Баъди солҳои соҳибистиқлолӣ синамогарони тоҷик ба он муваффақ шуданд, ки чандин кинофилмҳои бадеӣ, таърихӣ, ҳуҷҷатиро пешкаши тамошобини пурбардошту пуртоқат намоянд. Чаро пурбардошту пуртоқат-савол ҷавоб мехоҳад. Дилхоҳ кинофилме, ки шабакаҳои ҷумҳуриявию вилоятию ноҳивӣ пешкаши тамошобин менамояд, саросар аз ғуссаю алам саршор мебошанд. Дар аксари филмҳои синамогарони тоҷик ҷаноза, мурдагуркунӣ, гиряю нола, фироқи бепадарию бемодарӣ пешкаши тамошобин мегардад.
Дар филмҳои “Коса”, “Муаллим”, “Ситораҳои сари танӯр”, “Марди мутаалиқи ду зан” ва ғайраҳо яъсу ноумедӣ, беҳуқуқии зан, гиряву нола, мурдан дар хорию зорӣ ба риштаи сужа кашида шудааст. Ин филмҳоро тамошобин дида, барои худ ғайр аз навмедӣ чизи дигаре эҳсос намекунад. Ҳоли қаҳрамононе, ки аз дасти замона , фарзандон, наздикон ба ҷабру ҷафо гирифтор шудаанд ва барои ҳаёти худ коре карда наметавонанд, тамошобинро ба гирдоби ғам мекашад ва хоҳ-нохоҳ ашки чашмаш мешорад.
Масалан, падарро дар оғил ҷой кардан, аз сари китфи писар ба даруни қабр афтидани падар, зани бешавҳар бо кӯдаки хурдсол дар хона зиндагӣ намуда, зери фуш-фушҳои марди лаққӣ монда, навҳаву фиғони ятимбачагон ва ғ. ва ҳ. ва амсоли ин ҳаракатҳое, ки касро ба яъсу навмедӣ мебарад.
Ҳунармандонро низ мо куштем!
Дар давоми 1 соли охир ҳунармандони асил-Саврӣ Сабзалиева, Раҳмондӯсти Қурбониён, Марат Орифов аз дасти пирӣ ва касалӣ нафавтидаанд. Онҳоро ролҳои иҷронамудаашон, ки пур аз ғаму дарди қаҳрамонҳояшон буд, ба хонаи охират гусел кард. Дар айни камолоти эҷодӣ, ҳангоми додани овоз Назирмад Мӯсоев ба олам падруд гуфт. Бовар кунед, овози ӯ низ ҳамеша садои нақши гирёнчакеро ба гӯш мерасонид.
Бо ин гуфтаниям, ки сенариянависҳою синамогарони тоҷик аз филмҳои маишии пур аз ғаму дард, ки пешкаши тамошобин мекунанд, худдорӣ намоянд. Вақти он расидааст, ки қаҳрамонии халқи тоҷикро, ки давоми солҳои истиқлолият ба даст омадааст, пешкаши тамошобин намоянд. Киноҳои мо пурраву комилан ба шаҳрвандони Тоҷикистон яъсу номуедӣ ва нобоварӣ аз фардо талқин мекунанд. Чӣ магар сенариянависони Тоҷик ба фардои кишвар бовар надоранд???
Бовар дорам, тасвири хушҳолиҳо ва ҳаёти осоиштаву пурумед ба дарозумрии ҳунармандон низ таъсири мусбат мерасонад ва иҷрокунандаи нақши қаҳрамонҳои олиҷаноб сакта шуда намемуранд...
Зайнулобиддин Ҳусейнов,
деҳаи Гулибодом, н.Ёвон.
Ноҳияи худмухтори Шинҷон-Уйғури Ҷумҳурии Халқии Хитой калонтарин воҳиди ҳудудии мақомоти маҳалии Хитой буда, яке аз панҷ ноҳияҳои худмухтор ба шумор меравад, ки дар он миллатҳои зиёд зиндагӣ мекунанд.
