27.03.1918. Дар Русияи Шӯравӣ хадамоти ҳифзи сарҳадӣ созмон дода шуд. Ин рӯз дар собиқ СССР чун Рӯзи сарҳадчиён васеъ ҷашн гирифта мешуд.
27.03.1968. Дар натиҷаи садамаи ҳавоӣ, ки ҳангоми парвози машқӣ-омӯзишӣ ба вуқӯъ пайваст, аввалин кайҳоннаварди дунё Юрий Гагарин ба ҳалокат расид.
28.03.1940. Олимони амрикоӣ изотопи нави ураниюм - плутоний 239-ро кашф карданд. Маҳз ин изотопи ҷадид дар оянда асоси бомбаи атомӣ гардид.
28.03.1956.Дар рӯзномаи «Правда» мақолаи «Чаро шахспарастӣ ба рӯҳияи марксистӣ-ленинӣ бегона аст?» ба чоп расид. Ин мақола аввалин танқиди Иосиф Сталин дар нашрияҳои шӯравӣ баъди марги ӯ ба шумор меравад.
28.03.1971. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ истеҳсоли мошини нави сабукрави ВАЗ-2101 «Жигули» ба роҳ монда шуд.
30.03.1935. Дар СССР барои ғайриқонунӣ гирифта гаштани корд ҷазои ҷиноӣ ба мӯҳлати 5 сол зиндон пешбинӣ гардид.
30.03.1971. Роҳбари СССР Леонид Илич Брежнев барои аввалин бор истилоҳи «Шаҳри намунавии коммунистӣ»-ро ба кор бурд ва эълон намуд, ки дар кишвар ҷомеъаи нави одамон - халқи советӣ ба вуҷуд омадааст.
30.03.1981. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ барои аввалин бор вақти тобистонӣ ҷорӣ карда шуд.
31.03.1940. Дар СССР истеҳсоли оммавии тонки нави Т-34 ба роҳ монда шуд. Ин тонк яке аз беҳтарин тонкҳои ҷанги ҷаҳонии дуввум гардид.
31.03.1954. Иттиҳоди Шӯравӣ ба НАТО муроҷиат намуд ва аз ин ташкилот хост, ки СССРро ба узвияти худ бипазирад. Мутаассифона, аъзои НАТО-ташкилоти шимолии атлантик баъди баррасии пешниҳод иқдоми СССРро рад карданд.
31.03.1955.Ҳукумати шӯравӣ қарор дод, боигариҳои осорхонаи рассомии Дрезденро ба Олмони демократик баргардонад. Дар ин осорхона расмҳои рассомони бузурги дунё нигаҳдорӣ мешуданд, ки қимати бисёр гарон доштанд ва СССР онҳоро чун товони ҷанг аз Олмон гирифта буд.
1.04.1946. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ маркази атомии «Арзамас-16» таъсис дода шуд. Ин марказ ба омӯзиши ураниюм ва хосиятҳои он машғул буд ва яке аз махфитарин шаҳрҳои собиқ СССР ба шумор мерафт. Маркази мазкур дар вилояти Нижегородски Русия воқеъ гардидааст ва имрӯз низ ба ҳайси институти физикаи таҷрибавӣ фаъолият мекунад.
1.04.1967. Дар синамоҳои шӯравӣ аввалин намоиши филми «Асираи қафқоз ё Саргузаштҳои нави Шурик» ба вуқӯъ пайваст. Он яке аз дӯстдоштатарин филмҳо дар собиқ СССР маҳсуб меёфт.
1.04.1969. Дар Чин Анҷумани IX-уми ҳизби коммунист доир гардид. Ин Анҷуман эълон кард, ки дар кишвар «инқилоби маданӣ» ба охир расид.
3.04.1922.Дар СССР Иосиф Сталин ба ҳайси котиби генералии КМ РКП(б) интихоб шуд.
CCCР
19.03.1922. Владимир Илич Ленин ба Бюрои сиёсӣ мактуби маҳрамонае ирсол ва дар он аз коммунистон тақозо кард, то бо руҳоният муборизаи беамон бурда, дар ҳаққи онҳо ҳукми қатлро дареғ надоранд.
