22.01.1905. Оғози инқилоби аввали рус. Дар ин рӯз (9 январ бо тақвими пешин) издиҳоми мардум дар назди Қасри зимистонии Петербург, аз ҷониби нерӯҳои ҳукуматии Русия тирборон гардид. Ин ҳодиса дар таърихнигории шӯравӣ бо "Якшанбеи хунин" маъруф гардида, таконбахши инқилоби соли 1905 мебошад.
23.01.1924. Аъзоёни Бюрои сиёсии ВКП(б) қарор доданд, ҷисми Владимир Ленинро дар Мавзолеи махсус маҳфуз нигаҳ дошта, ба хок насупоранд.
23.01.1991. Дар СССР ислоҳоти пулӣ роҳандозӣ гардид. Бо қарори ҳукумат 50 ва 100 рубл аз муомила бароварда шуда, аз дасти мардум ҷамъ гардиданд. Ин ислоҳот боиси муфлисшавии аҳолии зиёди СССР гардид.
24.01.1918. Шӯрои Комиссарони Халқ (ШКХ) бо Декрети худ дар Русияи шӯравӣ тақвими аврупоиғарбиро ҷорӣ намуд ва афроде, ки шаби 31 январ ба хоб рафта буданд, 14 феврал бедор шуданд. Ба ин тариқ, соли 1918-ро метавон кӯтоҳтарин сол дар таърихи Русия унвон намуд.
24.01.1922. КМИ-и РСФСР қонуни лағви шиносномаҳо ва дигар асноди ба қайдгирии шаҳрвандонро ба тасвиб расонид. Тибқи қонуни нав, тамоми шаҳрвандон ҳуқуқ пайдо карданд бе мамониат дар ҳудуди РСФСР рафтуомад кунанд. Ба қайдгирии шаҳрвандон бо ҳар ҳуҷҷати муаянкунандаи шахсият иҷозат дода мешуд.
24.01.1924. Дар СССР шаҳри Петроград ба Ленинград тағйири ном кард.
24.01.1927. Дар СССР Ташкилоти мусоидат бо мудофиа, сохтмони нерӯҳои ҳавоӣ ва кимиёӣ (ОСОАВИАХИМ) таъсис дода шуд.
24.01.1976. Рӯзномаи "Ситораи Сурх" (“Красная Звезда”) сарвазири Бритониё Маргарет Тэтчерро "зани оҳанин" унвон кард ва ин тахаллус барои ҳамеша ба Тэтчер мансуб гардид.
25.01.1955. Раёсати Шӯрои Олии СССР Қарор "Бобати қатъи ҳолати ҷангӣ миёни СССР ва Олмонро" ба тасвиб расонид.
26.01.1953. Дар Брюссел конфронси таъсисии Шӯрои ҳамкориҳои гумрукӣ доир гардид. Конфронс Ташкилоти байналмиллалии гумрукро таъсис дод, ки имрӯз 150 кишварро дар бар мегирад. Аз соли 1983 ин рӯз дар ҷаҳон чун Рӯзи байналмиллалии кормандони гумрук ҷашн гирифта мешавад.
26.01.1980. Кишвари Канада дар қатори ИМА бозиҳои Олимпии Маскавро таҳрим намуд.
16.01.1918. Дар Анҷумани III- уми Шӯроҳо, казаки донӣ Шамов шиори ""-ро қироат кард. Ин шиор баъдан ба 1 дастуруламале табдил ёфт, ки тибқи он мардуми инқилобӣ амволу дороиҳои бойҳоро ғорат мекарданд.
16.01.1919. Дар Украина ҳокимияти Директория сари қудрат омад. Аввалин иқдоми ҳукумати нав эълони ҷанг бо Русияи шӯравӣ гардид.
16.01.1963. Роҳбари СССР Никита Хрушев эълон кард, ки кишвараш дорои бомби ҳидрогении 100-мегатонна мебошад.
16.01.1969. Ду киштии кайҳонии СССР, "Союз- 4" ва "Союз- 5" барои бори аввал дар ҷаҳон, дар фазои кайҳонӣ бо ҳам пайвастанд ва кайҳонавардон дар фазои кайҳонӣ аз як киштӣ ба киштии дигар гузаштанд.
17.01.1921. Дар Русияи шӯравӣ Декрети ШКХ "Бобати ҳаракат дар фазои ҳавоии РСФСР ва обҳои мутаалиқ ба он" ба тасвиб расид. Ин Декрет аввалин санади қонунгузорӣ дар соҳаи ҳуқуқи ҳаракат дар фазои ҳавоӣ ба шумор меравад.