Дар 70 соли охир, ба шарофати ғамхориҳои Кумитаи марказии Ҳизби коммунисти Хитой, ва заҳмату ғайрати тамоми сокинони Шинҷон, ин гавҳари дурахшони Шоҳроҳи бузурги абрешим дубора дурахшидан гирифт. Имрӯзҳо аҳолии 25 млн. нафараи Шинҷон дар раванди амали сохтани Барномаи «Як камарбанд, як роҳ» дар таърихи ноҳияи хеш саҳифаи навро оғоз намуда истодаанд.
Аз соли 60-и пеш аз мелод, аз замоне, ки ҳукумати марказии Хитой дар даврони ҳукмронии сулолаи Хонҳои Ғарбӣ намояндагии ҳукумати худро бо номи Сиюй (Сарҳади Ғарбӣ ) таъсис доданд, Шинҷон, ба тарҷума аз забони хитойи – Сарҳади нав, ба таври расмӣ дохили қаламрави Хитой гардид.
1 октябри соли 1955 Ноҳияи худмухтори Шинҷон-Уйғури Ҷумҳурии Халқии Хитой расман таъсис дода шуд.
Дар 64 сол дар Шинҷон тағйиротҳои бузург ба вуҷуд омаданд. Дар соли 2018 ҳаҷми умумии иқтисоди Шинҷон ба 1,2 трлн юан расид, ки ин рақам нисбат ба соли 1952 қариб 200 баробар афзоиш ёфтааст. Маҷмуи маҳсулоти дохилӣ ба ҳар сари аҳолӣ аз 166 юан дар соли 1992 ба 49 ҳазор юан дар соли 2018 расид. Ҳаҷми умумии савдои хориҷӣ ба 20 млрд доллари ИМА расид, ки ин рақам 1481 маротиба аз соли 1950 зиёд мебошад. Сохтори истеҳсолоти Шинҷон сифатан дигар шуд ва ин ноҳия ба яке аз бузургтарин маркази истеҳсоли пахта ва меваҷоти тару хушк табдил гардид.
Соҳаи туризма дар Шинҷон рушди бесобиқаеро нишон медиҳад: дар соли 2018 теъдоди саёҳони хориҷӣ ва дохилӣ, ки аз Шинҷон дидан намудаанд ба 150 млн нафар расид, ки ин 40,1% бештар аз соли қабли мебошад.
Рушди бесобиқаи иқтисодӣ дар Шинҷон мустақиман ба афзоиши сатҳи зиндагии сокинони маҳалӣ ва беҳбудии будубоши ҷамъиятӣ мусоидат намуд. Дар ноҳияи Шинҷон системаи маълумоти ҳатмии нуҳсола мавҷуд буда дар ҳама ҷо беморхонаҳои ҳозиразамон барои табобат ва пешгирии касалиҳо дар се сатҳи мақомоти маҳалли: дар ноҳияҳо, ҷамоъатҳо ва деҳаҳо фаъолият менамоянд, ки ба шарофати онҳо идомаи синни миёнаи зиндагӣ ба 72 сол расидааст.
Баъд аз таъсиси Хитойи нав, ҳукумати марказӣ ба Шинҷон иловапулиҳои давлатӣ дар ҳаҷми 2,35 трлн юан ҷудо намуд. 19 вилоят ва шаҳрҳои тобеи ҷумҳурӣ ба Шинҷон кумакҳои мустақим менамоянд, ки дар чаҳорчуби онҳо 1,8 трлн юан ҷудо гардид, ки имкон дод иқтисоди Шинҷон ба рушди бесобиқаи иқтисодӣ ноил шавад.
