8.11.1917. Оғози шӯриши болшевикӣ дар ш.Маскав. Дар Маскав болшевикон баъди задухӯрдҳои шадид тавонистанд муқовимати нерӯҳои тарафдори ҳукумати муваққатро хомӯш кунанд ва бо машаққати зиёд Кремлро ба тасарруфи худ дароранд.
8.11.1920. Дар рафти ҷанги гражданӣ ба Артиши Сурх муяссар шуд, хатти мудофиаи Перекопро, ки дарвозаи Қрим маҳсуб меёфт, тасарруф кунад. Қрим вопасин муттакои нерӯҳои Артиши сафед дар қисмати ғарбии Русия буд ва баъди ишғоли он, ҷанг дар ин қисмати кишвар поён ёфт ва боқимондаи артиши сафед ба Туркия ва Марокаш ҳиҷрат карданд.
8.11.1975. Капитани дараҷаи 3 Валерий Саблин дар киштии «Сторожевой” шӯриш бардошт ва талаб кард, ки роҳбарияти ҳизбӣ-давлатии кишвар ба истеъфо равад.
9.11.1940. Дар мактабҳои таҳсилоти миёнаи Иттиҳоди Шӯравӣ омӯзиши ҳатмии забонҳои хориҷӣ ҷорӣ карда шуд.
9.11.1989.Дар Олмон ба тахриби девори Берлин сар карданд. Дарозии деворе, ки пойтахти немисҳоро 2 тақсим мекард, 45 км дарозӣ дошт. Бар замми ин девори 120 км дигаре ҳам вуҷуд дошт, ки гирдогирди Берлини Ғарбӣ қад афрохта буд ва ин қисмати шаҳрро аз ҳудуди боқимондаи Олмони Шарқӣ ҷудо мекард. Бо тахриби ин девор пойтахти немисҳо дубора ба ҳам пайваст шуд.
10.11.1917. Дар Русия раиси Ҳукумати муваққат Александр Керенский кӯшиши дубора барқарор кардани қудраташро намуд ва бо нерӯҳои зиддиинқилобӣ ҷониби Петроград ҷумбид. Мутаассифона, ин охирин кӯшиши ӯ ба нокомӣ анҷомид ва болшевикон тавонистанд қудратро нигоҳ доранд.
10.11.1918.Дар Русияи Шӯравӣ аввалин Кодекси шӯравии қонуни меҳнат рӯи чоп омад.
10.11.1982. Дар СССР котиби генералии КМ ҲКИШ Леонид Брежнев аз олам даргузашт. Ӯ аз с.1964 то с.1982 роҳбарии Иттиҳоди Шӯравиро ба ӯҳда дошт.
11.11.1918. Ҷанги ҷаҳонии 1 ба поён расид ва Полша чун кишвари соҳибистиқлол боз дар харитаи Аврупо пайдо шуд. Ин рӯзро дар Полша ҳамасола чун рӯзи истиқлолият ҷашн мегиранд.
1.11.1952. ИМА аввалин санҷиши бомбаи гидрогении худро дар ҷазираҳои Маршалл (Уқёнуси Ором) баргузор намуд. Иқтидори ин таркиш 10,4 мегатоннро ташкил дод ва ҷазираи Элуджлабро ба пуррагӣ хароб кард. Ин бомб 800 маротиба пурзӯртар аз бомбаи болои Хиросима партобшуда буд.
1.11.1977. Дар СССР тайёраи мусофирбари ТУ-144 ба истифода дода шуд. Аввалин парвози ин тайёра бо хатсайри Маскав-Алмаато ба вуқӯъ пайваст.
1.11.1990. Дар СССР қурби тиҷории рубл ҷорӣ карда шуд. Тибқи ин қурб 1 доллари ИМА 1 рублу 80 тин нархгузорӣ гардид.
2.11.1938. Дар СССР барои аввалин бор ба занҳо унвони Қаҳрамони Иттиҳоди Шӯравӣ дода шуд. Ин занҳо ҳавонавардон Валентина Гризодубова, Полина Осипенко ва Марина Раскова гардиданд.
3.11.1931. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ, дар назди КМ ВКП(б) Институти марксизм-ленинизм таъсис дода шуд. Ин муассиса дар собиқ Иттиҳод яке аз бонуфузтарин ва бойтарин муассисаҳои илмӣ буд.