19.03.1934. Коргари совхоз Митрофан Никитин ҳангоми зиёрати Мавзолей тобути Ленинро аз таппончаи Наган тирборон кард.
20.03.1941. Сардори хадамоти ҷосусии ҳарбӣ генерал Филипп Иванович Голиков Иосиф Сталинро мутақоид кард, ки Олмон то замоне Англияро шикаст надиҳад, ба СССР ҳамла нахоҳад кард. Албатта пешгӯиҳои ӯ беасос набуданд. Немисҳо лавозимот ва пӯшоки зимистона захира намекарданд ва маҳз ин кор ҷосусони шӯравиро дар ғафлат гузошт. Чун бе омодагии зимистона ҳуҷум ба кишваре чун СССР як аҳмақӣ маҳсуб меёфт.
20.03.1988. Кумитаи ҳизбии вилоятии Қарабоғи Кӯҳӣ бо қарори худ вилояти Қарабоғи Кӯҳиро ба Арманистон шомил кард.
21.03.1918. Дар Русия оилаи Романовҳо ба ҳабс гирифта шуд. Подшоҳи собиқ Николайи 2 бо аҳлу оилааш баъди чанде ба Сибир бадарға шуд ва ахир 1 сол пас дар Иркутск аз ҷониби болшевикон ваҳшиёна ба қатл расид.
21.03.1937. ШКХ СССР қарор «Оид ба дараҷаҳои илмӣ ва рутбаҳо»-ро ба имзо расонид. Аз ин ба баъд дар СССР дараҷаҳои илмӣ - номзад ва доктори илмҳо ва рутбаҳои илмӣ - ассистент, дотсент ва профессор ҷорӣ гардиданд.
21.03.1986. Талабаи шӯравӣ Катя Личёва бо сафари дуҳафтаӣ озими ИМА гардид. Ин «кабутари сулҳ» мехост дӯстӣ ва ҳамдигарфаҳмиро миёни мактаббачагони амрикоӣ ва шӯравӣ барқарор кунад.
22.03.1917. Иёлоти Муттаҳидаи Амрико аввалин шуда, дар ҷаҳон Ҳукумати муваққати Русияро ба расмият шинохтанд.
25.03.1917. Ду инқилобии маъруф Лев Каменев ва Иосиф Сталин аз бадарғаи Сибир ба Петроград баргаштанд.
26.03.1940. Адолф Гитлер-фюрери олмонӣ аз Иосиф Сталин даъват кард, ки барои ҳалли масъалаи сарҳадоти Полша бо ӯ мулоқот кунад. Сталин пешниҳоди Гитлерро рад кард ва Молотов барои музокира ба Берлин фиристода шуд.
26.03.1941. Дар СССР мукофотҳои сталинӣ роҳандозӣ гардиданд. Баъди марги Сталин ин мукофотҳо ба мукофотҳои Давлатӣ тағйири ном карданд.
13.03.1917. Дар Петроград аввалин шумораи «Ахбороти Шӯрои Петроград” (“Известия Петроградского совета”) аз чоп баромад. Баъдан нашрия ба рӯзномаи «Известия» тағйири ном кард ва яке аз пурнуфузтарин рӯзномаҳо дар собиқ СССР шуд, ки ҳоло низ дар Русия бо ҳамин ном интишор меёбад.
13.03.1938. Дар макотиби Иттиҳоди Шӯравӣ таълими ҳатмии забони русӣ ба ҳайси як фанни алоҳида ҷорӣ карда шуд.
13.03.1964. Дар СССР бо Қарори Шӯрои Олӣ Вазорати Бехатарии Давлатӣ ба Кумитаи Бехатарии Давлатӣ тағйири ном кард. Ин Кумита зери тобеъияти Шӯрои Вазирон қарор гирифта буд.
14.03.1917.Шӯрои вакилони Петроград (Петросовет) бо фармони №1-и худ тартиботи демократиро дар Артиши рус ҷорӣ намуд.
14.05.1990. Аввалин интихоботи президентӣ дар СССР. Дар интихобот М.Горбачёв котиби аввали ҲК пирӯз шуда, барои 5 сол президенти СССР интихоб карда шуд.
14.05.1991. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ аввалин ҳизбҳои ғайрикоммунистӣ расман ба қайд гирифта шуданд.