Шинҷон дар масъалаи таъмини бехатарӣ бо чолишҳои ҷиддӣ рубару шуд. Аз солҳои 90-уми асри гузашта «се неруи бадкор» (терроризм, экстремизм ва ҷудоиталабӣ) дар дохили кишвар ва дар хориҷа нақша кашида баъдан дар Шинҷон чанд ҳазор амалҳои мудҳиши террористиро анҷом доданд. Амалҳои террористие, ки дар таърихи 5 июли соли 2009 анҷом гардиданд ва дар натиҷаи онҳо теъдоди зиёди одамон қурбон шуданд, тамоми ҷаҳонро такон доданд ва эътирози ҳамагонро барангехтанд. Ин ҳодисаи хунин ба ҳамаи мо нишон дод, ки дар набудани амният, субот ва тартиботи ҷамъиятӣ, намешавад дар бораи шукофонӣ ва тараққиёт ҳарф зад. Дар шароите, ки ҷаҳонро «хабарҳои дуруғ» ва суиистифодаи ғаразнок аз вазъияти Шинҷон фаро гирифта буд, ҳукуматдорони ин ноҳияи худмухтор, фишорҳоро бо сабру таҳаммул паси сар намуда, чораҳои заруриро мутобиқи қонун қабул карданд. Онҳо натанҳо бар зидди қонунвайронкуниҳо мубориза бурданд, балки фаъолона роҳҳои пешгирии даҳшатафканӣ, ифротгароӣ ва терроризмро пайдо намуда, бадин васила ба муваффақиятҳои калон дар соҳаи идораи давлатӣ дар Шинҷон ноил шуданд.
Қобили хушҳолӣ ин аст, ки дустони русӣ, намояндагони гуногуни ҷомеаи маданӣ ва воситаҳои ахбори оммаи Русия ин ҳодисаҳоро дуруст дарк ва баҳогузорӣ менамоянд. Мисоли ин амал мақолаҳои хабарнигорони русӣ мебошанд, ки баъд аз боздиди Шинҷон ва марказҳои бозтарбия ва касбомӯзӣ навишта шудаанд ва дар ШМА ва кишварҳои Ғарбӣ ин марказҳоро бо сабаҳои ғаразолуд «урдугоҳҳои шиканҷа» ном мебаранд.
Чунин марказҳо бахотири ин кушода шудаанд, ки бо роҳи инсондустона, роҳе ки худи сокинони Шинҷон дар тули мубориза бо терроризм ва тафаккури ифротгароӣ, интихоб намуда буданд, идеологияи ифротгароӣ комилан аз байн бурда шуда, усулҳои волоияти қонун ва маърифат тавсиа пайдо намоянд. Донишу малакаи касбӣ, ки дар ин марказҳо омузонда мешаванд, имконияти бо ҷойи кор таъмин карданро фароҳам оварда, ба шахсоне, ки таҳти нуфузи тафаккури ифротгароӣ ва террористӣ қарор доштанд, кумак менамояд, ки ба зиндагии оддии ҷамъиятӣ боз гарданд.
Бо дарназардошти ҳамаи ин шароитҳо ва бо истифода аз таҷрибаи ҷомеаи ҷаҳонӣ дар мубориза бо терроризм, барномаи дарсӣ таҳия гардид, ки ҳадафи он омӯзиши забони давлатӣ, қонунҳо, малакаи касбии техникӣ ва асосҳои зидди ифротгароӣ мебошад. Ҳангоми гузаронидани ин дарсҳо ягон хел «поймолкунии ҳуқуқи инсон» вуҷуд надорад. Донишомӯзон, баъд аз касби дараҷаи муайян, курсҳои омӯзиширо хатм намуда ба зиндагии оддӣ боз мегарданд. Марказҳои тарбиявӣ ва касбомӯзӣ ягон шабоҳате ба "урдугоҳҳои шиканҷа" надоранд, ки дар кишварҳои Ғарбӣ аз онҳо ном мебаранд. Дар ин марказҳо онҳо ягон хел бадрафторӣ ва ё хунрезӣ вуҷуд надорад. Баръакс, бештари хатмкунандагони ин марказҳо бо истифода аз малакаҳои касбӣ, ки дар марказҳо ба даст оварданд, ба зиндагии бофароғат ва хушбахтӣ ноил гаштанд.