4.11.1946. Дар пойтахти Фаронса-шаҳри Порис, СММ оид ба масоили маориф, илм ва фарҳанг - ЮНЕСКОро таъсис дод.
4.11.1956. Вуруди Артиши шӯравӣ ба Венгрия. Дар Венгрия ҳукумати Имре Над зидди сиёсатҳои СССР садо баланд кард ва дар Маскав қарор доданд, бо нерӯи ҳарбӣ венгерҳоро ба итоат дароранд. Дар натиҷа Имре дар сафоратхонаи Югославия паноҳ бурд ва дар кишвар ҳукумати инқилобии коргарӣ-деҳқонӣ бо сарварии Янош Кадар созмон дода шуд.
5.11.1929. Дар СССР ташкилоти сайёҳии Интурист таъсис ёфт. Интурист дар собиқ Иттиҳод ягона ташкилоте буд, ки бо масоили сайёҳони хориҷӣ сару кор дошт.
6.11.1917. Дар Петроград дастаҳои Гвардияи Сурх бо кӯмаки аскарони гарнизони шаҳрӣ, ки ба сӯи болшевикон гузашта буданд, аз номи Шӯрои Петроград пулҳо аз болои Нева,
24.10.1929. Панҷшанбеи сиёҳ дар Аврупо ва Амрико. Бузургтарин буҳрони иқтисодии дунё, ки ба суқути иқтисоди кишварҳои аврупоӣ мунҷар гардид. Аз ҳама бештар дар ин буҳрон Олмон зарар дид.
24.10.1935. Дар манораи Спасскии Кремли Маскав ситораҳои ёқутии сурх насб гардиданд. Ин ситораҳоро аз ёқути сурх дар ш.Днепропетровск сохта буданд.
24.10.1941. Артиши немисҳо дар рафти ҶБВ саввумин маркази бузурги индустриалии СССР - шаҳри Харковро ишғол намуд.
24.10.1960. Таркиши мушаки байниқитъавии балистикии Р-6 дар полигони Байконур. Дар натиҷаи ин таркиш 74 нафар ба ҳалокат расиданд, ки миёни онҳо маршали асосии артиллерия Митрофан Иванович Неделин низ буд.
25.10.1977. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ унвони фахрии «Табиби халқии СССР» ҷорӣ карда шуд.
26.10.1932. Роҳбари вақти Шӯравӣ Иосиф Виссарионович Сталин нависандагонро «муҳандисони рӯҳи одамӣ» муаррифӣ кард.
26.10.1947. Дар СССР бузургтарин бадарғакунии оммавии аҳолии украин аз навоҳии Украинаи Ғарбӣ ба вуқӯъ пайваст.
27.10.1962. Буҳрони Кариб. Тайёраи ҷосусии амрикои U-2 болои Куба бо мушаки зиддиҳавоии шӯравӣ зада ғалтонда шуд. Сарнишини тайёра майор Рудолф Андерсон ба ҳалокат расид. Ин рӯз дар таърих бо «шанбеи сиёҳ» маъруф аст ва дар он ҷаҳон дар як ваҷаб аз ҷанги ҷаҳонии атомӣ қарор дошт.
27.10.1990. Дар РСС Қирғизистон Аскар Акаев президенти кишвар интихоб карда шуд.
29.10.1956. Исроил ба Миср ҳамлаи низомӣ кард. Баъди чанд рӯз Франсия ва Англия низ ба муноқишаи низомӣ ҳамроҳ гардиданд. Танҳо мудохилаи СССР ва таҳдиди дахолати низомии Маскав ба ин даргирӣ Мисрро аз шикаст наҷот дод ва назорати канали Суэтсро дар дасти Миср боқӣ гузошт.
30.10.1961. СССР таркиши бузургтарин бомбро дар таърихи башарият анҷом дод. Бомби гидрогении 58-мегатоннаӣ дар полигони Замини Нав озмоиш шуд.
17.10.1991. Дар СССР оператори ГласНет ба кор шурӯ кард. Ин аввалин оператори мобилӣ дар ҳудуди СССР буд, ки кишварро ба шабакаи Интернет мепайваст.
