1.11.1952. ИМА аввалин санҷиши бомбаи гидрогении худро дар ҷазираҳои Маршалл (Уқёнуси Ором) баргузор намуд. Иқтидори ин таркиш 10,4 мегатоннро ташкил дод ва ҷазираи Элуджлабро ба пуррагӣ хароб кард. Ин бомб 800 маротиба пурзӯртар аз бомбаи болои Хиросима партобшуда буд.
1.11.1977.Дар СССР тайёраи мусофирбари ТУ-144 ба истифода дода шуд. Аввалин парвози ин тайёра бо хатсайри Маскав-Алмаато ба вуқӯъ пайваст.
1.11.1990.Дар СССР қурби тиҷории рубл ҷорӣ карда шуд. Тибқи ин қурб 1 доллари ИМА 1 рублу 80 тин нархгузорӣ гардид.
2.11.1938. Дар СССР барои аввалин бор ба занҳо унвони Қаҳрамони Иттиҳоди Шӯравӣ дода шуд. Ин занҳо ҳавонавардон Валентина Гризодубова, Полина Осипенко ва Марина Раскова гардиданд.
3.11.1931. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ, дар назди КМ ВКП(б) Институти марксизм-ленинизм таъсис дода шуд. Ин муассиса дар собиқ Иттиҳод яке аз бонуфузтарин ва бойтарин муассисаҳои илмӣ буд.
4.11.1946.Дар пойтахти Фаронса-шаҳри Порис, СММ оид ба масоили маориф, илм ва фарҳанг - ЮНЕСКОро таъсис дод.
4.11.1956. Вуруди Артиши шӯравӣ ба Венгрия. Дар Венгрия ҳукумати Имре Над зидди сиёсатҳои СССР садо баланд кард ва дар Маскав қарор доданд, бо нерӯи ҳарбӣ венгерҳоро ба итоат дароранд. Дар натиҷа Имре дар сафоратхонаи Югославия паноҳ бурд ва дар кишвар ҳукумати инқилобии коргарӣ-деҳқонӣ бо сарварии Янош Кадар созмон дода шуд.
24.10.1929. Панҷшанбеи сиёҳ дар Аврупо ва Амрико. Бузургтарин буҳрони иқтисодии дунё, ки ба суқути иқтисоди кишварҳои аврупоӣ мунҷар гардид. Аз ҳама бештар дар ин буҳрон Олмон зарар дид.
24.10.1935. Дар манораи Спасскии Кремли Маскав ситораҳои ёқутии сурх насб гардиданд. Ин ситораҳоро аз ёқути сурх дар ш.Днепропетровск сохта буданд.
24.10.1941. Артиши немисҳо дар рафти ҶБВ саввумин маркази бузурги индустриалии СССР - шаҳри Харковро ишғол намуд.
24.10.1960. Таркиши мушаки байниқитъавии балистикии Р-6 дар полигони Байконур. Дар натиҷаи ин таркиш 74 нафар ба ҳалокат расиданд, ки миёни онҳо маршали асосии артиллерия Митрофан Иванович Неделин низ буд.
25.10.1977. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ унвони фахрии "Табиби халқии СССР" ҷорӣ карда шуд.
26.10.1932. Роҳбари вақти Шӯравӣ Иосиф Виссарионович Сталин нависандагонро "муҳандисони рӯҳи одамӣ" муаррифӣ кард.
26.10.1947. Дар СССР бузургтарин бадарғакунии оммавии аҳолии украин аз навоҳии Украинаи Ғарбӣ ба вуқӯъ пайваст.
27.10.1962. Буҳрони Кариб. Тайёраи ҷосусии амрикои U-2 болои Куба бо мушаки зиддиҳавоии шӯравӣ зада ғалтонда шуд. Сарнишини тайёра майор Рудолф Андерсон ба ҳалокат расид. Ин рӯз дар таърих бо "шанбеи сиёҳ" маъруф аст ва дар он ҷаҳон дар як ваҷаб аз ҷанги ҷаҳонии атомӣ қарор дошт.
17.10.1991. Дар СССР оператори ГласНет ба кор шурӯ кард. Ин аввалин оператори мобилӣ дар ҳудуди СССР буд, ки кишварро ба шабакаи Интернет мепайваст.
18.10.1920. Дар бинои Хонаи матбуоти Маскав Анҷумани I-уми Умумирусиягии нависандагони пролетарӣ баргузор, низомномаи иттиҳоди нависандагони пролетарӣ қабул ва Ассотсиатсияи Умумирусиягии нависандагони пролетарӣ (ВАПП) таъсис дода шуд.