17.01.1960. Се хизматчии ҳарбии Артиши Шӯравӣ, аскарон Зиганшин, Крючковский, Поплавский ва Федотов зери туфон монданд ва бод онҳоро ба Уқёнуси Ором бурд. Аскарон болои баржаи идоранашаванда қарор доштанд. Аскарони шӯравӣ бе ҳеҷ захираи об ва озуқа 49 рӯз болои Уқёнуси Ором шино карданд. Билохира аскарбачаҳҳо тавассути нерӯҳои дифои соҳилии ИМА наҷот дода шуданд. Дар бораи ин шиноварии таърихӣ ҳатто филми тасвири ҳам бо номи "49 рӯз" ба навор гирифта шудааст.
17.01.2000. Ҳукумати Толибон дар Афғонистон соҳибистиқлолии Ичкерия (Чеченистон)-ро ба расмия шинохт. Вазорати корҳои хориҷии Русия бошад ин амалкардро дахолат ба корҳои дохилии Русия унвон кард.
18. 01.1943. Нерӯҳои Артиши Сурх муҳосираи Ленинградро рахна карданд. Ленинград аз соли 1941 дар муҳосираи нерӯҳои Артиши олмонӣ, дивизияи кабуди испониёӣ ва нерӯҳои финнӣ қарор дошт ва мардумаш аз гуруснагӣ азияти зиёд кашиданд.
18.01.1961. КМ ҲКИШ лоиҳаи Никита Хрушев бобати азнавсозии хоҷагии қишлоқи СССР-ро ба тасвиб расонид. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ давраи "ҷуворимакка" оғоз гардида, худи Хрушевро ҳам бо лақаби "кукурузник" маъруф шуд.
19.01.1992. Дар Ҷумҳурии Осетияи Ҷанубӣ раъйпурсии мардумӣ доир гардид ва 99% и мардум барои хориҷ шудан аз қаламравӣ Гурҷистон овоз доданд.
8.01.1977. Дар қатораи метрои Маскав таркиш ба вуқӯъ пайваст. Дар натиҷаи ин таркиш 44 нафар осеб диданд, ки 7 нафари онҳо ба ҳалокат расиданд. Дар натиҷаи тафтиш маълум гардид, ки ин амали террористӣ буда, онро се нафар арманитабор С.Затикян, А.Степанян ва З.Багдасарян амалӣ кардаанд.
8.01.1980. Дар СССР бо Қарори махсуси Раёсати ШО таҳти №100, академик Андрей Сахаров аз тамоми мукофотҳои давлатӣ маҳрум карда шуд. Сахаровро инчунин аз унвони Қаҳрамони Меҳнати Сотсиалистӣ (ӯ се ситораи қаҳрамонӣ дошт) низ маҳрум карданд. Сабаби ин амалкард, аъмоли зиддидавлатии академик унвон гардид. Худи Сахаров баъди ду ҳафта аз ин Қарор огоҳ шуд.
9.01.1920. Нестор Махно, ки бо лақаби Батка Махно дар Украина маъруф буд, аз равона кардани нерӯҳояш бар зидди полякҳо худдорӣ кард. Махно дар ҷанги гражданӣ иттифоқчии болшевикон ба шумор мерафт ва нерӯҳояш дар канори Артиши сурх бо сафедҳо меҷангиданд. Аммо баъди ин амалкардаш болшевикон ӯро ғайриқонунӣ хонданд ва баъди чанде торумор карданд.
10.01.1920. Дар Женева Лигаи Миллатҳо-ташкилоти байналмиллалии давлатҳо таъсис дода шуд. Роҳбари Шӯравӣ Владимир Ленин дар ҳамон оғоз моҳияти ин ташкилотро дарк кард ва дар бобаташ навишт, ки "Лигаи Миллатҳо иттиҳод танҳо дар қоғаз аст ва дар амал бошад ин лига гурӯҳи ҳайвоноти ваҳшие беш нест". Бо вуҷуди ин, СССР соли 1934 ба ин Лига шомил шуд ва баъди 5 сол аз он хориҷ карда шуд. Фаъолияти ин ниҳод низ бо ҳамин ба охир расид.
10.01.1996. Дар рафти ҷанги аввали чечену рус, фармондеҳи чеченҳо Салмон Радуев бо дастаи махсуси худ ба Доғистон юриш бурд ва деҳаи Первомайскро ба тассаруф даровард.
11.01.1919. Дар Русияи Шӯравӣ Продразвёрстка (супоридани ҳатмии ғаллаи зиёдатӣ ба давлат аз ҷониби деқонон) ҷорӣ карда шуд. Ин система яке аз аносури сиёсати коммунизми ҳарбӣ ба шумор рафта, то соли 1921 дар РСФСР идома дошт.