18.10.1920. Дар бинои Хонаи матбуоти Маскав Анҷумани I-уми Умумирусиягии нависандагони пролетарӣ баргузор, низомномаи иттиҳоди нависандагони пролетарӣ қабул ва Ассотсиатсияи Умумирусиягии нависандагони пролетарӣ (ВАПП) таъсис дода шуд.
18.10.1921. Дар РСФСР декрети таъсиси мухторияти Қрим қабул ва Қрим чун мухторият вориди Русияи шӯравӣ шуд. С.1945 ба вилоят табдил дода шуд ва с.1954 Никити Хрушев онро ба РСС Украина ҳадя кард. Аммо Русия с.2014 дубора Қримро ба тасарруфи худ даровард.
18.10.1929. Аввалин парвози тайёраи мусофирбари «К-5». Он якумин тайёраи мусофирбарии СССР буда, бо теъдоди зиёд истеҳсол мешуд ва то с.1940 тайёраи асосии ширкати Аэрофлот будӣ.
19.10.1918. Дар РСФСР Коммунаи меҳнатии немисҳои Поволже таъсис дода шуд. Он баъди 5 сол ба Ҷумҳурии мухтори немисҳои Поволже табдил ёфт ва с.1941 аз ҷониби Сталин пароканда карда шуд.
19.10.1956. СССР бо Япония эъломияи муштаракеро қабул карданд, ки дар он гуфта мешуд, миёни 2 кишвар ҳолати ҷангӣ қатъ шуда, 2 тараф муносибатҳои дипломатиро барқарор мекарданд. Инчунин тибқи ин эъломия СССР баъди имзои созишномаи сулҳ, мебоист ҷазираҳои Хаобами ва Шикотанро ба Япония медод, аммо он имзо нагардид.
20.10.1929. Дар СССР КМ ВКП(б) расман коллективикунонии сартосарии хоҷагии қишлоқро эълон намуд.
21.10.1917.Дар пойтахти Русия-ш.Петроград гарнизони ҳарбии шаҳр ба сӯи Кумитаи Муваққатии Инқилобӣ (ВРК) гузашт ва ин кори инқилоби болшевикиро осонтар намуд.
21.10.1937. Дар СССР авиаконструктор-Андрей Николаевич Туполев ба ҳабс гирифта шуд. Ӯро ба ҷосусӣ ба фоидаи Олмон муттаҳам карданд ва равонаи зиндон шуд.
21.10.1948.СССР ба СММ пешниҳод кард, ки тамоми силоҳи атомӣ дар дунё аз байн бурда шавад. Аммо кишварҳои узви СММ пешниҳои СССРро сарфи назар карданд.
11.10.1922. Дар Русияи Шӯравӣ бо Декрети ШКХ воҳиди нави пулӣ - червонетс роҳандозӣ гардид.
11.10.1931. Дар СССР бо қарори ҳукумат савдои хусусӣ комилан манъ карда шуд ва савдогарӣ дар аввалин кишвари Шӯроҳо як кори зишт таъбир мешуд.
11.10.1961. Дар полигони Семипалатинскийи РСС Қазоқистон аввалин озмоиши зеризаминии бомбаи атомӣ анҷом дода шуд.
12.10.1924. Дар ҳайати Ҷумҳурии Шӯравии Украина Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Молдавия таъсис дода шуд.
12.10.1958. Дар маҷаллаи «Ватандӯсти Шӯравӣ» (“Советский патриот”) бори аввал шиори «Нақшаҳои ҳизб - нақшаҳои халқ» роҳандозӣ шуд.
12.10.1960.Дар ассамблеяи 15-и СММ роҳбари СССР Н.Хрушёв бо кафши худ минбарро кӯфта, таҳдид кард, ки «модари Кузка»-ро ба «Ғарби пӯсида» нишон медиҳад.
13.10.1921. Имзои созишномаи Карск. Ин созишномаи дӯстӣ бо миёнаравии РСФСР миёни Ҷамоҳири Шӯравии Арманистон, Озарбойҷон ва Гурҷистон бо Туркия ба имзо расид.
14.10.1962.Тайёраи ҷосусии ИМА дар ҳудуди Куба мушакҳои шӯравиро ошкор намуд. Маҳз бо ин ошкоршавӣ буҳрони Кариб оғоз гардид.