15.03.1933. Адолф Гитлер Олмонро Рейхи 3-ум эълон карда, дар империяи нав тамоми матбуоти чапгаро ва хӯроки кошерӣ (хӯроке, ки аз маҳсулоти хӯрокии яҳудиҳо ва тибқи аҳкоми Таврот омода мешуд) манъ карда шуданд.
15.03.1946. Дар СССР Шӯрои Комиссарони Халқӣ ба Шӯрои Вазирон тағйири ном карда, тамоми комиссариатҳои халқӣ ба вазорат табдил дода шуданд.
16.03.1917. Князи бузург Михаил Александрович (бародари Николайи 2) аз тахту тоҷи Русия ба фоидаи Маҷлиси Муассисон даст кашид. Бо ин кор даврони 300-солаи ҳукуматдории сулолаи Романовҳо дар ин кишвар хотима ёфт.
16.03.1937.Дар НКВД СССР шӯъбаи мубориза ба зидди дуздии моликияти сотсиалистӣ (ОБХСС-Отдел по борьбе с хищениями социалистической собственности) ифтитоҳ ёфт. Ин Шӯъба алайҳи ҷиноёти ҷанбаи иқтисодӣ дошта мубориза мебурд.
17.03.1991. Дар СССР раъйпурсии мардумӣ (референдум) доир шуд. Дар раъйпурсӣ аксарияти мардум барои бақои СССР овоз доданд. Дар баробари ин, дар раъйпурсии РСФСР бошад, 70% овоздиҳандагон барои роҳандозии мансаби президенти РСФСР овоз доданд.
18.03.1920. Дар Русияи Шӯравӣ аввалин шумораи рӯзномаи «Меҳнати коммунистӣ» рӯи чоп омад. Баъди 2 сол он ба «Москваи коргарӣ» тағйири ном карда, с.1939 бошад ба «Болшевики москвагӣ» табдил дода шуд.
7. 03.1930. Дар СССР Қарор дар бораи умумигардонии замин, ҳайвоноти хонагӣ ва асбобу анҷоми колхозчиён ба тасвиб расид.
7.03.1935. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ бо қарори Ҳизби Коммунист ҳамаи асарҳои Лев Тротский, Григорий Зиновев ва Лев Каменев аз китобхонаҳо бардошта шуданд.
7.03.1936. Артиши Фюрери олмонӣ ба вилояти Рур ворид шуданд. Ин вилоят, ки дар сарҳади Олмону Фаронса қарор дошт, тибқи Созишномаи сулҳи Версал ба ҳайати Фаронса даромад. Фюрер бо ворид шуданаш ба Рур сулҳи Версалро вайрон кард ва аввалин хиштро дар зербинои ҷанги нав гузошт.
7.03.1954.Хоккейбозони шӯравӣ бори нахуст мақоми чемпиони ҷаҳонро касб карданд. Дар бозии ниҳоӣ хоккейбозон бо хоккейбозони Канада қувва озмуда, бо ҳисоби 7:2 мунтахаби Канадаро шикаст доданд.
7.03.1967. Дар СССР ҳафтаи кории 5-рӯза бо 2 рӯзи истироҳат ҷорӣ карда шуд.
8.03.1910. Бо қарори Интернатсионали Сотсиалистӣ, ки дар Копенгагени Донморк мустақар буд, рӯзи 8 март Рӯзи Байналмилалии Занон эълон гардид.
8.03.1921.Дар Маскав Анҷумани Х-уми ВКП (б) доир гардид. Дар ин Анҷуман қарор дода шуд, дар СССР Сиёсати нави иқтисодӣ (НЭП) роҳандозӣ гардад.
8.03.1950.СССР эълон намуд, ки дорои силоҳи атомӣ мебошад.
9.03.1940.Сарбозони финнӣ дар рафти ҷанги шӯравию финн, ки дар СССР бо ҷанги зимистона маъруф аст, бори аввал, бо тонкҳои шӯравӣ шишаҳои дорои моеъи оташангезро истифода намуданд. Ин шишаҳо баъдан бо «коктейли Молотов» маъруф гардиданд ва аскарони шӯрави низ дар ҷанг бо Олмон аз ин шишаҳо васеъ истифода мебурданд.