18.10.1921. Дар РСФСР декрети таъсиси мухторияти Қрим қабул ва Қрим чун мухторият вориди Русияи шӯравӣ шуд. С.1945 ба вилоят табдил дода шуд ва с.1954 Никити Хрушев онро ба РСС Украина ҳадя кард. Аммо Русия с.2014 дубора Қримро ба тасарруфи худ даровард.
18.10.1929. Аввалин парвози тайёраи мусофирбари "К-5". Он якумин тайёраи мусофирбарии СССР буда, бо теъдоди зиёд истеҳсол мешуд ва то с.1940 тайёраи асосии ширкати Аэрофлот будӣ.
19.10.1918. Дар РСФСР Коммунаи меҳнатии немисҳои Поволже таъсис дода шуд. Он баъди 5 сол ба Ҷумҳурии мухтори немисҳои Поволже табдил ёфт ва с.1941 аз ҷониби Сталин пароканда карда шуд.
19.10.1956.СССР бо Япония эъломияи муштаракеро қабул карданд, ки дар он гуфта мешуд, миёни 2 кишвар ҳолати ҷангӣ қатъ шуда, 2 тараф муносибатҳои дипломатиро барқарор мекарданд. Инчунин тибқи ин эъломия СССР баъди имзои созишномаи сулҳ, мебоист ҷазираҳои Хаобами ва Шикотанро ба Япония медод, аммо он имзо нагардид.
20.10.1929. Дар СССР КМ ВКП(б) расман коллективикунонии сартосарии хоҷагии қишлоқро эълон намуд.
21.10.1917.Дар пойтахти Русия-ш.Петроград гарнизони ҳарбии шаҳр ба сӯи Кумитаи Муваққатии Инқилобӣ (ВРК) гузашт ва ин кори инқилоби болшевикиро осонтар намуд.
10.10.1919.Антанта ва ИМА муҳосираи иқтисодии Русияи Шӯравиро эълон намуданд.
11.10.1922. Дар Русияи Шӯравӣ бо Декрети ШКХ воҳиди нави пулӣ - червонетс роҳандозӣ гардид.
11.10.1931. Дар СССР бо қарори ҳукумат савдои хусусӣ комилан манъ карда шуд ва савдогарӣ дар аввалин кишвари Шӯроҳо як кори зишт таъбир мешуд.
11.10.1961. Дар полигони Семипалатинскийи РСС Қазоқистон аввалин озмоиши зеризаминии бомбаи атомӣ анҷом дода шуд.
12.10.1924. Дар ҳайати Ҷумҳурии Шӯравии Украина Ҷумҳурии Мухтори Шӯравии Молдавия таъсис дода шуд.
12.10.1958. Дар маҷаллаи "Ватандӯсти Шӯравӣ" (“Советский патриот”) бори аввал шиори "Нақшаҳои ҳизб - нақшаҳои халқ" роҳандозӣ шуд.
12.10.1960.Дар ассамблеяи 15-и СММ роҳбари СССР Н.Хрушёв бо кафши худ минбарро кӯфта, таҳдид кард, ки "модари Кузка"-ро ба "Ғарби пӯсида" нишон медиҳад.
13.10.1921. Имзои созишномаи Карск. Ин созишномаи дӯстӣ бо миёнаравии РСФСР миёни Ҷамоҳири Шӯравии Арманистон, Озарбойҷон ва Гурҷистон бо Туркия ба имзо расид.
14.10.1962.Тайёраи ҷосусии ИМА дар ҳудуди Куба мушакҳои шӯравиро ошкор намуд. Маҳз бо ин ошкоршавӣ буҳрони Кариб оғоз гардид.
14.10.1964.Дар СССР Леонид Брежнев котиби генералии КМ ҲКИШ ва роҳбари кишвар интихоб гардид. Ӯ дар ин маснад Хрушёвро иваз кард.
15.10.1964.Дар СССР бузургтарин хатти интиқоли нафт бо номи "Дӯстӣ" (“Дружба”) ифтитоҳ ёфт, ки нафти Сибири Ғарбиро ба Аврупо интиқол медод.
15.10.1970.Якумин ҳолати рабудани тайёра дар СССР, ки ба шакли густарда миёни ҷомеъа ошкор шуд. Падару писар Бразинскасҳо тайёраи "Аэрофлот" Ан-24 ро, ки дар хатсайри Сухумӣ-Батумӣ парвоз мекард, рабуданд. Ҷинояткорон ҳамроҳи парвоз (бортправодница) Надежна Курченкоро ба қатл расонида, тайёраро маҷбур карданд, ки дар ш.Трабзони Туркия ба замин фарояд.
27.09.1940. Олмон, Итолиё ва Япония дар пойтахти Рейхи саввум-ш.Берлин зери эътилофе имзо гузоштанд, ки бо Паймон (пакт)-и сегона маъруф шуд.