12.01.1913.Иосиф Ҷугашвили бори аввал тахаллуси Сталинро ба кор бурд. Коба дар шаҳри Вена яке аз мақолаҳои худро бо номи "Марксизм ва масъалаи миллӣ" бо ин имзо чоп кард. Дар маънии калимаи Сталин муаррихин ихтилофи назар доранд. Ба диди тарҷумон Н.Н.Вашкевич калимаи Сталин решаи арабӣ дошта, аз "истала" маншаъ мегираду маънояш "шамшер кашидан" аст.
12.01.1955.Оғози сохтмони Байконур. Баъди пошхӯрии СССР Байконур ба Қазоқистон дода шуд ва Русия онро то соли 2050 ба иҷора гирифт.
12.01.1989. Дар СССР баҳисобгирии умумииттиҳодии аҳолӣ гузаронида шуд. Ин охирин баҳисобгирии аҳолӣ дар аввалин кишвари Шӯроҳо шуд ва тибқи он аҳолии СССР 286 млну 717.000 нафарро ташкил дод.
13.01.1940.Киштии яхшикани шӯравӣ "Георгий Седов" баъди 812 рӯзи асорат дар яхҳои Арктика ба Мурманск баргашт. Киштӣ миёни яхҳо аз кор монда, ҳайати он тавонист онро бе кумаки беруна таъмир кунад. Баъди бозгаштан ҳамаи 15 нафар аъзои ҳайати киштӣ бо унвони фахрии Қаҳрамони Иттиҳоди Шӯравӣ қадр шуданд.
13.01.1991.Артиши Шӯравӣ бо ҳамлаи шадид бинои марказии ТВро дар Вилнюс ба тасарруф даровард. Дар Латвия ҳамасола ин рӯзро чун рӯзи мудофеони озодӣ бо тантана қайд мекунанд.
13.01.1980.СММ бо аксарияти овозҳо ворид кардани нерӯҳои Артиши Шӯравиро ба Афғонистон маҳкум кард.
14.01.1962.Дар СССР хатти лӯлаи нафтии "Дружба” ба кор сар кард, ки калонтарин хатти интиқоли нафт дар дунё буда, аз ҷониби ташкилоти "Ленгазспетсстрой" бо мақсади фиристодани нафт аз СССР ба кишварҳои сотсиалистии Аврупо сохта шуд. Масири ин хат аз Самара оғоз ва то шаҳраки Мозир расида, сипас ба 2 қисм тақсим мешуд. Қисмати шимолӣ аз ҳудуди Белоруссия, Полша, Олмон, Латвия ва Литва мегузашт ва қисмати ҷанубии он аз Украина убур намуда ба Чехословакия, Венгрия ва Хорватия мерафт.
15.01.1930.Дар шаҳри Ленинград (ҳоло Санкт Петербург) аввалин светофори шӯравӣ дар нуқтаи пайвастшавии хиёбонҳои Невский ва Литейний барои танзими ҳаракати нақлиёти мошингард насб карда шуд.
27.12.1932. Дар СССР бо қарори КМИ ва ШКХ системи паспортӣ ва бақайдгирии ҳатмӣ ҷорӣ карда шуд.
27.12.1968. Чин аввалин озмоиши бомбаи гидрогениашро анҷом дод. Ҷумҳурии Халқии Чин дар оғоз бо СССР ҳамроҳ буд ва Сталин дар аввалин фурсат иҷозат дод Чинро атомӣ кунанд. Чин муфт соҳиби силоҳи атомӣ гардид ва баъди чанде бомбаи гидрогениашро ҳам сохт.
27.12.1976. Дар СССР аввалин комплексӣ азимтарин корхонаи мошинсозии атомӣ "Атоммаш”-и Волго-Донск ба кор андохта шуд.
27.12.1979. Нерӯҳои вежаи КГБ ва ГРУ-и СССР қароргоҳи роҳбари Афғонистон Ҳафизуллоҳ Аминро дар Кобул ба тассаруф дароварданд. Бо куштани Амин марҳилаи гарми бархурди СССР шуруъ ва нерӯҳои Армияи 40-ум вориди Афғонистон мегарданд.
29.12.1927. Дар кӯчаҳои Ленинград бори аввал соатҳои электрониро насб карданд.
29.12.1927. Дар СССР коммунаи кӯдакон бо номи Ф.Э. Дзержинский ифтитоҳ ёфт. Роҳбарияти коммунаро муррабии тавоно Антон Макаренко ба ӯҳда дошт ва баъдан дар аввалин кишвари Шӯроҳо коммунаҳои зиёди дигар пайдо шуданд.
29.12.1932. Кумитаи марказии ОСВЕОХИМ рутбаи муътабари "Тирандози Ворошиловӣ"-ро ҷорӣ кард. Тирандози Ворошиловӣ дараҷаи 1-ум ва 2-юм ҳам дошт.