9.03.1953. Дар Маскав маросими дафни Иосиф Сталин баргузор шуд. Рӯзи маросим дар пойтахт анбӯҳи зиёди мардум ҷамъ гардид ва анбӯҳи мардум ба ҳамдигар фишор овард. Дар натиҷа зиёда аз сад нафар дар фишордиҳиҳо ба ҳалокат расиданд.
10.03.1939. Оғози Анҷумани XVIII-и ВКП(б). Ин Анҷуман бо он маъруф гардид, ки дар он ғалабаи сотсиализм дар СССР эълон карда шуд.
11.03.1918. Артиши англисҳо дар шаҳри Мурмански Русия фуруд омад. Англисҳо дар муддати кӯтоҳ шаҳрро тассаруф намуданд.
26.02.1917. Баъди намоишҳои эътирозӣ дар Петроград подшоҳ Николайи 2 фармон дод, ки эътирозро бо зӯр пахш кунанд ва Думаи давлатии Русия низ пароканда карда шуд. Лек соати 12-и рӯз гирдиҳамоиҳои нав оғоз ёфтанд, ки онро низ аскарони подшоҳӣ бо зӯр пароканда карданд. Дар ҷавоб коргарон дар шаҳр даст ба шӯриш зада, дар кӯчаҳо сангар гирифтанд. Дар Петроград корпартоии оммавӣ шурӯъ шуд ва чанде аз қисмҳои низомӣ низ ба шӯришгарон пайвастанд.
26.02.1924. Бо қарори КМИ СССР шаҳри Грозний барои муборизаи қаҳрамононаи меҳнаткашони шаҳр зидди душманони инқилоб ва барқароркунии саноати нафтӣ бо ордени Байрақи Сурх мукофотонида шуд.
26.02.1944. Зиёда аз 600 тайёраи бомбаандози шӯравӣ ба пойтахти Финляндия-шаҳри Хелсинкӣ ҳамла карданд. Он аз ҳама ҳамлаҳои бузурги ҳавоиест, ки нерӯҳои ҳавоии СССР дар рафти Ҷанги Бузурги Ватанӣ анҷом доданд.
26.02.1990. Дар пойтахти СССР-шаҳри Маскав Ватслав Гавел (президенти Чехословакия) ва Михаил Горбачёв созишнома оид ба баровардани нерӯҳои ҳарбии СССР аз Чехословакияро ба имзо расониданд. Артиши Шӯравӣ аз Чехословакия бароварда шуд.
27.02.1917. Шӯришгарон дар Петроград Аслиҳахона (Арсенал) ва Қасри Зимистонаро тасарруф карданд. Ҳукумати подшоҳӣ дар Русия сарнагун карда шуд. Зимоми қудратро дар кишвар «Кумитаи муваққатии Думаи Давлатӣ» ба ӯҳда гирифт ва дар шаҳр бошад Кумитаи иҷрояи Шӯроҳои вакилони коргарон ва аскарони Петроград таъсис ёфт.
27.02.1937. Дар пленуми КМ ВКП(б) аъзои собиқи Бюрои сиёсӣ Николай Бухарин ва Алексей Рыков аз ҷониби комиссари халқии корҳои дохила Николай Ежов ба хиёнат алайҳи ҳизб муттаҳам шуданд. Дар ҳамон пленум онҳоро аз ВКП(б) хориҷ карда, ба ҳабс гирифтанд.
28.02.1917.Оғози инқилоби февралӣ дар Маскав. Дар ин рӯз дуюмин шаҳри Русияро ошӯбҳои коргарӣ фаро гирифтанд ва қудрат дар ин шаҳр низ ба дасти шӯришгарон даромад.
28.02.1921. Дар Кронштадт (қароргоҳи нерӯҳои баҳрӣ) матросҳо алайҳи ҳукумати болшевикӣ шӯриданд. Сабаби аслии шӯриш ҷанги шаҳрвандӣ, гуруснагӣ ва норозигӣ аз Ҳукумати Шӯроҳо шуд.