27.09.1960. Дар СССР сохтмони манораи телевизионии Останкино оғоз шуд, ки баландтарин манораи телевизионӣ дар Аврупо ба шумор меравад.
27.09.1977.Чернобил, ки аввалин нерӯгоҳи барқи атомӣ дар РСС Украина буд, ба истеҳсоли нерӯи барқ оғоз кард. Он баъдан дучори садама шуд ва аз кор монд.
27.09.1990. Иттиҳоди Ҷамоҳири Шӯравӣ шомили Интерпол гардиданд.
27.09.1991. Дар Маскав Анҷумани XXII-и комсомоли ленинӣ (ВЛКСМ) ба кори худ сар кард. Дар ин Анҷуман масъалаи ягона "тақдири ВЛКСМ" мавриди баррасӣ қарор гирифт ва қарор дода шуд, ба фаъолияти ин ташкилот хотима дода шавад.
28.09.1925.Дар СССР дастурамал бобати Милитсияи коргарӣ-деҳқонӣ қабул шуд.
28.09.1939. Артиши Олмонӣ дар рафти ҷанги ҷаҳонии 2-ум пойтахи Полша-ш.Варшаваро тасарруф намуд. Худи ҳамин рӯз Олмон бо СССР миёни ҳам Созишномаи дӯстӣ ва сарҳадотро ба имзо расониданд.
28.09.1943.Суди шаҳри Токио ҷосуси шӯравӣ Рихард Зоргеро ба қатл маҳкум кард.
30.09.1928.Дар рӯзномаи "Правда" мақолаи Николай Бухарин "Қайдҳои иқтисодчӣ" ба чоп расид, ки сиёсати иқтисодии Сталинро зери суол мебурд.
20.09.1990. РСС Украина Эъломияи соҳибистиқлолии худро қабул намуд.
20.09.1990. Ҷумҳурии мухтори Осетияи Ҷанубӣ эълон намуд, ки аз Гурҷистон ҷудо мегардад. Ин ҷудошавӣ ба ҷанги осетину гурҷӣ мунҷар шуд, ки яке аз аввалин ва хунинтарин даргирӣ байни миллатҳо дар собиқ СССР ба шумор мерафт.
21.09.1920. Шӯрои Комиссарони халқии РСС Украина бо қарори худ, таълими ҳатмии забони украиниро дар мактабҳои таҳсилоти ҳамагонӣ ҷорӣ намуд.
21.09.1949. Роҳбари коммунистони Чин - Мао Дзэдун кишварашро Ҷумҳурии Халқӣ эълон намуд.
21.09.1973.Дар СССР Академияи Вазорати Корҳои Дохила таъсис дода шуд.
22.09.1921.Латвия, Литва ва Эстония ба Лигаи Миллатҳо (СММ) пазируфта шуданд.
22.09.1939.СССР ва Олмони фашистӣ сарҳадоти давлатии худро дар Полша тариқи рӯдхонаи Висла муайян карданд.
22.09.1991. Дар Тоҷикистон фаъолияти Ҳизби коммунист мамнӯъ эълон карда шуд. Албатта ин мамнӯъият ҳамагӣ 1 рӯз идома ёфт ва 1 рӯз пас парлумони кишвар қарори мамнӯъияти Ҳизби коммунистро бекор ва Қадриддин Аслоновро аз мансабаш сабукдӯш кард. Ба ҷои Аслонов коммунист Раҳмон Набиев сарвари Тоҷикистон таъин карда шуд.
23.09.1922.Иосиф Сталин дар рафти муҳокимаи барпошавии СССР лоиҳаи худро, ки "мухторикунӣ" (автономизатсия) ном дошт, барои муҳокима ба ШКХ пешниҳод намуд. Тибқи лоиҳаи ӯ ҳамаи ҷумҳуриҳои шӯравӣ ворид ва тобеъи РСФСР мешуданд. Аммо В.Ленин ин лоиҳаро рад кард ва СССР дар шакли дигар барпо карда шуд.
23.09.1989.РСС Қазоқистон забони қазоқиро забони давлатии кишвар эълон кард.
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
- Деваштич: об нест, барқ проблема, картошка сӯхт... Назар
- Асрори мадрасаи Хоҷа Сарбоз Назар
- “Стратегияи давлатии муқовимат ба коррупсия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030” Назар
- Резаахбор Назар
- Бародар қарори судро иҷро намекунад… Назар
- Таъминот кори мактаб нест Назар
- Абуҳанифа: таоруфи миллӣ ва Ислом Назар
- Беадолатӣ дар футболи тоҷик Назар
- Редаксия супориш дод: Чилучорчашма рав! Назар
- «Мардон» - мушкили №1 дар Душанбе Назар
- Дар як сатр Назар
- Адвокати хайрхоҳ меҷӯям… Назар