Ҳукумати марказии Хитой ба таври ҳамеша ба масъалаҳои озодии виҷдон барои сокинони маҳаллӣ диққати калон дода, барои ҳимояи он иқдомҳои зарурӣ меандешад.Дар Шинҷон масҷидҳо, калисоҳои насронӣ, ибодатгоҳҳои бутпарастон ва даоссҳо- дар маҷмуъ 25 ҳазор масканҳои динӣ мавҷуд буда, теъдоди руҳониёни бонуфуз дар ҳудуди 30 ҳазор нафар ва миқдори мадрасаҳои исломӣ 10 адад мебошанд.
Фарҳанги бошукуҳи анъанавии миллатҳои хурд зери ҳимоя қарор дошта доиман дар ҳоли рушд мебошад. Фарҳанги ҳазорсолаи мусиқии дувоздаҳмуқоми уйғурӣ, эпоси қирғизии "Манас" ба руйхати осори фарҳанги инсонии ЮНЕСКО дохил шудаанд. Забони хаттӣ ва гуфтугуйи уйғурӣ ба таври васеъ дар мақомотҳои маҳалии давлатӣ ва адлия, маориф, воситаҳои ахбори омма, табъу нашр, радио-телевизион, интернет ва зиндагии ҷамъиятӣ истифода мешавад.
Дар гузаштаи Шинҷон ҳам шукуфонӣ буд, ки бо Шоҳроҳи бузурги абрешим вобастаги дошт, ва ҳам солҳои сахти хунрезӣ ва бетартибиҳо. Халқи Шинҷон нағз медонад, ки чи мехоҳад, чиро интихоб мекунад ва чиро намехоҳад.
Чжан Ханьхуэй
Таҳияи Наҷмиддин Шоҳинбодов
Суҳбатҳое, ки имрӯз дар телевизионҳои мо намоиш дода мешаванд, қолаби мусоҳиба надоранд. Яъне, журналист ба ҳамсуҳбаташ савол медиҳаду хушку холӣ мунтазири ҷавоб мемонад. Бо саволу ҷавоб таҳия гаштани барнома дар жанри мазкур, ин дар қолаби худаш истифода нашудани мусоҳиба аст. Чун асоси суҳбат баҳс аст, бартарияти журналист бояд дар аввал истад, журналистро мебояд, мубоҳисаро барангезад, мусоҳибро такон диҳад, бикшояд ва назари алтернативиеро ба тамошобин пешкаш созад.
Суҳбат ва мусоҳиба бояд фарқ кунанд
Суҳбат дар муқоиса бо Мусоҳиба васеътар аст. Дар суҳбат қолаби муайяни низомдор риоя нашавад ҳам, ҷолибияташ дар мубоҳиса аст. Дар суҳбат масъалаи баррасишаванда бо луқмапартоӣ ва табодули назари журналист баррасӣ мешавад. Масалан журналист аз ҳамсуҳбат суолеро мепурсад ва дар ҷавоби ҳамсуҳбаташ ҳуқуқ дорад эрод гирад. Яъне ӯ метавонад баръакси ҷавоби ҳамсуҳбат риштаи баҳсро сӯи дигар кашад. Ана ҳамин махсусияти болозикр имрӯзҳо дар қолаби мусоҳиба риоя намешавад.
ТВ «Варзиш»1 қадам пеш аст!
Намунаи барҷастаи суҳбатро имрӯз дар ТВ «Варзиш» дидан мумкин аст. Барномаҳои "Вожаварз", "Майдони баҳс", "Еврогол", "Иртибот" ва амсоли ин барномаҳо ба таври баҳс сабт мегарданд. Дар ҳар яки ин барномаҳо суҳбат бо тамоми талаботҳояш риоя карда мешавад. Чигунае, ки дар боло зикр кардем асоси суҳбатро бояд баҳс ташкил диҳад ва табиист, ки баҳс бе мухолифат вуҷуд дошта наметавонад.
Ҷолибият дар чист?