29.12.1979. Дар СССР дар дохили воҳидҳои низомии Вазорати корҳои дохила дастаи таъиноти махсуси "Витяз" таъсис дода шуд.
30.12.1922. Дар Анҷумани 1-уми Шӯроҳо Декларатсияи таъсисёбии СССР қабул карда шуд.
30.12.1953. Дар СССР Раёсати КМ ҲКИШ барои омӯзиши асноди репрессияҳои оммавӣ дар солҳои 1935-1940 комиссияи махсусро таъсис намуд.
31.12.1917. Русияи Шӯравӣ бо Декрети ШКХ соҳибистиқлолии Финляндияро ба расмият шинохт. Мегӯянд Ленин ба финҳо ваъда дода буд, ки агар ба қудрат бирасам ҳатман озодатон хоҳам кард ва ба ваъдааш вафо кард.
31.12.1919. Дар шаҳри Тарту, миёни РСФСР ва Эстония шартномаи сулҳ ба имзо расид ва тарафайн оташбас эълон карданд. Баъди чанде РСФСР истиқлоли Эстонияро ба расмият шинохт ва Эстония низ яке аз аввалин кишварҳое буд, ки РСФСР-ро расман эътироф кард.
20.12.1917. Дар РСФСР Комиссияи фавқулъоддаи умумирусиягӣ (ВЧК) барои мубориза бо аксулинқилобиён ва коршиканӣ таъсис дода шуд. Сарварии ниҳоди навро Феликс Дзержинский ба ӯҳда гирифт, ки бо тахаллуси "Феликси оҳанин" маъруф аст.
20.12.1935. Дар пойтахти СССР меҳмонхонаи "Маскав" ифтитоҳ гардид. Ин меҳмонхона асоситарин макони буду бошӣ меҳмонони хориҷии СССР буд ва бештари хориҷиён дар ин меҳмонхона сукунат доштанд.
20.12.1938. Дар СССР бо қарори ШКХ дар ҳамаи корхонаҳо дафтарчаҳои меҳнатӣ ҷорӣ карда шуд.
20.12.1939. Дар СССР, бахшида ба 60 солагии Иосиф Сталин мукофотҳои сталинӣ ҷорӣ гардид. Ин мукофотҳо ҳамчун ҳавасмандкунии созандагони фаъоли коммунизм истифода мешуданд.
20.12.1991. Бонки давлатии СССР фаъолияти худро қатъ кард. Тамоми сармоя ва амволи ин Бонк ба Бонки Марказии Русия интиқол дода шуд.
21.12.1991. Дар пойтахти Қазоқистон шаҳри Алма-Ато дар дидори сарони 9 ҷумҳурии собиқи шӯравӣ Эъломияи қатъи мавҷудияти СССР ба имзо расид.
22.12.1943. ШКХ-и СССР матни нави Гимни давлатии СССР-ро ба тасвиб расонид.
22.12.1989. Дар Руминия низоми коммунистии Николай Чаушеску сарнагун карда шуд.
22.12.1994. Парлумони Ҷумҳурии худэълони Қарабоғи Кӯҳӣ қарор дод, дар ин ҷумҳурӣ мансаби президентиро таъсис диҳад. Аввалин президенти Қарабоғ Роберт Кочерян интихоб карда шуд.
23.12.1947. Дар СССР бо қарори Раёсати ШО 1 январ рӯзи ид ва истироҳат эълон карда шуд.
24.12.1989. Анҷумани 2-юми вакилони мардумии СССР бо қарори худ вуруди нерӯҳои Артиши Шӯравиро ба хоки Афғонистон дар моҳи декабри соли 1979 маҳкум кард.
25.12.1939. Дар матбуоти шӯравӣ телеграмҳои ҷавобии Сталин ба Гитлер ва рибентроп нашр гардиданд. Дар ин телеграм аз ҷумла омада буд, ки "Дӯстии халқҳои Олмон ва Иттиҳоди Шӯравӣ, ки бо хун мӯҳру мум шудааст, бояд дурдароз ва мустаҳкам бимонад."
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
- Деваштич: об нест, барқ проблема, картошка сӯхт... Назар
- Асрори мадрасаи Хоҷа Сарбоз Назар
- “Стратегияи давлатии муқовимат ба коррупсия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030” Назар
- Резаахбор Назар
- Бародар қарори судро иҷро намекунад… Назар
- Таъминот кори мактаб нест Назар
- Абуҳанифа: таоруфи миллӣ ва Ислом Назар
- Беадолатӣ дар футболи тоҷик Назар
- Редаксия супориш дод: Чилучорчашма рав! Назар
- «Мардон» - мушкили №1 дар Душанбе Назар
- Дар як сатр Назар
- Адвокати хайрхоҳ меҷӯям… Назар
