12.02.1921. Артиши Сурх дар рафти ҷанги гражданӣ, вориди Гурҷистон гардид. Баъди чанде меншевикон торумор гашта, дар Гурҷистон ҳукумати болшевикӣ таъсис дода шуд.
12.02.1940. Мақомоти шӯравӣ дар манотиқи ишғолии Полша муваззаф гардиданд, яҳудиёни немисро ба манотиқи таҳти контроли немисҳо депорт кунанд.
12.02.1941. Тибқи амалигардонии нақшаи амалиёти «Барбароса», интиқоли оммавии нерӯҳои Артиши Рейхи саввум ба сарҳади СССР шурӯ карда шуд.
12.02.1945. Роҳбарони муҳоҷирати сафед, ки бештарашон афсарони собиқи Артиши сафед буданд, дар Порис аз пирӯзии Артиши Сурх дар ҷанги ҷаҳонӣ истиқбол карданд.
12.02.1955. Дар СССР қарори Шӯрои Вазирон бобати таъсиси майдони озмоишӣ (полигон) барои озмоиши мушакҳои баллистикии байниқитъавӣ ва партоби радифҳои маснуъии Замин ба тасвиб расид. Дар натиҷа сохтмони майдони озмоишии илмӣ-таҳқиқотии №5-и Вазорати Дифои СССР (НИИП-5) шурӯ шуд, ки имрӯз бо номи космадроми Байканур маъруф аст.
12.02.1990. Рӯзи ёдбуди қурбониёни воқеъаҳои баҳманмоҳ дар Тоҷикистон.
13.02.1918 Дар РСФСР бо қарори Шӯрои Комиссарони Халқӣ (ШКХ) биржаҳои меҳнатӣ таъсис дода шуданд. Ин биржаҳо ташкилотҳои давлатӣ ба шумор рафта, дар бозори меҳнат амалиёти миёнаравӣ анҷом медоданд. Биржаҳо то авохири соли 1930, то замони маҳви бекорӣ дар СССР фаъолият карданд.
13.02.1918. Артиши Сурх шӯриши зидишӯравии Корпуси полякиро дар Беларусия саркӯб кард. Ин корпус 25 ҳазор сарбоз дошт ва дар шаҳрҳои Рогачев, Жлобин ва Бобруйск мустақар гардида буд. Ба корпус генерали кордидаи поляк Довбор-Муснитский фармондеҳӣ мекард.
13.02.1921. Дар Маскав роҳбари анархистони рус, олими шинохта, княз Куропаткин вафот кард. Дар рӯзи ба хоксупории княз, болшевикон тамоми анархистони русро, ки дар зиндонҳо қарор доштанд ба шарти бозгашти дубора ба зиндон озод карданд. Маросими дафни княз дар қабристони Новодевичии Маскав баргузор гардида
7.02.1952. Дар Маскав мурофиаи судии аъзои дастаи зиддишӯравии адаби-сиёсии мактабхонони масквагӣ доир гардид. Мурофиаи мазкур пуши дарҳои баста баргузор шуд. Дар рафти мурофиа мактабхоноро бо он муттаҳам карданд, ки варақаҳои зиддишӯравиро паҳн мекарданд ва системи интихоботии шӯравиро ғайридемократӣ хитоб мекарданд. Се нафар аз аъзои дастаро ба қатл, 10 нафарро ба 25 соли зиндон ва се нафари дигар 10 сол зиндон ҳукм гирифтанд.
7.02.1964. Рӯзномаи «Правда» аввалин бор дар СССР бо чопи як матлаб, тарроҳии марги Кировро, ки соли 1934 дар Ленинград ба шакли мармуз ба ҳалокат расид, ба Сталин нисбат дод.
8.02.1924. Аввалин парвози тайёраи мусофирбари шӯравӣ АК- 1. Ин тайёра, ки бештари қисматҳояш аз чӯб сохта шуда буданд, соли 1923 аз санҷиш гузашт ва онро ба истеҳсолоти оммавӣ тавсияи доданд. Аммо мутаасифона ҳеҷ намунаи оммавиаш сохта нашуд ва онро аз истеҳсолот бардоштанд.
8.02.1925. Дар шаҳри Ленинград ҳафт масъули миёнпояи шӯравӣ, ба хотири фасод дар соҳаи истеҳсоли пӯст, ба қатл маҳкум шуданд.
8.02.1945. Ҳавонаварди шӯравӣ М.П. Девятаев, як таёраи олмониро ғанимат гирифт ва аз лагери ҷазодиҳии фашистӣ дар Олмон фирор кард.