14.10.1964.Дар СССР Леонид Брежнев котиби генералии КМ ҲКИШ ва роҳбари кишвар интихоб гардид. Ӯ дар ин маснад Хрушёвро иваз кард.
15.10.1964.Дар СССР бузургтарин хатти интиқоли нафт бо номи «Дӯстӣ» (“Дружба”) ифтитоҳ ёфт, ки нафти Сибири Ғарбиро ба Аврупо интиқол медод.
15.10.1970.Якумин ҳолати рабудани тайёра дар СССР, ки ба шакли густарда миёни ҷомеъа ошкор шуд. Падару писар Бразинскасҳо тайёраи «Аэрофлот» Ан-24 ро, ки дар хатсайри Сухумӣ-Батумӣ парвоз мекард, рабуданд. Ҷинояткорон ҳамроҳи парвоз (бортправодница) Надежна Курченкоро ба қатл расонида, тайёраро маҷбур карданд, ки дар ш.Трабзони Туркия ба замин фарояд.
3.10.1968. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ аввалин парвози тайёраи мусофирбари Ту-154 амалӣ гардид. Он яке аз маъруфтарин тайёраҳо дар хатсайрҳои собиқ Иттиҳод буд ва то ҳол бо муваффақият мавриди истифода қарор дорад.
3.10.1990. Дар ин рӯз Олмони Шарқӣ (ГДР) бо Олмони Ғарбӣ (ФРГ) пайваст гардид ва ҷудоии 45-солаи ин кишвар поён ёфт.
3.10.1993.Дар Маскав зиддияти тарафдорони президент Борис Николаевич Елтсин ва Шӯрои Олии Русия ба ҳолати даргирии ошкори мусаллаҳона мегузарад. Тарафдорони ШО муҳосираи Кохи сафедро рахна ва бинои шаҳрдории Маскавро тасарруф намуданд.
4.10.1957.Дар Иттиҳоди Шӯравӣ аввалин парвози моҳвораи маснуии Замин ба амал оварда шуд.
4.10.1991.Роҳбарони тамоми ҷамоҳири собиқи СССР, ба истиснои ҷумҳуриҳои назди Балтик, созишномаи ҳамкориҳои иқтисодиро ба имзо расониданд.
4.10.1992.Кунгураи халқҳои Қафқоз аз Русия ва Гурҷистон талаб кард, ки истиқлолияти давлатии Чечен, Абхазия ва Осетиёи Ҷанубиро ба расмият бишиносанд.
4.10.1993. Президенти Русия Б.Елтсин барои пиёдасозии фармони худ оид ба пароканда кардани Шӯрои Олии Русия ба Маскав нерӯҳои тонкии артишро ворид ва низомиёни артиши рус ба бинои парлумон ҳамла карданд.
5.10.1938.Дар СССР бо иттиҳоми заҳролуд кардани Максим Горкий, яке аз беҳтарин табибони рус-Дмитрий Плетнёв ба ҳабс гирифта шуд.
5.10.1952.Дар Маскав Анҷумани ХIX Ҳизби коммунист ба кори худ сар намуд. Дар он Ҳизби коммунист тағйири ном кард ва аз ВКП (б) ба КПСС табдил дода шуд.
6.10.1922.Пленуми КМ РКП (б) қарор оид ба шакли муттаҳидгардонии ҷамоҳири шӯравиро ба тасвиб расонид.
7.10.1949.Таъсиси Ҷумҳурии Демократии Олмон (ГДР). Ин рӯз дар Олмони шарқӣ ҷашни миллӣ ба шумор мерафт ва Рӯзи Ҷумҳурӣ номида мешуд.
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
- Деваштич: об нест, барқ проблема, картошка сӯхт... Назар
- Асрори мадрасаи Хоҷа Сарбоз Назар
- “Стратегияи давлатии муқовимат ба коррупсия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030” Назар
- Резаахбор Назар
- Бародар қарори судро иҷро намекунад… Назар
- Таъминот кори мактаб нест Назар
- Абуҳанифа: таоруфи миллӣ ва Ислом Назар
- Беадолатӣ дар футболи тоҷик Назар
- Редаксия супориш дод: Чилучорчашма рав! Назар
- «Мардон» - мушкили №1 дар Душанбе Назар
- Дар як сатр Назар
- Адвокати хайрхоҳ меҷӯям… Назар