Барномаҳое дар жанри суҳбат таҳия мешаванд, ки аз ягон ҷиҳат ба бинанда ҷолиб нест. Барномаи " Ҳукм "-и ТВ Сафина аз қабили чунин барномаҳо буда метавонад. Он дар жанри суҳбат ба навор гирифта мешавад, аммо ин барнома бе иштироки журналист сурат гирифта, танҳо меҳмонони даъватшуда бо ҳам суҳбат меороянд. Набудани журналист дар барномаи мазкур ва мавзӯи мавриди суҳбат қарор дошта бе баҳс ҷараён ёфтанаш, гувоҳи он аст, ки ин барнома ягон ҷолибияти хоса надорад.
Дар суҳбат бояд тазод, бархӯрди нуқтаи назари мухолиф, инкишофи фикр аз рӯи нақшаи пешакии сенария вуҷуд дошта бошад. Тартиб додани сенария яке аз унсурҳои асосӣ барои дар сатҳи касбӣ сабт гаштани барнома мебошад. Ин ҷузъиёт имкон медиҳад, ки конфликт бо роҳи интихоби далелҳои шайъӣ ва боэътимод, муҳимияти баҳс, ҷолибияти санадҳо ҳал карда, ба доираи бинандагон таъсири амиқ расонида шавад.
Аудитория чӣ мехоҳад?
Бинанда аз тамошои суҳбати телевизионӣ бояд кайфияти барномаро эҳсос кунад, вале мутаассифона имрӯзҳо дар телевизионҳои кишвар барномаҳои ҷолиб нест. Лозим ба ёдоварист, ки бояд муаллифи созмондеҳи суҳбат барои ташкили намоиш аз ҷузъиёти гуногуни баҳамории сухан истифода намояд. Вай бояд пеш аз ҳама мавзӯи ҷаззоб интихоб кунад, иштирокчиёни бо салоҳиятро гирд оварад, роҳи ҳаллу фасл, банду басти барномаро ëбад. Табиист, чунон ки ишора рафт, суҳбат бе нақшаи сенарӣ вуҷуд дошта наметавонад. Ба вежа дар ТВ, ки сӯҳбат, баҳс, мубоҳиса бе наворҳои қаблии оид ба мавзуъ бардошта, тамоман хушк, пуч ва бемаънӣ менамоянд!
Муҳаммадҷон Обидов,
донишҷӯи соли 3-юми факултети журналистикаи ДМТ
Аз 19-ум то 25-уми майи соли 2021 дар шаҳри Душанбе озмуни ҷумҳуриявии театрҳои касбӣ «Парасту-2021» баргузор гардид, ки дар он 11 театрҳои касбии ҷумҳурӣ бо намоишномаҳои худ ширкат варзиданд.
Театри давлатии ноҳияи Данғара ба озмун намоишномаи Иброҳим Усмонов «Даҳ рӯзи генерал Шерак»-ро дар таҳияи коргардони ҷавон Саломуддин Додарбеков пешниҳод намуд. Ин драма дар мавзӯи таърихи начандон дури кишвари мо, фоҷиаи ба сари миллати мо омодаи солҳои 90-уми асри гузашта, муборизаи кормандони қудратии кишвар бар зидди терроризм ва қаҳрамонии 1 нафар ҳаммиллати мо, ки дар сохтори қудратӣ фаъолият дошт, эҷод гардидааст.
Намоишномаи «Даҳ рӯзи генерал Шерак» рӯзи 22 май дар театри ба номи А.Лоҳутӣ пешкаши тамошобинон гардид. Қайд кардан ба маврид аст, ки пеш аз оғози намоишнома толор аз тамошобин лаболаб шуд. Қисми зиёди тамошобинон дар берун монданд. Намоишнома оғоз гардид ва ҳама дар ҳаяҷон буданд. Чунки воқеаҳои мудҳиши солҳои 90-ум пеши назар меомад. Тамошобинон ашк мерехтанд. Насли наврас диданд, ки фарзандони сарсупурдаи миллат бо чӣ гуна талошу заҳматҳо дар сарзамини азизи мо сулҳро барқарор намуданд. Дар ҳақиқат коргардони намоишнома Саломуддин Додарбеков ин асарро дар сатҳи баланд таҳия намудааст. Баъди ба охир расидани намоишнома қарсаки тамошобинон ба авҷи фалак печид. Тамоми толор аз ҳунарпешаҳои маъруфи тоҷик Убайдулло Раҷабов, Саодат Азизова, Сабоҳат Қосимова, Сайрам Исоева, Марям Исоева, Шералӣ Абдулқайсов сар карда, то тамошобини толор ба саҳна баромада, ҳунармандони театрро бо намоишномава бозии хуб гулборон мекарданд. Ҳатто тамошобини оддӣ мегуфтанд, ки Шоҳҷоизаи озмун насиби театри ноҳияи Данғара мегардад.