8.02.1955. Дар СССР, раиси Шӯрои Вазирон маршал Николай Булганин таъин гардид. Булганин дар ин вазифа Георгий Маленковро иваз кард. Маленковро Хрушев ба вазифаи пасттар, Вазири нерӯгоҳҳо таъин намуд. Он шабу рӯз дар СССР дар саҳнаи сиёсӣ ҳарбиён баромаданд ва маршал Жуков ба ҷои Буганин Вазири мудофиаи СССР таъин гардид.
9.02.1923. Рӯзи таваллуди авиатсияи мусофирбари шӯравӣ. Дар ин рӯз Шӯрои Мудофиа ва Меҳнат (СТО) бо қарори худ Шӯрои авиатсияи мусофирбарро созмон дод.
9.02.1931. Овозхони рус Федор Шаляпин Иттиҳоди Шӯравиро барои ғайриқонунӣ нашр кардани сурудҳояш ба суд дод ва Бюрои тиҷории СССР дар Порис муваззаф шуд ба Шаляпин10 000 франк пардохт намояд.
30.01.1930. Иттиҳоди Шӯравӣ аввалин радиозондро барои таҳқиқи атмосфера ба фазои ҳавоӣ баровард. Он аз ҷониби ҳавошиноси шӯравӣ Павел Молчанов ихтироъ шуда буд.
31.01.1918. Дар Петроград созмондиҳии аввалин корпуси Артиши Сурхи Коргар-Деҳқон оғоз шуд.
31.01.1924.Анҷумани 2-юми Шӯроҳои СССР лоиҳаи аввалин Сарқонуни Иттиҳоди Шӯравиро ба тасвиб расонд.
1.02.1923.Дар ш.Петроград, дар бинои №76-и кӯчаи соҳили рӯди Фонтанка аввалин кассаи амонатӣ дар СССР ифтитоҳ ёфт. Баъдан ин кассаҳо дар саросари СССР ифтитоҳ ёфта, асоситарин макони пасандозкунии пул дар аввалин кишвари Шӯроҳо буданд.
1.02.1924.Англия Иттиҳоди Шӯравиро ба расмият шинохт ва бо СССР муносибати дипломатиро барқарор намуд.
1.02.1992. Президенти Русия Борис Елтсин ва ҳамтои амрикоиаш Ҷорҷ Буши калонӣ дар шаҳри Кэмп-Девиди ИМА эъломияи якҷояро оид ба хатми ҷанги сард ба имзо расониданд. Ин ҷанг, ки беш аз 40 сол зидди СССР идома дошт, бо пирӯзии комили кишварҳои ғарбӣ ба поён расида, ба мавҷудияти аввалин кишвари Шӯроҳо дар арсаи таърих хотима дод.
2.02.1918. Дар Русияи Шӯравӣ бо Декрети Шӯрои Комиссарони Халқӣ калисо аз давлат ва мактабҳо аз калисо ҷудо шуданд.
2.02.1943. Анҷоми ҳарби Сталинград. Артиши 6-и фелдмаршал Паулюс, ки дар шаҳри соҳили Волга ба муҳосира гирифта шуд, таслим гардида, Артиши Сурх яке аз пирӯзиҳои муҳими худро дар рафти ҶБВ ба даст овард.
2.02.1982. Дар СССР чархболи Ми 26 ба истифода дода шуд. Он тавонист 10 тонн борро ба баландии 6,4 км бардорад ва бузургтарин чархболи СССР будӣ.
3.02.1918. Русияи Шӯравӣ бо декрети КМИ тамоми қарзҳои дохилӣ-берунии ҳукумати подшоҳӣ ва Ҳукумати муваққатро бекор карда, аз пардохти онҳо сарфи назар намуд. Ин қарзҳо беш аз 60 млрд рубли русиро ташкил медоданд ва боиси сар задани ҳуҷуми ҳарбии кишварҳои Антанта ба РСФСР шуданд. ИМА низ бо баҳонаи напардохтани қарзҳо ҷазираи Аляскаро, ки аз Русия ба муҳлати 100 сол иҷора гирифта буд, бозпас надод.
23.01.1924. Ҳукумати шӯравӣ қарор оид ба сохтмони мақбара барои Владимир Илич Ленинро ба тасвиб расонд. Ленин мумиёӣ карда шуд ва дар мақбараи махсусе дар Майдони сурхи Маскав ҷой гирифт.
