣ дараҷаи 1-ум ва 2-юм ҳам дошт.
29.12.1979. Дар СССР дар дохили воҳидҳои низомии Вазорати корҳои дохила дастаи таъиноти махсуси «Витяз» таъсис дода шуд.
30.12.1922. Дар Анҷумани 1-уми Шӯроҳо Декларатсияи таъсисёбии СССР қабул карда шуд.
30.12.1953. Дар СССР Раёсати КМ ҲКИШ барои омӯзиши асноди репрессияҳои оммавӣ дар солҳои 1935-1940 комиссияи махсусро таъсис намуд.
31.12.1917. Русияи Шӯравӣ бо Декрети ШКХ соҳибистиқлолии Финляндияро ба расмият шинохт. Мегӯянд Ленин ба финҳо ваъда дода буд, ки агар ба қудрат бирасам ҳатман озодатон хоҳам кард ва ба ваъдааш вафо кард.
31.12.1919. Дар шаҳри Тарту, миёни РСФСР ва Эстония шартномаи сулҳ ба имзо расид ва тарафайн оташбас эълон карданд. Баъди чанде РСФСР истиқлоли Эстонияро ба расмият шинохт ва Эстония низ яке аз аввалин кишварҳое буд, ки РСФСР-ро расман эътироф кард.
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
- Деваштич: об нест, барқ проблема, картошка сӯхт... Назар
- Асрори мадрасаи Хоҷа Сарбоз Назар
- “Стратегияи давлатии муқовимат ба коррупсия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030” Назар
- Резаахбор Назар
- Бародар қарори судро иҷро намекунад… Назар
- Таъминот кори мактаб нест Назар
- Абуҳанифа: таоруфи миллӣ ва Ислом Назар
- Беадолатӣ дар футболи тоҷик Назар
- Редаксия супориш дод: Чилучорчашма рав! Назар
- «Мардон» - мушкили №1 дар Душанбе Назар
- Дар як сатр Назар
- Адвокати хайрхоҳ меҷӯям… Назар