Мувофиқи низомномаи озмун мавзӯи намоишномаҳо бояд ба 30-солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бахшида мешуд. Аз чӣ сабаб бошад, ки ҳакамони озмун ҳамаи инро нодида гирифта ноадолатона ягон ҷойро ба театри ноҳияи Данғара лоиқ надонистанд. Бо шунидаи мо театршинос, мунаққиди маъруфи тоҷик Маҳмадулло Табаров нисбати хулосаи аъзои ҳакамони озмун норозигӣ баён намудааст.
Аз Вазорати фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон хоҳиш менамоем, ки дар чунин озмунҳои бонуфуз ҳайати ҳакамонро аз шахсиятҳои ҳақиқатбину ҳақиқатҷӯ интихоб намоянд.
Қобилҷон Давлатов,
Ҳунарпешаи театри н.Данғара,
тел: 908-11-21-11
19.05.2021. Соат ба вақти Душанбе 13:23 дақиқа. Бо Ҳусейн Эмомович Раҳмонов дилшиноси маъруфи кишвар, номзади илми тибб ва духтур-кардиологи беҳамто, «обед» рафтем ва тасодуфан чашми ман ба нимпайкараи қади роҳи Садриддин Айнӣ уфтод. Шармандаам, вале ман то ин замон намедонистам, ки ин ҷо хона-музейи устод Айнист. Хулласи калом, баъди чошт меҳмони Айнӣ шудем…
Аз Бухоро то Сталинобод
19.05.2021. Соат ба вақти Душанбе 13:33 дақиқа. Шердил Каримов-ходими пешбари ин осорхона, ки 1 ҷавони зиндадил, доно ва ҳушманде будааст, моро хайрамақдам гуфтаву вориди осорхонаи адабии Айнӣ намуд ва сар аз таваллуди устод дар Соктаре, кору бораш дар Бухорову Самарқанд то Сталинобод қиссаҳо кард… Барои шунавидани моҷарои сари устод омада, ту, хонандаи ин сутур, оре, маҳз туе, ки фикр дорӣ, «СМ маро низ дар назар дорад?», бояд ҳатман ба ин осорхона раваду қиссаҳои мароқангези Шердилро бишнавад. Равед! Мо рафтем ва бурд кардем. Мо Метавонем!
Осорхонае, ки хурд мешавад…
19.05.2021. Соат ба вақти Душанбе 14:37 дақиқа. Осорхонаро чарх задем. Шунидан кай бувад монанди дидан. Зимнан аксу тасвираҳои онро пешкашат кардем, ки қабл аз хондани ин сутури ҳақир, онҳоро навакак дидӣ, хонандаи азиз.
Вале моро чизи дигаре ба ташвиш овардаву зиқ кард. Ва ин ҳам бошад, хурду кӯчак шудани Осорхонаи устод, ки метавон онро таваллудҷои Давлати Тоҷикон, хонаи яке аз асосгузорони РСС Тоҷикистон хонд.
Проблема ин аст, ки аз 3 тарафи осорхона баландошёнаҳои маъруф бар «новостройка» онгуна мавқеи хонаро танг кардаанд, ки дур нест рӯзе, онро тамоман маҳв кунанд. Кӯшишҳо буданд. Пулғафсе, ки аз пушти осорхона бино месозад, ҳавлии устодро гирифт, вале бо дахолати Радиои Озодӣ, ки омадаву гузориш карданд (РТВ давлатӣ ку???), хайрийят, ки сухан ба гӯши соҳиб расиду сарватманд ҳушдор гирифт, ки «Ба хонаи устод нарас!!!» ва ақибнишинӣ кард. Вале то кай?