24.01.1918. Шӯрои Комиссарони халқӣ (ШКХ) Декрет оид ба ҷорӣ кардани тақвими аврупоиғарбиро дар Русияи Шӯравӣ пазируфт. Шаҳрвандони аввалин кишвари шӯроҳо 31 декабр ба хоб рафта, 14 феврал бедор шуданд. Ҳамин тариқ, с.1918-ро мешавад кӯтоҳтарин сол дар таърихи Русияи Шӯравӣ унвон кард.
24.01.1922. Дар қаламрави РСФСР бо қарори КИМ кулли шиносномаҳо ва ҳуҷҷатҳои дигари бақайдгирӣ барҳам дода шуданд. Тамоми шаҳрвандон ҳуқуқ пайдо карданд, ки бе мамониат дар қаламрави Русияи шӯравӣ ҳаракат кунанд.
24.12.1924. Ҳукумати шӯроҳо баъди марги Ленин ш.Петроградро ба Ленинград тағйири ном дод.
24.01.1976. Рӯзномаи «Красная Звезда» бори аввал сарвазири Бритониё Маргарет Тэтчерро «бонуи оҳанин» номида, ин ном барои солҳои сол тахаллуси Тэтчер шуд.
25.01.1955. Раёсати Шӯрои Олии СССР бо Қарор «Оид ба бекор кардани ҳолати ҷангӣ миёни СССР ва Олмон”-ро ба тасвиб расонид. То ин замон СССР бо Олмони дигар вуҷуд надошта, дар ҳолати ҷанг қарор дошт.
26.01.1980. Конодо низ дар қатори ИМА Бозиҳои олимпии Маскавро байкот карда, варзишгаронашро ба ин бозиҳо нафиристод.
27.01.1924. Дар майдони Сурхи Маскав маросими дафни В.Ленин баргузор гардид. Ӯро миёни Қабристони бародарии қаҳрамонони фавтидаи инқилоби Октябрӣ, дар мақбараи махсус сохташуда-Мавзолей дафн карданд. Майи с.1924 Мавзолейро бозсозӣ карда, ба бинои боҳашамати минбардор табдил доданд. С.1930 бошад мақбара бори дигар бозсозӣ карда шуд ва ин бор онро аз санги хоро бунёд карданд.
27.01.1987. Роҳбари СССР Михаил Сергеевич Горбачев дар пленуми КМ ҲКИШ бори аввал замони ҳокимияти Леонид Брежневро «давраи рукуд» номида, фарорасии «давраи ошкорбаёниро» эълон намуд.
28.01.1918.В.Ленин Декрет оид ба созмон додани Артиши Сурхи Коргари Деҳқониро ба имзо расонид.
17.01.1920. Артиши Сурх дар рафти ҷанги гражданӣ гурӯҳи асосии артиши Деникинро торумор намуд. Шикасти Деникин рафти ҷанги шаҳрвандиро тағйир дод ва аз ин баъд сафедҳо натавонистанд зидди Артиши сурх муқовимат намоянд.
17.01.1960.Тӯфони шадид дар Уқёнуси Ором 3 сарбози шӯравӣ-Зиганшин, Поплавский ва Федотовро ба уқёнуси кушод бурд ва онҳо 49 рӯз бе обу хӯрокворӣ дар уқёнус боқӣ монданд. Ахир, сарбозонро баъди 49 рӯз горди соҳилии ИМА наҷот дод.
17.01.1961. Президенти ИМА Дуайт Эйзенхауэр бори охир аз ТВи кишвараш ба мардуми ИМА муроҷиат кард. Мавзӯи гуфтугӯи ӯ «ҷанги сард» гардид. Президент мардуми Амрикоро аз хатари рушди комплекси ҳарбии кишварашон ҳушдор дод.
17.01.1961. Дар Конго бо фармони генерал Мобуту, аввалин сарвазири Ҷумҳурии Демократики Конго Патрис Лумумба ба ҳабс гирифта шуд ва сипас ба қатл расид. Лумумба яке аз намодҳои озодихоҳӣ дар ҷаҳон шинохта шудааст ва дар СССР ба номи ӯ донишгоҳеро низ гузоштанд.
18.01.1943.Артиши Сурх муҳосираи Ленинградро рахна кард. Ленинград тирамоҳи с.1941 аз ҷониби артиши немисӣ, нерӯҳои финн ва дивизияи кабуди испанӣ муҳосира шуда буд. Дар тӯли муҳосираи сесола мардуми шаҳр ба гуруснагии сахт гирифтор шуда, беш аз 1 млн аҳолии он аз гуруснагӣ мурданд.