13.02.1918. Шӯрои Комиссарони Халқии РСФСР декрет оид ба таъсиси «биржаҳои меҳнатӣ»-ро ба тасвиб расонид. Ин биржаҳо ташкилотҳои давлатӣ маҳсуб меёфтанд ва вазифаашон миёнаравӣ дар бозорӣ меҳнат буд. Ин биржаҳо то авохири с.1930, то замони рафъи бекорӣ дар СССР фаъол буданд.
13.02.1921. Дар Маскав роҳбари анархистони рус княз Куропаткин вафот кард. Ҳукумати шӯравӣ дар ин рӯз барои ширкат дар маросими дафни княз, тамоми анархистони зиндониро танҳо ба ивази қавли бозгашт аз зиндонҳо озод кард. Князи марҳумро дар қабристони Наводевичийи Маскав ба хок супурданд. Анархистон ба қавлашон вафо карданд ва ҳамаашон бо шиори «анархия-модари амният» ба зиндонҳо бозгаштанд.
13.02.1923. Дар Петроград кормандони ГПУ яке аз маъруфтарин ҷинояткорони рус Леонид Пантёлкинро, ки бо лақаби Лёнка Пантелеев дар ҷаҳони ҷиноии рус маъруф буд, ба қатл расониданд. Лёнка воқеан аз маъруфияти зиёде миёни ҷинояткорон бархурдор ва ҳатто худи Ленинро ҳам ғорат карда буд.
13.02.1934.Дар баҳри Чукотск киштии «Челюскин» миёни яхҳо дармонда ғарқ шуд. Экипажи киштӣ, ки ба челюскинчиён маъруф шуданд, 2 моҳ болои яхпора зиндагӣ карданд.
13.02.1956. Пленуми КМ ҲКИШ қарор дод, дар рафти Анҷумани ХХ-и ҲКИШ нишасти пӯшидаеро доир намояд. Дар ин нишаст котиби генералии ҲК Никита Хрушев мебоист маърузаи маъруфи худ «Оид ба шахспарастӣ ва пасомадҳои он»-ро ба самъи вакилони Анҷуман мерасонид.
14.02.1918.Шӯрои Комиссарони Халқии РСФСР Декрет «Дар бораи Флоти Сурхи Коргарӣ-Деҳқонӣ»-ро нашр кард. Инчунин бо декрети дигари ШКХ тамоми заминҳо дар РСФСР моликияти давлатӣ эълон шуданд.
14.02.1974. Дар СССР нависанда Александр Солженитсин ба ҳабс гирифта шуд. Ӯ бо фармони Раёсати ШО СССР «Барои фаъолияти муназзам, ки бо мақоми шаҳрванди СССР мутобиқ набуданд ва барои расонидани зарар ба Иттиҳоди Ҷамоҳири Шӯравӣ» аз шаҳрвандии СССР маҳрум ва аз СССР табъид шуд.
14.02.1956. Дар Маскав, пойтахти СССР Анҷумани ХХ-и ҲКИШ баргузор шуд. Ин Анҷуман дар таърихи навини Иттиҳоди Шӯравӣ мавқеи хосе дошт ва бори аввал дар он фаъолияти роҳбарияти олии кишвар ва шахси Иосиф Сталин зери танқиди сахт гирифта шуд.
15.02.1957. Вазири корҳои хориҷии СССР Андрей Громико таъин шуд. Ӯро мешавад яке аз муваффақтарин вазири корҳои хориҷии СССР номид. Ӯ 28 сол дар ин вазифа кор карда, маҳз замони вазирии ӯ СССР назаррастарин пирӯзиҳоро дар сиёсати хориҷии худ ба даст овард.
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
- Деваштич: об нест, барқ проблема, картошка сӯхт... Назар
- Асрори мадрасаи Хоҷа Сарбоз Назар
- “Стратегияи давлатии муқовимат ба коррупсия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030” Назар
- Резаахбор Назар
- Бародар қарори судро иҷро намекунад… Назар
- Таъминот кори мактаб нест Назар
- Абуҳанифа: таоруфи миллӣ ва Ислом Назар
- Беадолатӣ дар футболи тоҷик Назар
- Редаксия супориш дод: Чилучорчашма рав! Назар
- «Мардон» - мушкили №1 дар Душанбе Назар
- Дар як сатр Назар
- Адвокати хайрхоҳ меҷӯям… Назар