Метарсам, сахт метарсам, ки сарватмандони ҷадид, мисли ҷадидони бухороӣ сари таърихи пойтахтро нахӯранд ва боз ҳам ба ин осорхона дастдарозӣ накунанд!!!
Зимнан, барои ҷилавгирӣ аз вандализми хонасозҳо БОЯД қароре қабул кард, то осорхонаҳои хурду кӯчаки Душанбе, ки мисли лаъл дар нигини таърихдории РСС Тоҷикистонанд, дар сартосари пойтахт ҳифз шаванд, то сарватманди муосире дар 2 ҷаҳон низ ба онҳо дастдарозӣ накунад. Мисле, ки дар Санкт-Петербург чунин қарор содир шудааст. Бовар дорам, танҳо дар ҳамин сурат мо метавонем онҳоро ҳифз ва таърихи зиндаи миллатро дар амн нигоҳ дорем.
Мо Метавонем!
С.Мизроб
Махсус барои хонандаи ҳушманди СССР
Нахустин каломе, ки пайравони ислом ҳангоми мулоқот ба забон меоваранд, “Ассалому алайкум” мебошад, яъне “Сулҳ ба хонадони шумо!”. Ин аст даъвати ислом. Парвардигори олам дар бисёре аз ояҳои хеш мардумро ба анҷом додани амали солеҳ ва некукорӣ даъват намудааст. Амали солеҳ-яъне амале, ки сулҳ меофарад. Ва амали солеҳ баҷой ор ва накӯкорӣ кун чуноне, ки эҳсон кардааст Худованд ба ту ва фасод макун дар рӯи замин. Албатта Худо дуст намедорад муфсидонро. (Сураи Қасас ояти 77).
Солеҳ, Салоҳ, Салом, Сулҳ, ин вожаҳо дорои решаи муштарак мебошанд ва беҳтарин амали солеҳе, ки сулҳ меофарад ин некиву накӯкорӣ ва адлу инсоф мебошад.
“Ҳамоно Худо амр мекунад ба адлу инсоф ва накӯкорӣ... (Сураи Наҳл, ояти 90).
Парвардигори олам тавассути ин ояҳои пандомези хеш ҷомеаи инсониро ба адлу инсоф даъват менамояд. Қуръон, ки манбаи асосии таълимоти ислом мебошад мардумро даъват менамояд, то ҷомеае дар асоси адолат, инсоф ва ахлоқ бисозед, ки ҳосили он сулҳ бошад. Ин аст, ки маҷмуаи аъмоли нек дар Қуръон ба номи амали солеҳ хулоса мешаванд.
Террор ва ислом
Мутаассифона, тайи чанд соли охир дар расонаҳои ахбори умумии Ғарб исломситезон, ки аз мазмун ва моҳияти даъвати ислом бехабаранд, мехоҳанд дини мубини барҳақи исломро ҳамчун дини ҷангҷӯ, ошӯбгар ва террорӣ ба ҷомеаи ҷаҳонӣ муаррифӣ намоянд. Ҳадафи ниҳоии ин расонаҳо эҷоди нафрат нисбати мусалмонон мебошад. Вале ислом пайравонашро ба сулҳу оштӣ, адлу инсоф ва накӯкорӣ ташвиқ намуда, зулму истисмор ва ҷангҳои таҷовузиро қотеона маҳкум менамояд.
“Агар майл кунад ба сулҳу оштӣ, ту ҳам (ай Муҳаммад с.а.в) майл кун ба сулҳу оштӣ ва таввакул кун бар Худо. Ҳамоно Худованд шунавову доност. (Сураи Анфол, ояти 61).
Қуръон дар ҳеҷ яке аз ояҳои худ мардумро ба ҷангҳои таҷовузӣ даъват накардааст. Ва он ояҳое, ки дар мавриди ҷиҳод нозил шудаанд хосияти дифоӣ дошта, Худованд аҳли эмонро ба мубориза бар зидди зулму ҷаҳолат ва пирӯзии ҳақ бар ботил даъват намудааст, то дар ҷомеъа адолат ҳукмфармо бошад. Бинобар ин ислом ҷангеро, ки хосияти мудофиавӣ дораду барои ҳифзи ҷону молу номуси инсон аст, маҳкум намекунад.