18.01.1947. Дар СССР вилояти Сахалин таъсис дода шуд. Ба ин вилоят ҷазираи Сахалин ва галаҷазираҳои Курил шомил шуданд. Ҳамагӣ ба ин вилояти нав 59 ҷазира дохил карда шуданд, ки қисмате аз онҳоро Ҷопон то ҳол моли худ медонад.
18.01.1961. КМ ҲКИШ лоиҳаи Никита Хрушев оид ба азнавсозии хоҷагии қишлоқро ба тасвиб расонид. Тибқи ин лоиҳа дар саросари СССР кишти ҷуворимакка роҳандозӣ шуд, ки зиёни фаровоне ба иқтисоди шӯравӣ расонид.
10.01.1920. Дар Женева созмони нави умумиҷаҳонӣ бо номи Лигаи Миллатҳо таъсис дода шуд. Ин созмон шабеҳи СММ имрӯза буд ва мебоист масоили баҳсбарангези миёни кишварҳоро ҳаллу фасл мекард. Роҳбари Шӯравӣ Владимир Илич Ленин дар бораи ин созмон фармуда буд: «Лигаи Миллатҳо танҳо дар коғаз иттиҳод ба шумор меравад, дар асл инҳо гурӯҳи ҳайвоноти дарранда аст». Иттиҳоди Шӯравӣ с.1934 ба Лигаи Миллатҳо шомил ва баъди 5 сол аз ин созмон хориҷ карда шуд.
10.01.1937. Дар СССР роҳбари собиқи Комсомоли шӯравӣ ва яке аз созмондиҳандагони ин ташкилот Лазар Абрамович Шатскин ба қатл расонида шуд.
11.01.1919. Дар Русияи шӯравӣ Продразвертка ҷорӣ карда шуд. Тибқи ин сиёсат деҳқонон мебоист тамоми гандум ва орди зиёдатии худро бе пул ба давлат месупориданд. Продразвертка-системаи зихира кардани маҳсулоти хоҷагии қишлоқ, яке аз аносури сиёсати коммунизми ҳарбӣ ба шумор мерафт ва то с.1921 дар РСФСР идома ёфт.
11.01.1935. Нерӯҳои баҳрии СССР дар Шарқи Дур ба Флоти Уқёнусиоромии СССР тағйири ном карданд. Аввалин фармондеҳи Флоти ҷадид М.В.Викторов таъин шуд.
12.01.1913. Иосиф Ҷугашвилӣ бори аввал навиштаҳои худро бо тахаллуси «Сталин» имзо намуд.
12.01.1955. Дар СССР сохтмони космодром (фазопаймо)-и Байконур оғоз гардид. Байконур баъди фурӯпошии СССР ба Қазоқистон гузашт ва Русия онро то с.2050 ба иҷора гирифт.
12.01.1989. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ барӯйхатгирии аҳолӣ гузаронида шуд. Ин охирин барӯйхатгирии аҳолӣ дар аввалин кишвари Шӯроҳо буд ва тибқи он аҳолии СССР 286 млн. 717.000 нафарро ташкил дод.
13.01.1991. Нерӯҳои Артиши шӯравӣ бинои ТВи Вилнюсро тасарруф карданд. Ин рӯз дар Литва ҳамасола чун Рӯзи мудофеъони озодӣ васеъ ҷашн гирифта мешавад.
14.01.1918. Русияи Шӯравӣ ва Финляндия ба тақвими нави григорианӣ гузаштанд.
14.01.1962. Дар Иттиҳоди Шӯравӣ хатти интиқоли нафтии «Дружба» (Дустӣ) ба кор даромад. Ин хат нафтро аз Сибири ғарбӣ ба Аврупо интиқол медод.
15.01.1994. Дар Туркманистон референдуми мардумӣ баргузор шуд. Тибқи он 99,9% аҳолии кишвар барои бекор намудани интихоботи президентӣ ва дароз кардани мӯҳлати президентии Сафармуҳаммад Ниёзов (Туркманбошӣ) то с.2002 овоз доданд.
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
- Деваштич: об нест, барқ проблема, картошка сӯхт... Назар
- Асрори мадрасаи Хоҷа Сарбоз Назар
- “Стратегияи давлатии муқовимат ба коррупсия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030” Назар
- Резаахбор Назар
- Бародар қарори судро иҷро намекунад… Назар
- Таъминот кори мактаб нест Назар
- Абуҳанифа: таоруфи миллӣ ва Ислом Назар
- Беадолатӣ дар футболи тоҷик Назар
- Редаксия супориш дод: Чилучорчашма рав! Назар
- «Мардон» - мушкили №1 дар Душанбе Назар
- Дар як сатр Назар
- Адвокати хайрхоҳ меҷӯям… Назар