“Ва биҷангед дар роҳи Худо бо онҳое, ки ҷанг мекунанд бо шумо ва аз ҳад магузаронед, ҳамоно Худо дӯст намедорад аз ҳад гузаронандагонро”. (Сураи Бақара, ояти 190).
Гӯруҳҳои ифротие, ки барои ҳимояи манфиатҳои сиёсӣ ва иқтисодии хеш номи муқаддаси исломро суиистифода бурда, даст ба амалҳои зишти террористӣ мезананду номи исломро доғдор мекунанд, бо ислом иртиботе надоранд, вале ғарбиҳо аз руй амали зишти онҳо таълимоти исломро муҷрими ин ҳама қатлу куштор мекунанд, ҳол он, ки ислом қатли инсони бегуноҳро қотеъона маҳкум мекунад. Худованд дар сураи Моъида ояи 35 мефармояд:
“ҳарки бикушад каси бегуноҳеро, гуё, ки куштааст тамоми мардуми рӯи заминро ва ҳарки сабаби наҷоти инсоне шавад, гуё зинда сохта тамоми мардумро.”
Масеҳиён садҳо миллионро куштаанд
Ғарбиҳо исломро дини ҷангҷӯ ва масеҳиятро сулҳҷӯ ва дини муҳаббат меноманд. Вале динро бояд аз рӯи таълимоташ баҳо дод, зеро пайрави 1 дин метавонад саҳван ё қасдан амалҳое анҷом диҳад, ки зиди таълимоти он дин бошад. Масалан ҷангҳои салибӣ, ки дар тӯли 10 қарн боиси куштори 30 млн мусулмон гардид, тавассути падари рӯҳонии масеҳиёни католик-Урбани 2, дар соли 1095 милодӣ бо эълон намудани ҷанги муқаддас анҷом ёфтааст. Баъд аз кашфи Амрико зиёда аз 2 қарн қатли мардуми таҳҷоӣ тавассути сарбозоне, ки таҳти парчами салибдор амал мекарданд куштор ба дараҷае расида буд, ки дар баъзе минтақаҳо 95% аҳолии бумиро нобуд карданд.
Ҷангҳои мустамликавии аврупоиҳо дар Осиё ва Африқо чӣ. Ҷанги якуми ҷаҳон зиёда аз 8 млн қурбонӣ, Ҷанги дуюми ҷаҳони зиёда аз 50 млн қурбонӣ боқӣ гузошт. Оё бомборони атомии шаҳрҳои Херосимо ва Нагасакӣ, ки сабабгори куштори чанд миллион ҷопонӣ шуд, магар дастандаркоронаш пайравони масеҳият набуданд? Мо, мусламонон баъди ин ҳама дини масеҳиёнро дини террорист наменомем-ку?! Зимнан исломро дини ҷангҷӯ ва масеҳиятро сулҳҷӯ ва дини муҳаббат номидан аз руйи адолат нест.
Зоҳиршо Саламатшоев,
афсари собиқадори БДА
ХАБАРҲОИ ОХИРИН
- Деваштич: об нест, барқ проблема, картошка сӯхт... Назар
- Асрори мадрасаи Хоҷа Сарбоз Назар
- “Стратегияи давлатии муқовимат ба коррупсия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030” Назар
- Резаахбор Назар
- Бародар қарори судро иҷро намекунад… Назар
- Таъминот кори мактаб нест Назар
- Абуҳанифа: таоруфи миллӣ ва Ислом Назар
- Беадолатӣ дар футболи тоҷик Назар
- Редаксия супориш дод: Чилучорчашма рав! Назар
- «Мардон» - мушкили №1 дар Душанбе Назар
- Дар як сатр Назар
- Адвокати хайрхоҳ меҷӯям… Назар
